Leerdoelen medische en verpleegkundige kennis week 1
Psychose is een mengbeeld (syndroom) van verschillende soorten symptomen. De mix ziet er bij
iedereen anders uit. Je hoort en ziet dingen die er niet zijn (wanen, hallucineren)
Verpleegkundigen ondersteunen het zelfmanagement van patiënten, hun naasten en hun sociale
netwerk met als doel het behouden of verbeteren van het dagelijkse functioneren in relatie tot
gezondheid, ziekte en kwaliteit van leven.
De patiënt neemt beslissingen over de ziekte en is verantwoordelijk. Het is een manier van
werken waarbij de patiënt gelijkwaardig is aan de zorgprofessional. Verplegen is de bescherming,
bevordering en optimalisering van de gezondheid en mogelijkheden, preventie van ziekte en
letsel, verlichting van lijden middels het diagnosticeren en behandelen van symptomen en het
begeleiden binnen de zorg van personen, gezinnen, gemeenschappen en populaties. De
kenmerken van verplegen volgens V&VN zijn:
1. Dient een specifiek doel (bevorderen van gezondheid, voorkomen van ziekte)
2. Omvat een specifieke manier van interveniëren (interventies gericht op zelfmanagement)
3. Vindt plaatst in een specifiek domein (unieke reacties en ervaringen van mensen)
4. Is gericht op persoon al geheel (holistisch mensbeeld)
5. Is gebaseerd op ethische waarden (respect voor waardigheid, autonomie en uniciteit)
6. Betekent commitment aan partnerschap (werken met partner, naasten, collega’s)
1. Maatschappelijke opvattingen en (voor)oordelen ten aanzien van psychiatrisch patiënten
benoemen.
Belangrijk is objectief te zijn en niet te vergelijken met je eigen mening. Mocht iemand afwijkend
zijn, betekent het niet dat de persoon in zijn geheel afwijkend is. Hoe definiëren wij afwijkend?
• Uitzonderlijk stemmen horen, intense paniek in de supermarkt
Dingen zien of horen die er in werkelijkheid niet zijn, dit kan als afwijkend worden
beschouwd. Gevoelens van intense paniek bij het betreden van een supermarkt of een
drukke lift worden als afwijkend beschouwd.
• Sociaal afwijkend je gedraagt je tegen iedereen vijandig
Gedrag kan in de ene cultuur normaal zijn, maar in de andere cultuur als afwijkend worden
gezien. Normen ontwikkelen zich uit gewoonte en opvattingen uit een cultuur, het zijn
relatieve maatstaven, geen universele maatstaven. Als behandelaars zich afvragen of gedrag
normaal of afwijkend is, moeten ze rekening houden met de culturele verschillen en
verschillende generaties.
• Foute perceptie of interpretatie van de realiteit achtervolgingswaan
Als iemand dingen ziet die er niet zijn, zeggen we dat diegene hallucineert. Dit wordt gezien
als teken van een onderliggende psychische stoornis.
• Aanzienlijk emotioneel lijden van de persoon angst/depressie
Angst en depressie kan een normale reactie zijn op een situatie. Het kan zijn dat je bedreigd
wordt, in dat geval zou de afwezigheid van een emotionele reactie juist als afwijkend gezien
kunnen worden. Of als heftige emoties lang aanhouden, nadat de aanleiding van de emotie
verdwenen is en/of zo hevig zijn dat de betrokkene niet meer goed kan functioneren.
• Ongepast of contraproductief gedrag persoonlijkheidsstoornissen, zwaar alcohol gebruik
Gedrag dat onprettige gevoelens oproept in plaats van bevrediging vinden we over het
algemeen afwijkend. Gedrag dat ons beperkt in ons vermogen om bepaalde rollen te
vervullen of dat ons er van weerhoudt om ons aan de omgeving aan te passen kan ook als
afwijkend worden opgevat. Dit beperkt betrokkene sociaal of met werk.
• Gevaar voor zichzelf/ander
Gedrag dat gevaar oplevert voor de betrokkene zelf of voor anderen noemen we gewoonlijk
ook afwijkend.
, 2. Het werkveld van de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) en beschrijven en verschillende
settingen noemen waarbinnen behandeld wordt (gesloten, open, ambulant, dagbehandeling
etc.)
• Kinder- en jeugd psychiatrie.
Specifieke benadering bij een kind, ouders betrokken en andere ziektebeelden (autisme,
ADHD)
• Volwassenen psychiatrie
Verschillende afdelingen o.b.v. hoofddiagnose
• Ouderen psychiatrie
Vaker lichamelijke oorzaak, meer co-morbiditeit, andere omstandigheden en levensfase
problematiek
• Klinische psychiatrie
Acute opname afdeling, dagbehandeling en langdurige opname afdeling
• Ambulante psychiatrie
Thuis-, en bemoeizorg
• Verslavingszorg
Dubbeldiagnose
• Forensische psychiatrie (opname ter observatie of tbs)
• Ziekenhuis psychiatrie (combinatie met lichamelijke ziekten)
PMU
• PIT (Psychiatrische Intensieve Thuiszorg)
PIT is bedoeld voor patiënten voor wie ambulante begeleiding niet voldoende steun biedt.
Het is een vorm van aanvullende verpleegkundige begeleiding. Het doel van deze vorm van
zorg is tweeledig: opnamevoorkomend of opname verkortend.
• ACT (Assertive Community Treatment)
ACT’s teams verlenen intensieve, outreachende, langdurige behandeling, begeleiding aan
patiënten met ernstige problemen op gebied van psychiatrie en verslaving die ook
gedragsproblemen hebben.
• FACT (Functie Assertive Community Treatment)
De doelgroep van FACT teams wordt gevormd door mensen met langdurige of blijvende
psychiatrische aandoeningen buiten het ziekenhuis. De zorg is aangepast op persoonlijke
behoeftes ze ondersteunen mensen bij het vinden van een zinvolle dagbesteding en het
versterken van sociale betrokkenheid
• Begeleide en schermende woonvormen
Begeleidende en beschermende woonvormen zijn ontstaan als alternatief voor een langdurig
verblijf in een psychiatrisch ziekenhuis
• Bemoeizorg
Sociaalpsychiatrische zorg waarbij hulpverleners actief ingrijpen in het leven van mensen die
meestal psychische, gezondheidsproblemen hebben. Het zijn vaak mensen die geen hulp of
zorgvragen accepteren en zorginstellingen mijden. Bemoeizorgpatiënten hebben over het
algemeen psychiatrische of ernstige psychosociale problemen in combinatie met problemen
op meerdere levensgebieden. Bemoeizorg draagt bij aan het
- Verbeteren van de gezondheid van cliënten
- Beperken van gezondheidsrisico’s of de verslechtering van gezondheid
- Verbeteren van de praktische leefomstandigheden
