Dit is een Nederlandstalige samenvatting van het boek Interpersonal Conflict (10e editie) van Hocker en Wilmot. Gebruikt ter voorbereiding van Tentamen PB2402 Inleiding in conflicthantering en mediation van Open Universiteit.
Inhoudsopgave
H1. The Nature of Conflict.............................................................................................................................. 3
Waarom moeten we conflicten bestuderen?........................................................................................................4
Preventie van een destructief conflict...................................................................................................................5
Begrijpen van een destructief conflict (DC)...........................................................................................................5
Conflictspiralen.....................................................................................................................................................6
H2: perspectieven op conflict......................................................................................................................... 8
Metaforen.............................................................................................................................................................8
Verhalen................................................................................................................................................................9
Waarnemen van conflicten...................................................................................................................................9
Gender Bias.........................................................................................................................................................10
Culturele perspectieven.......................................................................................................................................11
H3 Belangen en doelen................................................................................................................................ 12
TRIP.....................................................................................................................................................................12
Doelen wijzigen tijdens interactie.......................................................................................................................13
H4: macht.................................................................................................................................................... 16
Relational theory van Macht..............................................................................................................................16
Basis van macht..................................................................................................................................................16
Macht in een systeem dat in nood is..............................................................................................................17
Constructieve machtsbalans...........................................................................................................................18
High Power......................................................................................................................................................18
Low Power.......................................................................................................................................................19
H6 Emoties in Conflict.................................................................................................................................. 25
Hoe emoties functioneren in een conflict...........................................................................................................25
Circumplex Model of Affect (Nesse)....................................................................................................................26
Kernzorgen..........................................................................................................................................................26
Functies van negatieve emoties..........................................................................................................................26
Functies van positieve emoties...........................................................................................................................27
, De Middenzone: zone van effectiviteit................................................................................................................27
Omgaan met rauwe emoties..............................................................................................................................28
H7 Analyseren van conflicten....................................................................................................................... 29
Analyse op macroniveau.....................................................................................................................................29
Complexe conflictpatronen.............................................................................................................................29
Systeembrede patronen..................................................................................................................................30
Analyse op microniveau......................................................................................................................................30
Uitgebreide handleiding voor analyse van een conflict.................................................................................32
H8: interpersoonlijke onderhandeling.......................................................................................................... 34
Onderhandeling en cultuur.................................................................................................................................34
Constructieve argumentatie...............................................................................................................................34
Benaderingen van onderhandelingen.................................................................................................................35
Competitieve (distributive) onderhandeling...................................................................................................35
Integratieve onderhandeling...........................................................................................................................35
H9 Interventie door derden.......................................................................................................................... 38
Formele interventie.............................................................................................................................................38
Mediation........................................................................................................................................................38
Gender- en mediation stijlen..........................................................................................................................38
Mediation proces en vaardigheden................................................................................................................39
,H1. The Nature of Conflict
Verband tussen conflict en communicatie:
- Communicatief gedrag veroorzaakt vaak een conflict
- Communicatief gedrag reflecteert op conflict
- Communicatie is de motor voor het productieve/destructieve aanpak van een conflict.
Een conflict is een uitgesproken strijd tussen minimaal 2 van elkaar afhankelijke personen die onverenigbare
doelen en schaarsheid van bronnen ervaren en zich belemmerd voelen door anderen bij het bereiken van hun
doelen.
Uitgesproken strijd:
Intrapersoonlijk conflict: inwendige strijd die een staat van ambivalentie creëert. Vaak mondt dit uit in
ontwijkgedrag.
Interpersoonlijk conflict: tussen personen. Een interpersoonlijk conflict is pas echt aanwezig als alle
partijen hun visie op het conflict hebben gecommuniceerd.
Door een triggering event (een waargenomen aanleiding van een conflict) wordt het conflict openbaar
gemaakt.
Afhankelijkheid:
Een conflict is een gezamenlijke activiteit, m.a.w. er is altijd sprake van afhankelijkheid tussen de conflicterende
partijen. Er is mogelijk sprake van gezamenlijke doelen, maar de weg om die te bereiken kan conflicten
oproepen.
In een gezonde samenwerkingsrelatie zijn mensen op een gezonde wijze afhankelijk van elkaar: iedereen kan
met iedereen praten. Bij een conflict is die basis meestal anders, er kan zelfs sprake zijn van een muurvast
conflict (gridlocked conflict).
Conflicterende partijen moet een balans vinden tussen afhankelijkheid en onafhankelijkheid.
Doelen:
Een conflict ontstaat vaak over doelen die belangrijk zijn voor iemand. Bij conflict kan het helpen om een doel
anders te formuleren zodat partijen het daarna eens kunnen worden over doel en de weg naar het bereiken
van dat doel.
Doelen kunnen als onverenigbaar worden beschouwd als partijen hetzelfde willen (bijv. sollicitatie) of iets
anders.
Doelen die als onverenigbaar beschouwd blijven veroorzaken altijd conflicten.
Schaarsheid van middelen:
Een middel kan worden gedefinieerd als een positief waargenomen fysieke, economische of sociale
consequentie. Deze consequentie kan echt zijn maar ook alleen in de waarneming van een persoon bestaan.
Als een middel wordt ervaren als zijnde schaars (bijv. vriendschap, liefde, geld) dan kan het helpen om de
persoon die er last van heeft anders naar het middel te laten kijken.
Bij interpersoonlijk conflict worden macht en vertrouwen vaak als schaarse middelen beschouwd (herkenbaar
in uitspraken als ‘zij krijgt altijd haar zin’ zij heeft macht, ik ben nietig). De partijen denken vaak dat er sprake
is van disbalans tussen macht en zelfvertrouwen. Om dit op te lossen werkt het om respectvol te zijn richting
de ander, zodat deze het gebruik van macht zonder gezichtsverlies kan staken.
Interference
Het gevoel dat de andere partij in de weg staat bij het bereiken van een doel is een voorwaarde om het conflict
te laten opvlammen (perceived interference).
, Waarom moeten we conflicten bestuderen?
‘Niet het conflict zelf, maar de manier waarop hiermee omgegaan wordt, veroorzaakt een (on)gewenst gevolg’
Het bestuderen van conflicten kan beschouwd worden als een basaal menselijk vereiste, het hanteren van een
conflict als een essentieel onderdeel van de interpersoonlijke vaardigheden.
De psychische gezondheid verbetert als mensen op constructieve wijze kunnen omgaan met conflicten.
Psychische problemen ontstaan (o.a.) als conflicten ontaarden in een continu gevoel van stress, pessimisme en
hopeloosheid.
- Familierelaties
De wijze waarop we met conflicten omgaan leren we via socialisatie door het gezin waarin een kind
opgroeit. Uit onderzoek blijkt in een stiefgezin dat 95% van de conflicten destructief (als de persoon
denkt dat de ander de intentie heeft om hem pijn te doen/te beschadigen) zijn.
De gevolgen van destructieve huwelijksconflicten zijn o.a. verkleining van het sociaal netwerk, sfeer in
het gezin, verlegt focus op negatieve gedrag van kinderen. Er is een causaal verband tussen
destructieve conflicten tussen ouders en het welbevinden van kids. Sterker nog: een altijd
voortdurend conflict tussen ouders heeft een negatievere impact op een kind dan een scheiding. Een
gevolg kan zijn dat kinderen (zeker als er sprake is van [getuige zijn van] huiselijk geweld) PTSS
ontwikkelen. Kinderen die met mishandeling/misbruik zijn opgegroeid laten duidelijke patronen zien
bij conflicten: terugtrekken bij het eerste signaal van spanning, dissociëren, niet kunnen aangeven wat
iemand wil. Samenvattend: de aanwezigheid van destructieve conflicten in een gezin (gescheiden of
niet) veroorzaakt impact op een kind en is bepalend voor de wijze waarop het kind zelf leert om te
gaan met conflicten.
- Liefdesrelaties.
Een koppel dat weet hoe ze conflicten moet verwerken heeft meer kans om te blijven bestaan. Dit
betekent dat een meningsverschil moet worden besproken: wat voelde/dacht iemand tijdens het
conflict, welke reacties van de ander zijn helpend/nodig etc metacommunicatie. Op gezonde wijze
omgaan met conflicten is de sleutel van het succes tot een goede relatie. Als relatie niet goed is, heeft
dat vaak ook fysieke gevolgen, sommige mensen kunnen er letterlijk ziek van worden.
- Werkgerelateerde relaties.
Conflicten op het werk zijn altijd aanwezig (rondom promoties, beloningen, lastigvallen).
Communicatietraining voor medewerkers kan gezien worden als vorm van preventieve
conflicthantering. Conflicten op werkvloer negeren kunnen zeer destructieve mechanismen in gang
zetten (partij kiezen, onderhuidse aanvallen) dus een manager moet in staat zijn om in te grijpen.
Belangrijk om open en transparant te communiceren naar elkaar. Mensen die bedreven zijn in het
goed omgaan met conflicten zijn zeer waardevol op het werk omdat zij anderen hierin kunnen
ondersteunen en zo mede zorgdragen voor een positief werkklimaat.
De noodzaak tot ontwikkeling van vaardigheden.
Leren hanteren van conflicten vergt veel oefenen. Want niet het conflict zelf leidt tot problemen, maar de wijze
waarop ermee wordt omgegaan. 50% van jongeren laat volgend gedrag zien bij conflict:
- ‘Gelijkspel’: laten we het hier maar bij houden…we hebben het er niet meer over onopgelost! Zeer
grote negatieve impact op de partijen zelf (in relaties kan dit leiden tot verwijdering van elkaar)
- Terugtrekken: een partij weigert zich nog langer te verbinden aan doel.
Wenselijk: compromis, communicatie gebaseerd op echt luisteren, hulp van een neutrale derde partij.
Opbrengst van het trainen van vaardigheid rondom conflicthantering:
Verbetering mentale gezondheid van jezelf en de ander
Langdurende tevredenheid in relaties in familie, liefde, werk.
Iedereen om je heen profiteert mee van jouw toegenomen vaardigheden.
Het EQ (emotionele intelligentie) neemt toe door de training van deze vaardigheden.
Emotionele intelligentie = de mogelijkheid om gevoelens bij onszelf en de ander te herkennen, onszelf te
motiveren en positief om te gaan met eigen emoties en emoties in onze relaties. Emotionele intelligentie is
onder te verdelen in vier gebieden te weten, waarbij 1/3 bereikt moet zijn voordat 4 mogelijk wordt. :
Zelfbewustzijn: emotioneel zelfbewustzijn, accurate zelfbepaling, zelfvertrouwen
Zelfmanagement: zelfcontrole, betrouwbaarheid, zelfbewustzijn, aanpassingsvermogen,
doelgerichtheid, initiatief
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nicolehovens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,44. Je zit daarna nergens aan vast.
