100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting Biologie Evolutie HAVO €3,48
In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting Biologie Evolutie HAVO

 93 keer bekeken  2 keer verkocht

Biologie samenvatting over het onderwerp Evolutie. Deze samenvatting is voor leerlingen uit 4/5 Havo.

Voorbeeld 2 van de 12  pagina's

  • Onbekend
  • 6 februari 2020
  • 12
  • 2019/2020
  • Samenvatting
book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:
  • Middelbare school
  • HAVO
  • Biologie
  • 5
Alle documenten voor dit vak (2040)
avatar-seller
hugoarntz
Biologie hoofdstuk 4 evolutie.
Binas tabellen:
78 de vier rijken.
94A/B geologische tijdrekening/Mens en mensachtigen.
96 gegevens verschillende diersoorten.

1 indeling van de levende natuur.
Door ontwikkeling van levensvormen gedurende miljarden jaren kwam er een enorme
biodiversiteit. De mens heeft nog niet alle soorten vastgelegd. We hebben 1.5 miljoen
soorten vastgelegd en we schatten dat er nog 10 tot 100 miljoen onbekende soorten op
aarde zijn.
Biodiversiteit = de variatie van biologische soorten in een ecologisch systeem/maat voor het
aantal verschillende soorten (gaat per soort niet per organismen.

Een goed ordeningssysteem maakt het mogelijk om alle soorten en vormen te bestuderen
en overzicht te houden. Om verwantschap tussen soorten te vinden moet je op genetische
verwantschappen zoeken. Daarbij zijn moleculaire eigenschappen (bouw van membranen,
eiwitten en het erfelijk materiaal (onder andere DNA) steeds vaker doorslaggevend.
Domeinen = de grote groepen waarin biologen het leven op aarde in opdelen.
Kenmerken = uiterlijke eigenschappen waaraan je iets herkent. (Celtype, aantal cellen,
aanwezigheid van celwand.)

Bij indelen van soorten wordt er gelet op: moleculaire eigenschappen, kenmerken en
voedingswijze.

Organismen kunnen organische en anorganische stoffen uit het milieu halen.
Organische stoffen = energierijke stoffen die meestal afkomstig zijn van organismen.
Anorganische stoffen = energiearme stoffen waaruit de levenloze natuur is opgebouwd.
Deze worden nooit gemaakt door een organismen.
Anorganische stoffen: Organische stoffen:
 Kleine moleculen.  Grote moleculen.
 Bevatten geen chemische energie.  Bevatten chemische energie.
 Komen overal in het heelal voor.  Bouwstenen van cellen.
 Bv: mineralen, zouten en metalen  Bv: eiwitten, vetten, koolhydraten
(CO2, H2O, O2). en DNA.


Organische bouwstenen/moleculen = kleinste deeltjes van een stof die je nodig hebt om
cellen te bouwen. (Eiwitten, vetten, koolhydraten.)


Autotroof = organismen die hun eigen organische stoffen maken. Nemen organische stoffen
op uit het milieu.
Heterotroof = organismen die niet hun eigen organische stoffen kunnen maken en
afhankelijk zijn van andere organismen. (Ze eten andere organismen om hun energie te
krijgen.) Nemen organische en anorganische stoffen op uit het milieu.
De mens is heterotroof want we zijn afhankelijk van andere soorten om te overleven.

, Alleen planten zijn autotroof (fotosynthese). Schimmels, dieren, bacteriën en archaea zijn
heterotroof.

Fotosynthese = 6 CO2 + 6H2O +  C6H12O6 + 6O2
6 CO2 + 6H2O = anorganisch
Zonlicht en C6H12O6 + 6O2 = organisch

Cyanobacteriën/blauwalg = bepaalde soorten bacteriën die chlorofyl (bladgroen) bevatten
en dus autotroof zijn.

Indeling Domeinen:
Prokaryoten: Eukaryoten:
 Bacteriën.  Schimmels.
 Archaea.  Planten.
 Dieren.

Prokaryoten = eencellige organismen met ribosomen, maar zonder celkern of interne
membranen, zodat het DNA los in het cytoplasma ligt.
Bacteriën komen weinig in uiterlijke vormen voor. Als indelingscriteria gebruiken we de
biochemische reacties in de cel. (Samenstelling DNA, de bouw van de ribosomen en de bouw
van de celwand.) de biochemie van archaea verschilt zoveel van andere vormen van leven
dat zij een apart domein zijn.

Eukaryoten = meercellige organismen met een celkern, dubbele membranen en
celorganellen waardoor het DNA in de celkern ligt.
Schimmels en dieren hebben mitochondriën in hun cellen, planten hebben daarnaast nog
chloroplasten. Dieren zijn organismen zonder celwanden, de cellen van de andere
eukaryoten en prokaryoten hebben wel celwanden.
Verwante organismen hebben een gemeenschappelijke voorouder.

Stam = een verzamelnaam voor dieren.
Binaire naamgeving = een wetenschappelijke naamgeving.
Geslachtsnaam = wordt vooropgezet en met een hoofdletter geschreven.
Soortaanduiding = komt achter de geslachtsnaam en begint met een kleine letter.

Binaire naamgeving:
 Stam, klasse, orde, familie, geslacht en soort.
 De soorten van een stam hebben een gemeenschappelijk voorouder.

Mens:
Homo Sapiens
Geslachtsnaam (achternaam) Soortaanduiding (voornaam)
Homo Erectus:
Homo Erectus
Geslachtsnaam (achternaam) Soortaanduiding (voornaam)

Geslachtsnaam van eenzelfde geslacht is altijd hetzelfde. Soortaanduiding is anders.

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hugoarntz. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€3,48  2x  verkocht
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd