Alle hoorcolleges, werkgroepen, literatuur en jurisprudentie van week 6 tm week 11. (Zie mijn andere bestand voor de eerdere weken of koop een beknopt stappenplan voor het oplossen van een casus)
1. Overmacht idzv noodtoestand (art. 40 1. Ontoerekenbaarheid (art. 39 Sr)
Sr)
2. Psychische overmacht (art. 40 Sr)
2. Noodweer (art. 41 lid 1 Sr)
3. Noodweerexcess (art. 41 lid 2 Sr)
3. Wettelijk voorschrift (art. 42 lid 1 en 2
Sr) 4. Onbevoegd ambtelijk bevel (art. 43 lid
2 Sr)
4. Bevoegd ambtelijk bevel (art. 43 lid 1
Sr)
Ontbreken van materiële wederrechtelijkheid Afwezigheid van alle schuld (AVAS)
(HR Veearts) (HR Melk en water)
Algemeen regulerende beginselen
1. Proportionaliteit: handelen vd verdachte staat redelijk tegenover handelen van de
ander
2. Subsidiariteit: bestond er een redelijk alternatief?
3. Garantenstellung: wat kan er van de verdachte worden verwacht gezien zijn
eigenschappen?
4. Dolus/Culpa in causa: heeft iemand zich verwijtbaar in deze situatie gebracht?
● Verschilt per strafuitsluitingsgrond in hoeverre ze een rol spelen
● eigen kleur per exceptie
Ontoerekenbaarheid (art. 39 Sr)
● Schulduitsluitingsgrond
- Let op: tekst art. 39 Sr verandert in 2020
- In dit verband tevens o.m relevent: vervallen art. 37 Sr + wijziging art. 37a Sr
→ TBS nu schakelbepaling
● Verband tussen stoornis en delict → rechter bepaalt of er toch kan worden
toegerekend
Is er sprake van ontoerekenbaarheid?
1. Leed verdachte aan psychische stoornis/psychochiatrische
aandoening/verstandelijke handicap ten tijde van delict?
→ feitelijk door deskundige
2. Relevantie relatie tussen stoornis en delict
→ deskundige
3. Kan het feit aan verdachte worden toegerekend?
→ Normatief door rechter
,→ gevolgen voor beschikbaar sanctiearsenaal
→ Evenwel: zonder schuld geen straf, wel maatregel
Ontoerekenbaarheid en TBS
● Vaststelling on- of verminderde toerekenbaarheid vereist voor oplegging tbs
→ adhv deskundigen adviezen
→ tenzij weigerende observandus = verdachte werkt
→ vgl. Nieuw: art. 37a lid 4 Sr
Let op: niet vereist voor opvolger art. 37 Sr (oud): zie art. 2.3 Wet Forensische Zorg
→ bevoegdheid strafrechter tot afgeven civielrechtelijke machtiging tot
zorg
→ In de praktijk was de kloof tussen maatregel en reguliere zorg niet in orde
Ontoerekenbaarheid en culpa in causa
- Heeft verdachte de stoornis verwijtbaar doen ontstaan?
- Normatief oordeel
Verhouding ontoerekenbaarheid en psychische overmacht
Verschil: centraalstelling interne oorzaak voor handelen (ontoerekenbaarheid) vs. externe
oorzaak voor handelen (psychische overmacht)
● Maar: psychische stoornis soms relevant bij psychische overmacht
→ vaak samengesteld verweer
● Verschil: proportionaliteit verdediging
● Proportionaliteit en subsidiariteit (overzichtsarrest) → aantal messteken
Verhouding ontoerekenbaarheid en noodweerexcess
● Noodweerexcess vereist dubbele causaliteit:
1. Exces is gevolg van hevige gemoedsbeweging
2. Hevige gemoedsbeweging is gevolg van aanranding
→ Bijdrage ‘andere factoren’ sluit aannemen noodweerexcess niet uit:
● Mits andere factor niet van doorslaggevend belang
● Psychische stoornis kan zo’n andere factor zijn
3
, Literatuur week 6
Hoofdstuk 7 - Strafuitsluitingsgronden
Systeem van de wet
Strafuitsluitingsgronden= omstandigheden waaronder iemand straffeloos blijft, terwijl de
bestanddelen van een DO heeft vervuld
→ Titel III Algemeen Deel
Opdeling: Rechtvaardigingsgronden (Ontbreken materiële wederrechtelijkheid) en
Schulduitsluitingsgronden (AVAS)
→ van toepassing op alle delicten
Inwendige oorzaken (psychische stoornis) en Uitwendige oorzaken (in omstandigheden)
van toerekenbaarheid
persoonlijke (betreffen de dader persoonlijk) vs onpersoonlijke (werken tav anderen)
strafuitsluitingsgronden
● Algemene strafuitsluitingsgronden eisen niet het geheel ontbreken van
wederrechtelijkheid en schuld
● Verdachte voert zelf strafuitsluitingsgrond aan maar rechter kan ook onderzoeken
→ bij overmacht moet rechter feitelijke grondslag van verweer onderzoeken
● Als rechter afwijkt van strafuitsluitingsgrond in verweer → verplichte
motivatie!
Bijzondere strafuitsluitingsgronden= is opgenomen in relatie tot het daarin
strafbaar gestelde delict → schuld- of rechtvaardigingsgrond blijkt uit context
Ontoerekenbaarheid (art. 39 Sr): Schulduitsluitingsgrond
- art. 37 tm 39 Sr
- ontoerekenbaarheid= gaat om nosologisch ziektebeeld of verstandelijk defect
waardoor begane feit door rechter niet kan worden toegerekend aan verdachte
Uitgangspunt Sr: toerekenbaarheid van ieder menselijk wezen dat verantwoordelijk kan
worden gesteld voor zijn daden
→ wanneer iemand verwijtbaar ontoerekenbaar is geworden geldt geen
toerekenbaarheid (culpa in causa)
- Ontoerekenbaarheid moet niet worden gezien als permanente eigenschap →
specifieke stoornis van iemand
Partiële toerekenbaarheid= de ene daad kan wel worden toegerekend en de andere weer
niet
Verminderde toerekenbaarheid= 1 bepaald geval waarin de dader niet geheel
toerekenbaar is maar ook niet geheel ontoerekenbaar
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper charlie49. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,18. Je zit daarna nergens aan vast.
