College aantekeningen methodologie van sociaal
wetenschappelijk onderzoek Deeltentamen 1
Waarom doe je onderzoek?
Bepaalde vragen beantwoorden
Kennis vergaren
Bepaalde puzzels op te lossen
Bepaalde problemen op te lossen
Samengevat
Onderzoeksmethode is een hulpmiddel, niet een doel op zich:
Je moet eerst een onderzoeksvraag/ doelstelling formuleren, daarna beslis je welke methode je het
beste kunt gebruiken.
Een onderzoek is nooit 100% perfect en volledig…
Tijd en middelen zijn beperkt, tijdens het uitvoeren van het onderzoek moeten we soms lastige
keuzes maken.
In deze cursus bediscussiëren we de redenen en consequenties van de verschillende keuzes.
Literatuur
Boke Bryman’s Social Research Methods (6e editie)
Niet alles uit het boek is cursusstof
Blokjes (boxes) in de hoofdstuk teksten:
Niet alle boxes zijn belangrijk, maar sommige wel!
Key concepts: belangrijk!
Thinking deeply: meestal belangrijk!
Tips and skilss: bevat meestal nuttige info!
Research in focus: voorbeelden van onderzoek
Learn from experience: minder belangrijk.
Toetsing
NIET vragen naar definities
Het gaat over het methodologische aspecten
Nederlands tentamen
1
,Kennisclips module 1 hoofdstuk 1
1.1 Kennisclip 1 van module 1: De stappen in het
onderzoeksproces
Je begint meestal met de keuze van een thema en formulering van een onderzoeksvraag -- de
verschillende soorten onderzoeksvragen komen aan het slot van de clip aan bod.
De elementen van het onderzoeksproces
“We will not attempt to set them [the main stages of a research project] out in a particular order, as
the order in which things happen varies according to different research strategies and approaches”
(Bryman’s SRM, p.8) De volgorde verschilt tussen verschillende benaderingen
(1) Onderzoeksvraag: heel belangrijk!
Heeft invloed op alle stappen in het proces
(2) Literatuur bestuderen (literature review)
Misschien is het antwoord op de onderzoeksvraag namelijk al gegeven, dan kan het onderzoek
gestopt worden.
(3) Concepten en theorie
Speelt overal tijdens het onderzoeksproces een rol (hoort in het midden)
(4) Selectie van onderzoekseenheden (=sampling)
O.a. selectie van cases, maar bevat veel meer!
Wie ga je interviewen? Hoelang gaat het onderzoek duren?
(5) Dataverzameling
(6) Data-analyse
(7) Rapportage (writing up)
Ze staan niet op volgorde, maar ze vormen een cirkel.
Waarom? Omdat als je eenmaal klaar bent met een onderzoek komen er meestal weer nieuwe
vragen, en dit leidt tot vervolg onderzoek.
2
, Cyclus van empirisch- wetenschappelijk onderzoek: kringloop.
Onderzoeksvraag
Aanleiding en relevantie: wetenschappelijk probleem? Of juist focus op de praktijk?
Beïnvloed alle overige fasen van het onderzoeksproces
Welke literatuur ga je bestuderen?
Onderzoeksdesign (populatie en sample)
Welke analyses?
Conclusies en aanbevelingen
Type onderzoeksvragen
Exploratory study (verkennend)
Descriptive study (beschrijvend)
Explanatory studie (verklarend)
Evaluative study (evaluatie)
Voorbeeld: onderzoeksvragen
De titel van de studie geeft eigenlijk al weer wat voor soort onderzoeksvraag het is.
1) Beschrijving = ‘hoe groot is de groep studenten in Nederland die psychosociale problemen
heeft?’ of ‘Van succes-student naar stress-student. Hoe groot is het probleem?’
2) Verklaring (= waarom?) = ‘Welke factoren hebben negatieve of positieve invloed op de
psychosociale gezondheid van Nederlandse studenten?’
o Stap verder dan beschrijven weten waarom
3) Exploratief = inventarisatie: welke soorten mentale gezondheidsproblemen zijn er? Welke
factoren zouden een rol kunnen spelen?
o Wat speelt er precies inventariseren
4) Evaluatie (= hoe effectief?) = hoe effectief is een interventie om stress onder studenten te
verminderen? Wat zijn voor- en nadelen van verschillende interventies?
o Nog een stap verder is het effectief geweest? (sturen)
Wat als je geen onderzoeksvraag hebt?
Dit kan wel, maar dit is riskant. Tenzij je begeleider het tegendeel adviseert zou ik altijd een
onderzoeksvraag formuleren.
3
, 1.2 Kennisclip 2 van module 1: Het onderheid tussen
sociaal- wetenschappelijk onderzoek en ‘alledaags’
onderzoek
Het tekstboek gaat uitgebreid in op de reden om onderzoek uit voeren (kort samengevat: "conducting
social research is a way of searching for answers", p.4). Maar er wordt niet zo veel gezegd over het
verschil tussen 'het zoeken naar antwoorden' op een alledaagse manier en het zoeken naar
antwoorden door het doen van wetenschappelijk onderzoek. Vandaar deze clip met een korte
reflectie over de verschillen tussen de twee manieren.
Academisch onderzoek
“Attention to these steps, particularly to the ideas and intellectual traditions of the social sciences
(their theories and concepts), is what distinguishes academic social research from other kinds of
social research” (Bryman’s SRM, p.14)’
Stappenplan = wat academisch onderzoek onderscheidt van andere vormen van social onderzoek.
Alledaags onderzoek je wil op vakantie en je ‘onderzoekt’ uit welke bestemmingen geschikt zijn.
Alledaags VS wetenschappelijk onderzoek
Wat is het verschil tussen een wetenschappelijk verantwoord onderzoek en een niet
wetenschappelijk onderzoek? Drie elementen:
1) Systematisch (stappenplan volgen): bewuste planning, duidelijk onderzoeksproces.
Contrast: intuïtief, ad hoc. Dit kan bijv. leiden tot “confirmation bias” (bevestigings-
vertekening): selectief zoeken naar informatie en/of alleen waarde hechten aan informatie
die je eigen idee en overtuiging bevestigt.
2) Transparant, controleerbaar, open voor kritiek: uitleg en reflectie over hoe je tot kennis bent
gekomen. Anderen de mogelijkheid geven om het onderzoek te herhalen en om anderen de
ruimte te geven om feedback/ kritiek te geven.
Contrast: ondoorzichtig en dogmatisch.
3) Empirisch bewijs (“data”) geeft de doorslag (vs. speculatie, eigen ideeën).
Contrast tussen empirisme (kennis vergaren via onze zintuigen / waarnemingen, zie key
concept 2.1) en rationalisme (kennis vergaren via denken / redeneren).
Rationalisme = nadenken, redeneren, idee hebben over
Empirisme = observeren, zintuigen gebruiken
Samengevat:
1) Systematisch: bewuste planning, duidelijk onderzoeksproces.
2) Transparant, controleerbaar, open voor kritiek: uitleg en reflectie over hoe je tot kennis bent
gekomen.
3) Empirisch bewijs (“data”) geeft de doorslag (vs. speculatie, eigen ideeën).
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mlmwoudstra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,96. Je zit daarna nergens aan vast.