FRACTUUR ALGEMEEN
Fractuur: onderbreking van de structuur en continuïteit van een bot.
Vaak gaat een fractuur gepaard met schade van de weke delen (omliggende weefsels en soms ook aan
de bloedvaten of zenuwen), ook het gewricht kan beschadigd zijn.
Classificatie (indeling) van een fractuur:
- Locatie in het bot
- Open/gesloten
- Compleet/incompleet
- Hoeveelheid fractuurlijnen
- Type fractuurlijn
Fracturen lokalisatie:
Intra articulair: de breuklijn is gelokaliseerd in een gewricht
Meta- en epifysair: de breuklijn loopt door de groeischijf (epifyse)
Diafysair: het middelste deel van een pijpbeen tussen de beide uiteinden
,Indeling fracturen:
Ongecompliceerde fractuur/gesloten fractuur: omliggende huid is intact
Gecompliceerde fractuur: de omliggende huid is aangedaan. Dit komt meestal door het uitsteken van
een stuk bot. Hierbij is er meer schade aan de weke delen waarbij de risico op infecties ook verhoogd.
Simpele fractuur: enkel breuk in het bot
Segmentele fractuur: niet alleen onderbreking van de continuïteit van het bot maar dat bestaat uit 2 of
meerdere breuken die 1 of meer cilindervormige segmenten bot isoleren.
Communitief (verbrijzeling): bot in meer dan 3 stukken. Schade van omliggend weefsel is erg groot →
Gecompliceerde breuk.
Transversaal: richting van de fractuur loodrecht op de lengteas van het bot.
Oblique: een dwarse botbreuk, dus richting is diagonaal ten opzichte van de lengteas van het bot
Spiraal: het bot is schuin afgebroken. Dit is vaak het gevolg van een verdraaiing.
Communitief: verbrijzeling
Avulsie: fractuur ter plaatste van een peesaanhechting. Dit komt doordat er te veel trekkracht op een
bot ontstaat.
Geimpacteerd/compressie: er staat zoveel druk op het bot dat het ingedrukt wordt dat kan onder
andere in de wervelkolom gebeuren. Gebeurt vaak voor bij een auto-ongeluk.
Fissuur: scheurtje in het bot → incomplete breuk
Greenstick: vaak bij kinderen door het buigen van ‘soepele’ botten. Vaak breekt het binnenste gedeelte
van het bot, het beenvlies dat eromheen zit is intact gebleven
Inclavatie: breuk waarvan de boteinden in elkaar zijn geperst.
Impressie: breuk die ontstaat bij indrukking, bij schedel botbreuken
Oorzaken fractuur:
- Trauma
- Stress/vermoeidheid→ door te veel belasting, vaak bij overdreven sporten
- Pathologisch fractuur
- Insufficientie (osteoporose) → fractuur bij afgenomen sterkte van het bot, bijvoorbeeld een
wervelinzakking bij osteoporose.
- Kinderen: ‘spontane’
,Stressfractuur:
- Normaal bot
- Gezonde patiënt
- Geen trauma
- Repeterende ongewone belasting
- Middenvoetsbeentjes of het onderbeen is vaak naar aanleiding van een stressfractuur
Pathologische fractuur:
- Geen of minimaal trauma
- Abnormaal bot:
Botaandoening (osteogenesis imperfecta)
Primaire maligniteit (primaire tumor onbekend)
Metastase (borst, prostaat) (bot-uitzaaiingen)
Cysten
- Een fractuur die plots of minimaal ontstaat moet als abnormaal worden behandeld. Dus naast
een röntgenfoto moet ook labonderzoek worden gedaan en een biopt worden genomen
Fracturen bij kinderen:
- Vaak incompleet (greenstick)
- Minder dislocatie (→ plaatsverandering/verstoring) (komt door het dikke periost)
- Door het dikkere periost is de genezing ook sneller
- Zelden ‘non-union’ (fractuur dat niet geneest)
- Betere remodellering
- Bij kinderen komen vaak fracturen voor bij de groeischijven
, Groeischijffracturen/Salter-Harris classificatie
Type 1: Dwarse fractuur door de gecalsificeerde zone van de groeischijf
Type 2: Als type 1, maar buigt aan het einde van de groeischijf af.
Type 3: Buigt na een tijdje af – door alle groeischijflagen.
Type 4: Dwars door de epifyse, fyse en metafyse
Type 5: De groeischijf is ‘verdrukt’ door longitudinale compressie
De groei is voornamelijk verstoord wanneer de epifyse ook is aangedaan. Zoals in type 3 en 4. Doordat
bij type 4 een deel van de fractuur afligt en er een risico is dat hij niet recht aangroeit is er een kans
op asymmetrische groei.
Bij een fractuur is vaak sprake van een trauma, acute heftige pijn en functieverlies.
Wat ga je doen bij het lichamelijk onderzoek als er sprake is van een fractuur
- Kijk of de huid intact is
- Kijk naar de delen van de huid die erg strakgetrokken zijn, want het kan zijn dat de huid op
het punt staat te knappen door het bot.
- Kijk naar de distale delen van het lichaam
- Kijk naar de kleur van de huid, aan de kleur kun je zien of er neuro of vasculaire schade is.
Je ziet bij het lichamelijk onderzoek vaak dat er sprake is van:
- Zwelling
- Hematoom (bloeduitstorting)
- Deformiteit (misvorming)
- Functiestoornis
Bij zwelling en hematoom kenmerkt het nog niet dat er sprake is van een fractuur, bij deformiteit en
functiestoornis wel.
Bij een greenstick fractuur bij kinderen of bij ouder mensen met een impacte fractuur die ervaren dus
bijna geen pijn en bijna geen functieverlies.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fysiovaardig. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.