Leerdoelen epidemiologie
Les 1: Inleiding moleculaire evolutie
De genetische variatie bij levende organismen uitleggen
De genetische variatie binnen een soort vormt het uitgangsmateriaal voor evolutie via natuurlijke
selectie. Organismen die beter aangepast (fitter) zijn hebben een selectie voordeel. Natuurlijke
selectie wordt gezien als het mechanisme waarbij populaties zich aanpassen aan nieuwe
omstandigheden. Over tijd kunnen er zo veel genetische variaties ontstaan dat er een nieuwe
soort ontstaat. Hierdoor blijft de verspreiding doorgaan (geen immuniteit). Het is niet te
voorspellen welke genetische variatie gaat optreden.
Het ontstaan van genetische variatie in populaties uitleggen
De evolutie binnen het dierenrijk is meer het gevolg van mutaties dan van nieuwe genen (het is
niet hoe meer hoe beter). Er zijn weinig soort specifieke genen.
Mutaties (Afhankelijk van proofreading mechanismen. Snelheid waarmee variatie toeneemt
wordt bepaald door de mutatiesnelheid), recombinaties, deleties.
Verwerven van nieuwe genen. Uitwisseling tussen organismen. Geslachtelijk voortplanting of
verticale genoverdracht. Horizontale genoverdracht: tussen organismen die niet verwant zijn
(prokaryoot). Dit kan de genetische variatie sterk verhogen.
Re-organisatie van bestaande genen.
De verschillende methoden van classificatie benoemen
De benaming noemen we taxonomie. De classificatie gaat op basis van onderlinge verwantschap.
Genetisch onderzoek genotypering. Via genotypering kun je de verwantschap van organismen
met elkaar vergelijken (zie figuur hieronder)
Reconstructie van stambomen op basis van veranderingen in DNA.
Het proces van evolutie en Darwin’s evolutie theorie uitleggen
Terug in Londen ontdekt Charles Darwin dat de vinken van de Galapagos-eilanden er verschillend
uitzien. Het verschil zit in de snavel van de vogels. Vinken op het ene eiland eten insecten en
, hebben een spitse snavel. Vinken op het andere eiland eten vooral noten en hebben daardoor
een botte snavel. Door de verschillende omstandigheden hebben ze zich anders ontwikkeld. Toch
hebben de vogels dezelfde soort vink als voorouder. Zo komt Darwin op het idee dat de ene soort
uit de andere voortkomt.
Twee fundamentele fenomenen spelen hierbij een rol: genetische variatie en natuurlijke selectie.
Vinken die het beste zijn aangepast aan de omstandigheden, hebben de meeste kans te
overleven. Deze best aangepaste individuen geven hun eigenschappen door aan hun
nakomelingen. Die twee fenomenen samen zorgen voor voortdurende veranderingen bij een
soort. Dit noemen we evolutie door natuurlijke selectie.
De invloed van natuurlijke selectie op de evolutie uitleggen
Organismen met een erfelijke eigenschap, die voor een grotere overlevingskans zorgt, zullen meer
nakomelingen krijgen. De allelen die bij zo'n eigenschap horen zullen zich dan door de populatie
verspreiden. Zo worden voordelige erfelijke eigenschappen door de natuur geselecteerd.
Het concept van ‘the tree of life’ en het begrip ‘molecular clock’ uitleggen
The tree of life: De evolutie van alle organismen vanuit 1 cel. De gelijkenis en variaties tussen
organismen zijn daaruit af te lezen. Er zitten dwarsverbindingen in (endosymbiose theorie
mitochondriën stammen af van bacteriën)
Fylogenetische stamboom: verloop van het evolutieproces in de tijd.
Classificatie van organismen: hiërarchische ladder
Molecular clock: Vergelijking van de genetische verschillen tussen twee soorten vertelt ons
hoelang geleden er een gemeenschappelijke voorouder was.
Het epidemiologisch effect van veranderingen in het genoom bij bacteriën benoemen
Epidemiologie: de verspreiding van (infectie)ziekten en het voorkomen hiervan.
Veranderingen in het genoom zorgt ervoor dat bacteriën zich beter kunnen voorplanten in een
omgeving, dus voor een grotere verspreiding. Selectiedruk antibiotica resistentie.
De toepassingen van moleculaire technieken bij de bestudering van de verspreiding van
infectieziekten benoemen
Pasrimony-analyse: Op zoek naar de stamboom die met de minste mutaties alle individuen met
elkaar verbindt. Boom 1 is het meest aannemelijke, want die heeft de minste mutaties.
Les 2: Moleculaire fylogenie
Het begrip fylogenie bij een phenetics of cladistics benadering uitleggen
Phenetics classificeert organismen op basis van morfologische en structurele kenmerken, terwijl
cladistics organismen classificeert op basis van hun afkomst en evolutionaire relaties.
De evolutionaire ontwikkeling en ontstaansgeschiedenis van een soort of van een groep. De
ontstaansgeschiedenis wordt vaak weergegeven in fylogenetische bomen. Fylogenetische bomen
zijn een theoretische weergave van de evolutie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper laralommers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.