Eysenbach
Iedereen praat tegenwoordig over E-health, maar er is eigenlijk nog geen duidelijke definitie.
Het wordt niet alleen gebruikt om ‘internet medicijn’ te karakteriseren maar ook vrijwel alles
met betrekking tot computers en medicijnen. De term werd voor het eerst gebruikt door de
industrieleiders en marketingmensen in plaats van academici om de hype omtrent e-
commerce met betrekking tot gezondheid over te brengen en om nieuwe mogelijkheden te
tonen die het internet biedt voor de gezondheidszorg. Omdat het internet nieuwe
mogelijkheden en uitdagingen creëerde ten opzichte van de traditionele gezondheidszorg
informatie, leek een nieuwe term gepast. Deze nieuwe uitdagingen waren:
1. De mogelijkheid van consumenten om interactie te ondergaan met hun
onlinesystemen.
2. Verbeterde mogelijkheden voor institutie-tot-institutie overdracht van data
3. Nieuwe mogelijkheden voor peer-tot-peer communicatie van consumenten.
E-health moet op de volgende manier worden gedefinieerd:
E-health is een opkomend veld op het vlak van medische informatica, volksgezondheid en
het bedrijfsleven, verwijzend naar gezondheidsdiensten en informatie die worden
verstreken of verbeterd door het internet en gerelateerde technologieën. In een bredere zin
karakteriseert de term niet alleen technische ontwikkeling, maar ook een manier van
denken, een houding etc. om gezondheidszorg te verbeteren (lokaal, regionaal en
wereldwijd) door het gebruik van informatie en communicatietechnologie.
The 10 e’s in e-health:
1. Efficiency
Verbeteren van de efficiëntie en daarbij verlagen van de kosten. Bijvoorbeeld:
vermijden onnodig therapeutische interventies door verbeterde
communicatiemogelijkheden.
2. Enhancing quality of care
E-health kan de kwaliteit verbeteren bijvoorbeeld door vergelijkingen te maken
tussen aanbieders.
3. Evidence based
Er moet wetenschappelijk onderzoek worden gedaan
4. Empowerment of consumers and patients
Er kan meer kennis worden opgedaan door de klanten door internet, klanten hebben
makkelijker toegang.
5. Encouragement of a new relationship between patient and health professional
Beslissingen worden samen gemaakt.
6. Educatie van artsen en consumenten door onlinebronnen
7. Enabling information exchange and communication in a standardized way between
health care inrichtingen (het wordt zo makkelijker gemaakt).
1
, 8. Extending
De reikwijdte van de gezondheidszorg uitbreiden tot buiten de conventionele
grenzen. Geografisch als conceptuele zin.
9. Ethics
Nieuwe uitdagingen en ethische kwesties zoals online professionele praktijk,
toestemming, privacy en gelijkheidskwesties.
10. Equity
Er is een dreiging de e-health de kloof tussen de ‘haves’ en ‘have-nots’ vergroot.
Mensen die geen geld hebben of vaardigheden om computers en netwerken te
gebruiken zullen geen effectief gebruik kunnen maken van computers. Deze
populaties zijn degene die het minst profiteren van de vooruitgang in de technologie.
Echter werd de technologie ontwikkelt om gelijkheid te creëren, maar ontstaat er dus
alsnog ongelijkheid.
Thewissen
Binnen de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) neemt e-mental health een steeds
prominentere positie in. E-mental health: het gebruik van ICT en in het bijzonder internet
om de geestelijke gezondheid en ggz te ondersteunen of verbeteren. Inclusief het gebruik
van onlinebronnen, sociale media en smartphones. Het wordt gezien als een van de
belangrijkste manieren om uitdagingen in de ggz aan te gaan. Het gaat hierbij om het
leveren van efficiënte, betaalbare en toegankelijke zorg van hoge kwaliteit met meer eigen
regie voor cliënten.
In dit artikel wordt een state-of-the-art overzicht gegeven van onderzoek naar de klinische-
en kosteneffectiviteit van onlinebehandeling voor diverse psychiatrische aandoeningen. Er
wordt ingegaan op belangrijke uitdagingen voor toekomstig onderzoek en kort aandacht
besteed aan innovatieve ontwikkeling op het gebied van e-mental health.
Onderscheid tussen drie type e-mental health interventies:
Zelfhulp
Er is geen individuele ondersteuning of aansturing door een behandelaar. Vooral
psycho-educatie wordt gebruikt voor preventieve doeleinden. Ondanks de hoge
drop-out getallen en relatief lage statistische effectgrootten is het aantrekkelijk,
omdat een groot deel van de bevolking ermee bereikt kan worden tegen lage kosten.
Kleine effecten op populatieniveau kunnen al leiden tot een aanzienlijke
gezondheidswinst. Bijvoorbeeld bibliotherapie
Begeleide zelfhulp
Actievere rol behandelaar: behandelaar motiveer de deelnemer en biedt
ondersteuning bij gebruik van zelfhulpmaterialen. Daarnaast geeft behandelaar
terugkoppeling op vorderingen en signaleert en bespreekt problemen. Contact met
behandelaar verloopt via e-mail, chat, telefoon of face-to-face sessies. Deze
ondersteuning is meestal gelimiteerd tot 60-90 minuten per behandelingstraject. In
vergelijking met zelfhulp is deze interventie duurder en minder toegankelijk.
Online psychotherapie
De rol van de behandelaar is hier gelijk aan die van reguliere therapie. Behandeling
via internet voldoet doorgaans beter aan de wensen van deelnemers dan
(onbegeleide) zelfhulp. Therapietrouw is hierdoor hoog en er wordt een beter
2
, klinisch resultaat behaald (dan bij zelfhulp). Begeleide zelfhulp en online
psychotherapie zijn moeilijk te onderscheiden.
Het bestaande behandelaanbod van ggz-instellingen wordt stapsgewijs omgebouwd
naar een blended-care aanbod = deel van de behandeling face-to-face en deel via
internet. De verhouding hiervan wordt bepaald op basis van de aard en ernst van de
problematiek, de fase van de behandeling, het advies van de behandelaar en
persoonlijke voorkeur van de cliënt.
Online behandelinterventies
Onlinebehandelingen verschillen niet zo zeer van inhoud met traditionele behandelingen.
Wel zijn bepaalde behandelsoorten geschikter voor online gebruik dan anderen. Vooral
cognitieve gedragstherapie (CGT) is geschikt voor internet, dit wordt ook wel ICBT genoemd.
CGT -> heldere therapeutische procedures die relatief makkelijk om te zetten zijn in een
online format.
Internet-based cognitive behavior therapy (ICBT) is een veelbelovende behandeling dat de
beschikbaarheid van cognitieve gedragstherapie (CBT) kan laten toenemen voor
psychiatrische stoornissen en andere klinische problemen.
Het is een online therapie met therapeutisch contact via internet. De patiënt wordt aan
dezelfde componenten blootgesteld als bij CBT, maar het materiaal en de instructies worden
via internet voorzien. Het contact gaat meestal via de e-mail, maar dit kan ook via de camera
(Hedman)
Ook interpersoonlijke- en psychodynamische psychotherapie wordt tegenwoordig online
aangeboden.
Transdiagnostische online behandelinterventies
Transdiagnostische interventies zijn generieke interventies die zich richten op de
gemeenschappelijke symptomen (zoals negatieve denkpatronen) van bijvoorbeeld depressie
en angst binnen een enkel interventieprotocol. Onderzoek toont aan dat deze
transdiagnostische interventies effectief kunnen worden aangeboden via internet. Zowel
deelnemers met als zonder comorbide stoornissen lieten een significante afname zien van
symptomen na de behandeling. Deze resultaten komen overeen met face-to-face
behandelresultaten.
Online behandelinterventies gebaseerd op IPT
Naast CGT is interpersoonlijke psychotherapie (IPT) aanbevolen voor de behandeling van
lichte tot matige depressie bij volwassenen. Deze vorm van therapie is gebaseerd op de
interpersoonlijke theorie, waarbij wordt nagegaan in hoeverre stressvolle life events en
onvoldoende sociale steun bijdragen aan de ontwikkeling en het in standhouden van
depressieve symptomen. IPT blijkt effectief in het reduceren van depressieve symptomen bij
volwassenen en blijkt even effectief als CGT. IPT is kortdurend en gestructureerd en daarom
geschikt voor onlinebehandeling. Echter is hier nog nauwelijks onderzoek naar gedaan, dus
daarom wordt het nog weinig aangeboden.
Online behandelinterventies gebaseerd op PDT
Psychodynamische psychotherapie (PDT) is een therapievorm waarbij een ‘idiografische en
hermeneutische benadering’ (uniek en verklarend) van patiënten centraal staat. Een patiënt
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MarijeDX. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.