Financial Accounting colleges
Overzicht onderwerpen per week
Week 1:
- Terreinverkenning: financial accounting, externe verslaggeving en regulering
- Over de opzet van dit vak en de leerlijnen
- Het institutionele kader van verslaggeving in Nederland
Week 2:
- De onderdelen van het institutionele kader van verslaggeving in Nederland
- Vermogen en resultaat in theorie
- Vermogen en resultaat in Titel 9 boek 2 BW
- Vermogen en resultaat in IFRS
Week 3:
- Materiële vaste activa & impairment
- Immateriële vaste activa
- Leasing
- Voorzieningen
- Omzet incl. onderhanden projecten
Week 4:
- Belangen in andere ondernemingen
- Verwerking deelnemingen (niet-geconsolideerd)
- Geconsolideerde jaarrekening
- Fusies en overnames
Week 5:
- (Latente) belastingen in de jaarrekening
- Financiële instrumenten
- Financiële instellingen
Week 6:
- Omrekening vreemde valuta
- Kasstroomoverzicht
- Afsluiting
Hoorcolleges Financial Accounting 1
,Hoorcollege 1 – Week 1
Activa = eigen vermogen + verplichtingen
Winst = kasstroom + overige activa - verplichtingen - inbreng eigenaren + uitkeringen
eigenaren (accruals: overlopende posten)
Mutaties EV: transacties aandeelhouders, transacties met anderen (nettowinst, directe
vermogensstijging (herwaardering)
Journaalposten
Recognition & Measurement
- Welke activa/ verplichtingen opnemen, tegen welke waarden?
Presentation & Disclosure
- Uitsplitsing en volgorde van posten in financiële overzichten
Accounting principes:
- Realisatieprincipe (winsten pas nemen wanneer ze voldoende zeker zijn)
- Matching (kosten toerekenen aan zelfde periode als omzet)
- Going concern (waardering en winstbepaling veronderstelling dat organisatie
haar activiteiten in de toekomst voort zal blijven zetten)
- Kostprijsprincipe (welke kostenallocatie pas je toe)
- Voorzichtigheid (jezelf niet te snel rijk rekenen)
Regels voor accounting bevorderen: vergelijkbaarheid, efficiëntie, educatie, rechtszekerheid
en voorkomen fraude, misleiding, intransparantie en machtsmisbruik.
Hoorcollege 2 – Week 1
Opstellersperspectief
- Regelgeving/ institutioneel kader
- Verdieping technische kennis financial accounting
Wettelijke basis: Burgerlijk wetboek 2 (rechtspersonen, oprichting, kapitaal, bestuur etc.)
Titel 9 (de jaarrekening en het bestuursverslag) Bestuursverslag: gang van zaken in de
vereniging en over het gevoerde beleid.
Betekenis jaarrekening in het rechtspersonenrecht?
Corporate Governance
- ‘Rekening en verantwoording’ bestuur aan aandeelhouders/leden
- Maatschappelijke verantwoording: legitimiteit door transparantie
Bescherming belangen crediteuren
- ‘Publiciteit jaarrekening is prijs van beperkte aansprakelijkheid’
- Kapitaalbescherming: jaarrekening bepaalt grenzen aan winstuitkering
Jaarrekening:
- Enkelvoudige balans, winst- en verliesrekening, toelichting
Hoorcolleges Financial Accounting 2
, - Geconsolideerde balans, winst- en verliesrekening, toelichting (geen
kasstroomoverzicht)
Jaarrekening en bestuursverslag (niet-beursgenoteerd)
- Opstellen (bestuur) volgens voorschriften, inclusief controle, binnen vijf (max. tien)
maanden na afloop boekjaar)
- Vaststellen (algemene vergadering, hoogste instantie vennootschap)
- Publiceren (bestuur)
o Handelsregister Kamer van Koophandel
o Na vaststelling, maar binnen twaalf maanden na afloop boekjaar
Jaarrekening en bestuursverslag (beursgenoteerd)
- Opstellen (bestuur) volgens voorschriften, inclusief controle, binnen vier maanden na
afloop boekjaar.
- Vaststellen (algemene vergadering)
- Publiceren (bestuur)
o Autoriteit Financiële Markten
o En indirect: Handelsregister
Wanneer de jaarrekening is goedgekeurd is dat de basis voor de uitkering van dividend en
inkoop eigen aandelen. Bij gebreken bij opstellen en publicatie kan leiden tot
aansprakelijkheid bestuurders. Misleidende jaarrekening? Aansprakelijkheid bestuurders,
strafrechtelijke vervolging.
Gedurende twee jaar aan twee criteria voldoen van bedrijfsklasse. (micro, klein, middel)
- Aantal werknemers (minder dan 10, 50, 250)
- Omzet (kleiner dan 700.000, 12 mln, 40 mln)
- Totale activa (kleiner of gelijk aan 350.000, 6 mln, 20 mln)
Balanstotaal verlagen: waardering, dividend uitkeren (jaar erna), voorziening dubieuze
debiteuren, lening aflossen, afschrijven op activa.
Hoorcolleges Financial Accounting 3
,Hoorcollege 3 – Week 2
Accounting Standards
- Richtlijnen voor de jaarverslaggeving (RJ)
- Intenational Financial Reporting Standards (IFRS)
2000 aankondiging verplichte toepassing IAS in geconsolideerde jaarrekening
beursgenoteerd beursgenoteerde ondernemingen vanaf 2005.
IASB: International Accounting Standards Board (independent standard setting)
IFRS Foundation Trustees: besturen en toezicht
IFRS Monitoring Board: publieke aansprakelijkheid
Toepassing IFRS Geconsolideerde Enkelvoudige jaarrekening
jaarrekening
Beursgenoteerd Verplicht Toegestaan
Niet-beursgenoteerd Toegestaan Toegestaan
IFRS issues
Bedrijven met opvallende cijfers in de jaarrekening controleren:
- Inkoop voorraden vergelijken met facturen
- Specifieke bedrijfstak
- Bankafschriften
- Kloppen alle gegevens uit de rekening in detail
- Zijn de cijfers juist?
Controle en verklaring accountant
Goedkeuring, jaarrekening voldoet aan wettelijke eis van jaarrekening. Volgende stap is
controle bestuur verslag. Verenigbaar met de jaarrekening? Gedetailleerde verklaring van de
jaarrekening door accountants naar zowel het bedrijf als de buitenwereld toe. Jaarrekening
wordt goedgekeurd indien het in voldoende mate voldoet aan de voorschriften. Wanneer er
niet aan de eisen wordt voldoen wordt deze afgekeurd. Soms voldoet een rekening aan de
voorschriften, maar moeten er wel een paar risicopunten worden benoemd, verklaring met
een beperking. Verklaring van oordeelonthouding: Vaak bij kleinere bedrijven waar één
iemand bijna alles regelt binnen het bedrijf. De waarheid kan niet altijd boven water worden
gehaald door accountant. Fraude kan nog steeds voorkomen.
Onderneming zelf (aandeelhouders) wijzen de accountant aan die de jaarrekening
controleert? Feitelijk hebben aandeelhouders niet die bevoegdheid en ligt de macht bij het
bestuur van de onderneming. Vraag hierbij is, is de accountant voldoende onafhankelijk van
wie hem benoemt? Versterking rol commissarissen, voorschriften zijn zwaarder dan
voorheen, verplichte roulatie en extern toezicht op accountants (AFM).
Gedoe rond de jaarrekening → Ondernemingskamer → rechtbank, civiele procedure,
argumentatie waarom jaarrekening niet voldoende is. Opnieuw publicatie of jaar erop
scherper zijn.
Hoorcolleges Financial Accounting 4
, Autoriteit Financiële Markten (AFM)
- Brede toezichtsfunctie, niet alleen verslaggeving
- Wet toezicht financiële verslaggeving
- Wet toezicht accountantsorganisaties
Hoorcollege 4 – Week 2
Winst is de toename van het vermogen en vermogen is de contante waarde van toekomstige
cash flows. Winst nemen: POC: percentage of completion method (RJ), of als het proces
helemaal af is.
Waarde en winst – basismodellen
Alternatieve indeling op basis van:
- Waarderingsgrondslagen activa en verplichtingen (met welk bedrag verandert het
eigen vermogen)
- Instandhoudingsdoelstellingen (welk deel van de verandering van het eigen
vermogen is ‘winst’?)
Historische kosten: aandeelhouders ooit een bepaald bedrag ingebracht, benchmark,
bepaalt of je winst of verlies hebt. Nominale waarde eigen vermogen.
Nominalisme: nominale eigenvermogen instandhouden
Substantialisme: winst moet zo bepaald worden zodat de productiecapaciteit in stand wordt
gehouden en de continuïteit van bedrijfsactiviteiten veilig wordt gesteld. Waardestijgingen
niet als winst benoemen om later activa tegen hogere prijzen vervangen.
Substantialisme: In termen van winst denken, hoeveel zijn we erop vooruitgegaan na een
bepaalde tijd. Vb. huizenmarkt Amsterdam. Jezelf niet te snel rijk rekenen.
Koopkrachthandhaving: Niet alle vermogen stijgingen zijn winsten, je moet altijd rekening
houden met inflaties.
Hoorcolleges Financial Accounting 5