A short histoy of the middle ages – Barbara H. Rosenwein. Fifth Edition.
Hoe verliep de transformatie van het Romeinse rijk naar de middeleeuwen in Europa, het
Byzantijnse rijk en het Islamitische rijk op sociaal, economisch, cultureel en politiek gebied?
Voorspel: De Romeinse wereld transformeert (c. 300 – c. 600)
Welke samenhangende ontwikkelingen leiden tot de overgang naar de vroege middeleeuwen of
te wel een nieuwe orde tussen 300 en 600?
De provincialisering van het rijk: Hoe ontwikkelde het De provincialisering van het rijk:
christendom zich tijdens het Romeinse rijk dat uit elkaar
Crisis van de 3e eeuw
dreef?
Volksverhuizingen
Rome wordt minder belangrijk, andere steden (vb:
Milaan en Ravenna) worden belangrijker. Het Romeinse Militarisering
leger is niet sterk genoeg meer om stammen van
buitenaf tegen te houden dus komt er een nieuw Diocletianus = splits het rijk in 4
systeem. Steeds meer (gehele) volkeren worden delen
opgenomen in het leger, bijvoorbeeld de Goten. Van Provincialisering
deze volkeren wordt het toegestaan dat zij zich vestigen
in het rijk. Hierdoor begint het provincialisering van het
rijk. In de crisis van de 3e eeuw wordt naar oplossingen
gezocht, dit was (bvb) dat de samenleving militariseert
(want oorlogen zorgden voor veel vraag en dus
welvaart) en dat het rijk wordt opgedeeld in 4 delen door
Diocletianus.
Een nieuwe religie: Hoe ontwikkelde het christendom Een nieuwe religie:
zich in het Romeinse rijk? Christendom = hoopvol, universeel,
In Palestina ontstaat het christendom. Deze godsdienst gelijkheid.
trekt veel mensen omdat iedereen hierin gelijk is voor Constantijn
God (in contrast met de sterk hiërarchische Romeinse
samenleving) en Jezus stierf voor de zonden van de Staatsgodsdienst
mens. Ook is het goed georganiseerd. Constantijn
accepteerde alle religies in 325. In 391 werd het
christendom de staatsgodsdienst.
Doctrine: Welke belangrijke doctrines van het Doctrine
christendom bestonden er?
Arianisme = Jezus is niet eeuwig.
Er ontstaat een discussie over of Jezus god of een
mens is. Het arianisme accepteerde de drie-eenheid Tijdperk van de concurrerende
niet, zij zagen zowel Jezus als de Heilige geest als doctrines (350-450)
scheppingen van God, ondergeschikt aan God. Jezus Regel van Benedictus =
was half-mens en half-god. De rooms-katholieken verzameling voorschriften voor
vonden dat Jezus wel eeuwig was. Hij was wel verwekt monniken voor het optimale
maar niet gemaakt, zijn vader was dus God, niet Josef. kloosterleven.
Dit schreven zij op in een Credo. Deze discussie wordt
uiteindelijk ‘gewonnen’ door de rooms-katholieken. Monnik
De nieuwe orde: Hoe verschilde de ontwikkeling van
een nieuwe orde in het oosten en het westen van het
Romeinse rijk?
,Westen:
Agrarisch urbaan -> agrarisch.
Losse koninkrijken.
Weinig wetten.
Beperkte handel.
Steden lopen leeg, platteland wordt centrum
Oosten:
1 keizer.
Codex Justinianus.
Veel regionale handel.
Stad blijft vol.
Bezuinigingen in het oosten: Wat merkte je van de
nieuwe orde in het Byzantijnse rijk?
Bezuinigingen in het oosten:
Na 476 was er een nieuwe orde waar je in het oosten
Justinianus -> codex Justinianus.
niet zoveel van merkte. Er was nog steeds een keizer,
elite uit dorpen gingen naar Constantinopel en Sassanidische rijk van de Perzen.
staatsinkomsten werden op dezelfde manier opgehaald.
Wel raakte wegen in verval en werden veel invasies niet
tegen gegaan. De codex Justinianus werd gepubliceerd.
De keizer van het oosten had het beeld van veel macht
en pracht van de Perzische koningen en combineerde
dit met een verheven rol in de kerk. Het rijk hield zich
bezig met het Sassanidische rijk van de Perzen. Deze
twee supermachten confronteerde elkaar tijdens de 6e
eeuw behoedzaam.
Belangrijkste gebeurtenissen: Belangrijkste personen:
Ontstaan christendom (eerste eeuwen), crisis 3e eeuw, Justinianus, Jezus, Diocletianus,
Edict van Milaan 313, Constantijn bekeert tot Benedictus.
christendom 325, christendom wordt staatsgodsdienst
391, 410 eerste val van Rome, 476 tweede val van
Rome. Barbaren vanaf +/- 310 tot +/- 550. Nieuwe rode
vanaf +/- 550. Begin middeleeuwen vanaf ongeveer
crisis 3e eeuw.
,A short histoy of the middle ages – Barbara H. Rosenwein. Fifth Edition.
Hoe verliep de transformatie van het Romeinse rijk naar de middeleeuwen in Europa, het
Byzantijnse rijk en het Islamitische rijk op sociaal, economisch, cultureel en politiek gebied?
Het ontstaan van zusterculturen (c. 600 – c. 750)
Op welke wijze verschilt Europa, het Byzantijnse rijk en het Islamitische rijk van elkaar en wat
waren de banden die zij behielden met het Romeinse rijk?
Byzantium redden: Hoe ontwikkelde het Byzantijnse
rijk zich militair, sociaal en religieus?
Er komen nieuwe culturen op met een eigen identiteit
maar met een basis bij 1, dezelfde, cultuur. De
zusterculturen zijn die van het Byzantijnse rijk, het
Islamitische rijk en het westen. De vader of moeder is
Rome. In de oorlogen tegen de Sassaniden en de
Arabieren verliest Byzantium veel land, dit is een
‘transforming agent’ voor het rijk. Het rijk is dan klein
maar sterk.
Bronnen van veerkracht: Hoe verdedigde het Bronnen van veerkracht:
Byzantijnse rijk zichzelf tegen invasies?
Strategiai = regionale eenheden.
7 eeuw: Byzantijnse rijk heeft Noord-Afrika en delen
e
Strategoi = leider strategiai.
van Spanje verloren. De marine beheerst de
Middellandse zee. De grenswachten werden
teruggetrokken in het rijk en werden verdediggent. Dit
zijn strategiai, die werden geleid door strategoi. Hiermee
lukt het om de Arabierse en Perzische aanvallen te
weerstaan.
Invasies en hun consequenties: Hoe kwam de
geografie van Byzantium eruit te zien na aanvallen van Invasies en hun consequenties:
onder andere het Sassanidische rijk?
Sassanidische rijk, Khusro II
Het Sassanidische rijk wilde onder Khusro II de
Steden ontvolkt en verwoest.
vroegere glorie repliceren. Hiervoor werden veel delen
van Byzantium ingenomen.
De Sassaniden maakten een alliantie met de Avaren en
Slavische volkeren en vielen Constantinopel aan, deze
aanval mislukte. Na 630 waren veel van de ingenomen
gebieden weer in Byzantijnse handen. Maar steden
waar om gevochten was waren ontvolkt en verwoest,
troepen waren uitgeput.
Achteruitgang stedelijke centra: Hoe verliep de Achteruitgang stedelijke centra:
achteruitgang van de steden van Byzantium?
Kerken
De Romeins-Griekse cultuur verdween langzaam,
hiervoor kwam een Romeins-Christelijke cultuur. Steden krompen
Urbaanse centra verdwenen en kregen nieuwe
‘Strongholds’
doeleinden. Tempels werden kerken maar baden bleven
, bestaan. Steden krompen en gebieden binnen de muren Ontstaan agrarische samenleving
veranderden in boerderijen. Oorlogen verstoorden
Autarkie (zelfvoorzienende steden)
handel en welvaart. Er waren epidemieën, aardbevingen
en oorlogen.
Ruralisatie: Welke invloed had de staat op het Ruralisatie:
platteland?
Opkomst platteland
Het platteland kwam in opkomst. De meeste Byzantijnen
waren (semi)vrije boeren. Het platteland en de stad Semi-vrije boeren
vervlechten. De militaire stad heeft de landbouw nodig, Familiewaarden
de boeren moeten kunnen vluchten naar de
‘strongholds’ in de stad. Familiewaarden waren Vermindering vrije boerenstand
belangrijk. Veel landbouw werd binnen de muren
gedaan waardoor er altijd toegang tot was. Er kwam een
nieuwe soort productie en een nieuwe mentaliteit.
Iconoclasme: Wat is het iconoclasme? Iconoclasme:
726-787. Heiligen relieken waren belangrijk voor rituelen Rituelen
maar rond 680 werden afbeeldingen (iconen) van
heiligen dit ook. In de 7e eeuw zat het tegen voor Iconen worden net zo belangrijk
Byzantium (aardbevingen, oorlogen enz), de oorzaak als heiligen
voor deze ellende zou zijn dat God boos was op de Crisis van de 7e eeuw
rituelen met iconen, dat moest niet de kern/drager van
het geloof zijn. Dus moest dat stoppen. Keizer Leo III Synode van 754
was het hiermee eens. In 730 lieten Leo en de Paus de
Iconoclasme
afbeeldingen verminderen. Bij een synode in 754
werden de heilige afbeeldingen verboden. De Leo III
kerkelijken deden dit vooral omdat ze de controle
verloren en dus autoriteit.
De opkomst van de ‘beste’ gemeenschap: islam: De opkomst van de ‘beste’
Hoe verspreidde de islam zich? gemeenschap: islam:
De Koran is een recitatie van Allah zijn woorden. In Koran -> Allah
Arabië creëerde de Islam in minder dan een eeuw een
nieuwe wereldmacht.
De vormgeving van de islam:
De vormgeving van de islam: Hoe ontstond de Islam
en wat zijn de belangrijkste idealen van de Islam? Bedoeïen = nomaden en semi-
nomaden.
Voor de Islam bestond Arabië uit vele uiteenlopende
volkeren, bestaand uit Bedoeïen en gevestigden (het Polygamie (in de Islam met 4
grootste deel van de bevolking). Bedoeïen leefden in vrouwen als max)
kleine groepen die leefden van de producten van hun
dieren en de buit van het overvallen van andere Mohammed = profeet van de Islam
stammen. Mannelijkheid was de belangrijkste Mekka
eigenschap van de leider. Tegen de tijd van
Mohammed, hadden de Arabieren een goed Karavanen = groepen waarin ze
ontwikkelde cultuur met poëzie en literatuur. Islam leefden en reisden.
begon bij de gevestigden maar kwam al snel bij de
Ka’aba = centrale heiligdom Islam in
bedoeïen. Het begon in Mekka, een commercieel
Mekka.
centrum waar karavanen bedoeïenproducten
