Deze samenvatting is zeer uitgebreid over de bovenstaande onderwerpen. Per paragraaf staat er een stukje 'Kort samengevat'. Naast de tekst staan er ook een schematische weergave van de reformatie. De belangrijke woorden heb ik dikgedrukt.
Samenvatting geschiedenis
5.1
Kenmerkende aspecten :
- Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het
begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.
- De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid.
De Italiaanse Sandro Botticelli was één van de schilders die in de 15 e eeuw
opdracht kreeg van rijke kooplieden/bankiers om voor hen te schilderen. Hij
schilderde b.v. voor de familie Medici, zijn schilderij was de geboorte van de
romeinse godin Venus. In Florence lieten veel schilders, architecten en
beeldhouwers als Brunelleschi, Leonardo da Vinci en Michelangelo voor zich
werken. Ook in andere Italiaanse steden gebeurde dit waaronder Milaan, Venetië
en Rome.
De stedelijke Italiaanse elites kregen ook nieuw mens- en wereldbeeld. In de
middeleeuwen werd de mens als slecht en zondig gezien. De wereld was door
god geschapen maar was in de handen van de duivel gekomen. Men moest zich
daarom richten op god en het leven na de dood ( Memento Mori ). In de 15e en
16e eeuw zag men de wereld ook als Gods schepping maar genoten ze van de
schoonheid ervan. Ze dachten dat men de natuur moest perfectioneren.
De Italiaanse kunstenaars bestudeerden het klassieke erfgoed, de nalatenschap
van de Grieks-Romeinse cultuur, dat in de vorm van ruïnes en beeldhouwwerken
volop in Italië aanwezig was. Ze probeerden de klassieke kunst te evenaren en te
overtreffen. Ze meenden dat ze de grootheid van de oudheid lieten herleven.
Daarom noemden ze die tijd de renaissance ( letterlijk vertaald
wedergeboorte ). In de tijd van de renaissance begon de vroegmoderne tijd,
de periode van 1500 t/m 1800, de eerste eeuw daarvan noemen we de tijd van
ontdekkers en hervormers.
De grote bouwmeester van de vroege renaissance was Filippo Brunelleschi. Hij
bouwde met klassieke vormen zoals zuilen, bogen en koepels. Hij leerde dat door
ruïnes op te graven en alles nauwkeurig te meten en tekenen. Brunelleschi was
de ontdekker van het perspectief ( diepte ). Brunelleschi verbeterde hierdoor de
oudheid. Hij berekende precies hoe groot een object moest zijn voor de afstand
dat het naar voor of naar achter zou staan in een schilderij. De ontdekking van
het perspectief droeg bij aan een vernieuwing van de schilderkunst. In de
renaissance maakten schilders als Leonardo da Vinci realistische, schijnbaar
driedimensionale schilderijen. Ze bestudeerden de natuur om het schilderij zo
perfect mogelijk te maken. Leonardo sneed ook in lijken om te zien hoe het
menselijk lichaam nou eigenlijk in mekaar zat. Hij maakte er honderden
gedetailleerde tekeningen van. Dit soort onderzoek is een voorbeeld van de
nieuwe wetenschappelijke belangstelling die begon te ontstaan. Ook
beeldhouwers onderzochten anatomie, houdingen ne gezichtsuitdrukkingen van
mensen om personages levensecht te kunnen uitbeelden. Het hoogtepunt was bij
Michelangelo, hij beeldhouwde figuren die er volmaakter uitzagen dan echt
mensen. Het idee dat schilders en beeldhouwers een verbeterde versie van de
natuur creëerden werden ze niet meer als het gewone volk werden gezien maar
als ambachtslieden.
, Geleerden, schrijvers en denkers gingen ook de oudheid bestuderen. Deze
mensen, ook wel humanisten, bestudeerden klassieke teksten om hun
betekenis te begrijpen. Ook gingen ze op zoek naar verloren teksten, in kloosters
en op andere plekken vonden ze veel terug.
In de 16e eeuw werd de renaissance verspreid door heel Europa. Het humanisme
ten noorden van de alpen ontwikkelde zich anders dan in Italië. De landen daar
hadden nauwelijks een klassiek verleden. Daarom richtte het humanisme zich er
niet op herleven van de klassieke oudheid, maar op de wedergeboorte van het
oorspronkelijke christendom. De belangrijkste vertegenwoordiger van dit
christelijke humanisme is was de monnik Erasmus uit Rotterdam. Door zijn
studie van christelijke teksten uit de oudheid ontdekte hij dat veel wat de kerk
leerde, niets met het zuivere christendom te maken had. Om het geloof te
zuiveren, vertaalde hij het Nieuwe testament uit oude Griekse handschriften. Hij
constateerde toen dat de bijbel, die de kerk gebruikte, vol fouten zat. Hij uitte zijn
kritiek in het satirische boek Lof der zotheid.
Kort samengevat:
Renaissance: Rond 1400 in Italië begon de wedergeboorte van e klassieke
cultuur. Waarom begon dit in Italië?
- Overal in Italië waren resten van de Romeinen
te vinden (klassiek erfgoed). De Italiaanse bevolking vond dit interessant.
- Rijke
kooplieden en bankiers waren in Italië en wilden genieten van het leven.
Wat veranderde er in de renaissance ?
- Mentaliteit -> Mensen gingen zich meer
richten op het leven van nu (Carpe Diem) dan op het leven na de dood (Memento
Mori). - Bouwkunst ->
Er werd veel gebruik gemaakt van zuilen, bogen en koepels. (van de klassieke
tijd). - Kunst -> Beelden en schilderijen waren levensecht en in verhouding
gemaakt. Ook kwam er diepte (perspectief) in de schilderkunst. In de
schilderkunst was ook niet alleen het geloof het onderwerp van het schilderij, ook
zelfportretten en de natuur werd nu geschilderd. -
Humanisme : In Italië was een Humanist een geleerde dei rond 1500 oude
teksten ging bestuderen om meer te weten te komen over het verleden.
- In Nederland was een Humanist een
geleerde die oude teksten ging bestuderen om meer over het christendom te
weten te komen.
5.2
Kenmerkende aspecten :
- Het begin van de Europese overzeese expansie.
Memento mori : leven na de dood
Carpe diem : leven van nu (pluk de dag)
In 1415 veroverde Portugal Marokkaanse handelshaven Ceuta. Vanuit Ceuta
hadden islamitische strijders 700 jaar lang eerder Spanje en Portugal veroverd.
Nu begon de uitbrieding van de activiteiten van Europeanen buiten Europa : de
Europese expansie. De Portugezen voeren na de verovering van Ceuta langs
de Afrikaanse westkust naar het zuiden. Ze wilden weten waar het goud vandaan
kwam dat via de Sahara naar Marokko werd gebracht. Met hun
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper melissa2005ve. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
