Deze samenvatting is zeer uitgebreid over de bovenstaande onderwerpen. De belangrijke begrippen/personen heb ik dikgedrukt. Deze samenvatting bevat de kenmerkende aspecten.
Samenvatting geschiedenis H9 & 8.6
8.6 – Het modern imperialisme
K.A. -De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie.
In 1884 kwamen de Europese regeringen bij elkaar om Afrika te verdelen: de Conferentie van Berlijn.
Bij deze Conferentie waren geen Afrikanen aanwezig. Tot de 19 e eeuw hadden Europeanen in Afrika
alleen handelsposten langs de kust. Rond de 19 e eeuw begonnen Europeanen de binnenlanden te
verkennen. In Zuid-Afrika breidden de Britten hun gebied uit rond de Kaapkolonie die in 1795 was
overgenomen van de VOC. In Noord-Afrika veroverde Frankrijk in 1830 Algerije op het Ottomaanse
rijk. Frankrijk had met Egypte een conflict wat in 1859-1869 tot het Suezkanaal leidde. Later werd
Egypte van Groot-Brittannië. Egypte werd in 1882 een Brits protectoraat, een staat waarover een
andere staat heerst, onder het mom van bescherming.
De Europese expansie tussen 1870 en 1914 wordt het moderne imperialisme genoemd omdat toen
grote Europese koloniale rijken ontstonden. In 1884 begon de bezetting van Namibië door Duitsland.
Tijdens de Conferentie van Berlijn werd afgesproken dat de landen die een kustgebied bezetten, ook
invloed mochten hebben in het binnenland daarachter. In die invloedsferen konden ze dan later een
kolonie stichten. Na de Confectie van Berlijn ontstond “een wedloop om Afrika”. Alleen Ethiopië en
Liberia bleven onafhankelijk.
Tijdens de verovering van Afrika waren grote delen van Afrika voor de Europeanen nog onbekend.
Voor deze delen werden rechte lijnen getrokken zoals nu ook nog te zien is op de kaart. In 1904
werden twee opstandige bevolkingsgroepen, de Herero en de Nama, bijna geheel door Duitsers
vermoord. Dit staat bekend als de eerste genocide in de geschiedenis, het volgens een plan
vermoorden van een volk of bevolkingsgroep.
Europeanen koloniseerden delen van de volledige wereld waaronder Australië, Canada en Nieuw-
Zeeland. Hierdoor stierven de Aboriginals in Australië, de indianen in Canada en de Maori’s in Nieuw-
Zeeland grotendeels uit. Het sterfteaantal was zo hoog door de massale ziekte, moorden en
verdrijvingen van de kolonisten.
In Azië heersten net als in Afrika kleine groepen Europeanen over grote inheemse volken. De Britse
East India Company bestuurde het enorme India tot de Britse regering na een grote opstand het
bestuur in 1858 overnam. In het oosten bezetten de Britten Birma en Maleisië. Frankrijk onderwierp
Indochina (Vietnam, Cambodja en Laos). In 1898 namen de VS de Filipijnen als kolonie over van
Spanje. Nederland vormde Nederlands-Indië. In het streng-Islamitische Aceh op Noord-Sumatra
voerde het Nederlands-Indische leger vanaf 1873 een bloederige guerrillaoorlog: oorlog met
strijdgroepen die zich onder de bevolking verschuilen en kleine aanvallen uitvoeren. Pas in 1914
kreeg Nederland het gebied onder controle. Rusland breidde in de 19 e eeuw zijn gebied in Noord-
Azië verder uit. Rusland het invloed in de Noordelijke delen van China. In de jaren erna kregen veel
Europese landen zeggenschap over tientallen Chinese havens. In 1900 ontstond in China een opstand
waarbij duizenden Europeanen werden gedood. De Europeanen sloegen deze “Bokseropstand” neer,
maar besloten om niet heel China te bezetten. Het geïndustrialiseerde Japan werd geen kolonie,
maar werd zelf een koloniale mogendheid door de onderwerping van Korea en delen van China.
De Europese expansie was al eeuwen gaande, maar werd door de industriële revolutie versneld.
Door de industrie ontstond grote behoefte aan grondstoffen en afzetmarkten. India leverde ruwe
katoen, Afrika leverde hardhout, rubber en palmolie, Sumatra leverde rubber en aardolie. Een
oorzaak van de agressieve nationalisme was het ontstaan van de concurrentie tussen industrielanden
om koloniaal bezit. Daarbij speelde Racisme ook mee. Het geloven dat er verschillende
mensenrassen zijn, waarvan het ene ras beter was dan het andere en waarvan “hogere rassen”
mochten heersen over “lagere rassen”.
, Sommige Europeanen waren idealistisch, ze wilden onderontwikkelde volken helpen. Het brengen
van de zegeningen van de westerse beschaving werd in 1899 door de Britse Rudyard Kipling “the
white man’s burden” genoemd.
De koloniale expansie werd versterkt door de transportrevolutie, de ingrijpende verbeteringen van
het vervoer. Na de opening van het Suezkanaal in 1869 konden de Europeanen in kortere tijd naar
Azië reizen, zonder om Afrika heen te varen. De reistijd werd ook minder door de opkomst van de
stoomschepen die ook meer konden vervoeren dan de zeilschepen. De industrialisatie leverde ook
militair overgewicht op. De wapenindustrie leverde steeds meer wapens op waar de Afrikanen en
Aziaten machteloos tegen waren. Toch werkten de inheemse volkeren voor Europese bedrijven en
vochten voor de koloniale legers. Verzet bleef meestal lokaal of regionaal. Volken in Afrika voelden
zich niet verbonden met de andere volkeren. Pas toen de 20 e eeuw in de koloniën een nationaal
bewustzijn ontstond, kregen de Europeanen het moeilijk.
Mini – samenvatting
De verdeling van Afrika:
- Voor 19e eeuw: Europeanen waren niet verder gekomen dan de kustgebieden in Afrika
(handelsposten)
- Vanaf 19e eeuw: Europeanen begonnen de binnen gebieden van Afrika te ontdekken
- Conferentie van Berlijn (1884) -> verdeling van Afrika
- 1870-1914: modern imperialisme = ontstaan van grote Europese koloniale rijken.
- Kolonialisme ging gepaard met gruwelen: genociden
Niet alleen in Afrika wilden de westerlingen hun macht uitbreiden ook in andere delen van de wereld
- Britten: Canada, Australië en Nieuw-Zeeland
- Lokale bevolking ‘verdween’
In Azië:
- Britten in India
- Frankrijk: Vietnam, Cambodja en Laos
- Nederland: Indonesië -> Nederlands-Indië
Europeanen waren geïnteresseerd in de Chinese havens -> heel China verdelen lukte niet door
opstanden.
Nederlands imperialisme: De kolonisatie van Nederland in Indië.
Industriële revolutie versnelde het modern Imperialisme
- Grondstoffen
- Afzetmarkten
Racisme -> “hogere rassen” mochten heersen over “lagere rassen” -> The White mans burden
Koloniale expansie versterkt door transportrevolutie (= ingrijpende verbetering van het vervoer)
Militair overwicht hielp bij koloniseren. Hulp van inheemse volken:
- Inheemse vorsten of edelen mochten vaak aanblijven als ze het Europees gezag erkenden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper melissa2005ve. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
