Een beschrijving te geven van de bouw van een cel.
Celbiologie
Diploid
Cellen hebben van elk chromosoom twee exemplaren
Alle somatische cellen
Haploid
Cellen hebben van elk chromosoom slechts 1 exemplaar
Alle gameten (ontstaan door meiose uit diploide cellen)
Celcyclus
Mitose= normale kerndeling
G1= rustfase
G0= rustfase
Checkpoint: cel gaat na of er beschadigingen in het DNA zitten
STRALINGSDESKUNDIGHEID 1
, S= DNA synthese —> verdubbeling DNA
Ook na G2 en in mitose checkpoints
Checkpoints: belangrijk in radiobiologie —> opsporen stralingsschade zodat de
schade niet tot uiting kan komen
Celdeling
= proliferatie
Grote P-fractie/ hoge turnover= er wordt veel gedeeld. Verschilt per weefsel.
Bij een hoge P-fractie wordt er ook sneller gereageerd op straling.
Huid, darmweefsel= delen snel —> reageren al bij een lage dosis
Zenuwcellen= delen langzaam —> reageren pas bij een hoge dosis
(kunnen dus een hogere dosis hebben)
DNA
Nucleotide streng aan elkaar, je krijgt daar de tegenovergestelde streng van —
> vormen dubbele helix —> complete DNA
Te beschrijven hoe de mitose en meiose verlopen.
Mitose
Definitie: Mitose is het proces waarbij een cel zich verdeelt in twee
identieke dochtercellen, elk met hetzelfde aantal chromosomen als de
oorspronkelijke cel.
STRALINGSDESKUNDIGHEID 2
, Fasen: Bestaat uit vijf fasen: profase, metafase, anafase, telofase en
cytokinese.
Functie: Wordt gebruikt voor groei, herstel en asexuele voortplanting bij
organismen.
Meiose
Definitie: Meiose is een speciaal type celdeling dat resulteert in vier
dochtercellen, elk met de helft van het aantal chromosomen van de
oorspronkelijke cel (haploïde).
Fasen: Bestaat uit twee opeenvolgende delingen: Meiose I en Meiose II,
met fasen vergelijkbaar met mitose.
Functie: Wordt gebruikt voor de productie van gameten (zaad- en eicellen)
in seksuele voortplanting, waardoor genetische diversiteit ontstaat.
Te beschrijven welke soorten DNA schade kunnen ontstaan
Stralingsschade op moleculair niveau
Alleen de schade aan het DNA is echt relevant, er zijn vier soorten schade aan
het DNA. 2 Hiervan zijn radiobiologisch relevant.
1. Enkel strengs breuken
DNA is dubbelstrengs, als er in 1 een breuk zit kan dit nog gerepareerd
worden. Nog voor het checkpoint gerepareerd.
Geen schade
2. Crosslinking
Tussen stikstofbasen extra dwarsverbindingen
Geen schade
3. Puntmutaties
Mutatie —> veranderde celeigenschap (stikstofbasen veranderen)
In principe niks mis met de cel als stikstofbase veranderd, alleen een fout
in de code
Dit kan leiden tot stochastische effecten:
STRALINGSDESKUNDIGHEID 3
, —> genetisch effect bij gameten
—> tumorinductie bij somatische cellen.
4. Dubbelstrengs breuken
Moeilijk te repareren
Kunnen aanleiding zijn tot celdood of reciproke translocaties= uitwisseling
tussen 2 chromosomen bij reparaties. Daarna aanleiding tot genetische
effecten
Hoe vindt de schade aan het DNA plaats?
Direct: straling veroorzaakt zelf de schade aan het DNA
Indirect: tussenstap, straling veroorzaakt een radicaal, het radicaal
veroorzaakt de schade aan het DNA
Radicaal= ongeladen deeltje met een ongepaard elektron. Twee deeltjes delen
elektronen, covalente binding doorgeknipt. Oneven aantal elektronen dus 1
ongepaard.
Hij wil heel graag een andere covalente binding openbreken, dit doet hij in
DNA —> schade
Verschillende soorten schade
STRALINGSDESKUNDIGHEID 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper veravanwijk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,00. Je zit daarna nergens aan vast.