Samenvatting
Samenvatting 3V: Patho 1: verpleegkundige aspecten
- Vak
- Instelling
Verpleegkundige aspecten patho 1: oncologie, hematologie en gastro-enterologie. Samenvatting van cursus en ppt met notities uit lessen.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 45 pagina's
Voorbeeld 4 van de 45 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
noortje1661
Voorbeeld van de inhoud
ZOM: PATHOLOGIE – VERPLEEGKUNDIGE ASPECTENDEEL 1: VERPLEEGKUNDIGE ASPECTEN IN DE ONCOLOGIE
H1: Inleiding oncologie:
Prevalentie
= Hoe veel gevallen op een bepaald tijdstip
Incidentie
= aantal nieuwe gevallen dat er bijkomt per tijdseenheid, geeft de snelheid weer
waarmee de ziekte zich zal ontwikkelen
Incidentie kan hoger zijn dan de prevalentie = wnr een ziekte snel geneest
→ Bij kanker niet het geval, prevalentiecijfers altijd hoger dan de
incidentiecijfers
Oncologische zorgvrager:
- 1/2 mannen en 1/3 vrouwen krijgen vroeg of laat kanker, meestal 60+
- Jaarllijks 800 nieuwe gevallen bij jongeren tussen 15-29 jaar
- Vijfjaarsoverleving: hoe jonger, hoe hoger, vrouwen iets hogere kans,
afhankelijk van tumor en stadium
- Ras, geslacht, continent en leeftijd bepalen welke soort kanker meer kans
op
H2: Ethiologie
Preventie:
- Primair = proberen voorkomen door vb: rookstop
- Secundair = vroege detectie vb: screening
- Tertiair = voorkomen hervallen vb: check-ups
Preventie = taal 1e lijnszorg
Beinvloedende factoren waar je zelf iets kan doen:
- Roken = grootste factor
- Alcohol, voeding, overgewicht, lichaamsbeweging
,Groenten en fruit hebben een beschermd effect: anti-oxidanten remmen schade
af die het oxidatieproces veroorzaakt door de productie van vrije radicalen
Vrije radicalen = ongebonden atomen of moleculen die een ongepaard elektrotn
bevatten wat ze zeer reactief en instabiel maken. Spelen een rol in biochemische
reacties in lichaam, pos en neg.
Vb pos: wbc produceren vrije radicale om ziekteverwekkers te bestrijden
Vb neg: celbeschadiging wnr te veel vrije radicalen in lichaam door vb roken
Beinvloedende factoren waar je zelf niks aan kunt doen:
- Leeftijd, geslacht, biologische factoren, zonlicht, leefmilieu, chemische
stoffen, ioniserende stralen
- Combinaties risicofactoren
Ontstaan kanker = carcinogenese
→ Cellen ontsporen in groeikinetiek en ontsnappen aan regulerende
processen van het lichaam
→ Multi-hit model
Multi-hit model:
Initiatie = mutaties in cel-DNA op verschillende plaatsen door een carcinogene
factor vb: roken, ioniserende stralingen, ... waardoor de stamcel een
intermediare cel wordt
Promotie = deling van gemuteerde cellen wordt bevorderd, kan beinvloed
worden door verschillende factoren vb: ontsteking, hormonen
Modulatie = De promotie (ongecontroleerde celdeling) zorgt ervoor hoe de de
ongecontroleerde celdeling zich ontwikkelen naar een tumorcel
→ Positieve modulatie: versnelt proces vb: roken
→ Negatieve modulatie: vertraagt proces vb: borstvoeding geven
,Betrokkenheid van verschillende geven tijdens carcinogenese
1. Oncogenen
- Kunnen de groei van een kankercel stimuleren
- Iedereen heeft 3 soort oncogenen in zijn lichaam
- Hebben invloed op DNA-herstel genen
2. Tumorsuppressorgenen
- Remmen groei van kankercellen
- Kunnen niet of te weinig aanwezig zijn in lichaam waardoor tumor snel
toeneemt in grote
3. DNA-herstel genen
- Kunnen foutieve mutaties in DNA herstellen
4. Telomerase
- Enzym dat ervoor zorgt dat cel zich kan delen, cel verliest dit vermogen
na een tijdje
- Tumorcel kan telomerase terug activeren waardoor ongecontroleerde
celdeling
Angiogenese
= vormen van nieuwe bloedvaten zodat tumor kan metastaseren via bloedbaan
→ Tumor stuurt signaal naar omliggende bloedvaten om aftakkingen te maken
naar de tumor
→ Zo is tumor voorzien van extra bloed en dus O2 en voedingsstoffen zodat
tumor kan groeien
→ Wnr tumor groot genoeg: via bloedvaten en lymfevaten metastasen
verspreiden doorheen lichaam
→ Chemo om tumor te verkleinen en bloedvaten naar tumor af te kappen
zodat tumor daarna verwijdert kan worden
, H3: Onderzoek en diagnose
Anamnese en lichamelijk onderzoek
→ Alarmtekenen
- Veranderd stg patroon
- Veranderende moedervlek: vorm, kleur en omlijning
- Knobbel in borst
- Ongewoon vocht/stgverlies
- Wonde die niet geneest
- Ongewoon gewichtsverlies
- Lang aanhoudende hoest/heesheid
Diagnostische tests:
→ Cytologisch: excreta (vb: urine) of punctie (ruggenmerg)
→ Histologisch: biopsie
→ Sentinelbiopsie: wnr tumor al vastgesteld, kijken naar lymfeklieren rond om
tumor, vocht afnemen en kleuring om te kijken hoe ver metastasen
Tumormarkers in bloed
- PSA = prostaatkanker
- CA125 = ovariumkanker
- CA15.3 = borstkanker
- CEA = colonkanker
- NSF = longkanker
Radiodiagnostiek:
- RX met of zonder contrast
- Echo
- CT
- MRI
- Mammografie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noortje1661. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,66. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen