L E E R D O E L E N VA N I N L E I D I N G C R I M I N O LO G I E
Inhoudsopgave
WEEK 1A: WAT IS CRIMINOLOGIE? WAAR GAAT CRIMINOLOGIE OVER?..........................2
WEEK 1B: CRIMINALITEIT ALS CONFLICT.........................................................................6
WEEK 2A: WAT IS CRIMINOLGIE?.....................................................................................8
WEEK 2B: NAMING & SHAMING – PUNITIEF POPULISME................................................12
WEEK 3A: JEUGDCRIMINALITEIT....................................................................................15
WEEK 3B: GENDERED GEWELD.....................................................................................20
WEEK 4A: ONTWIKKELING CRIMINALITEIT.....................................................................23
WEEK 4B: JEUGDGEWELD- EN BENDES.........................................................................26
WEEK 5A: ORGANISATIECRIMINALITEIT.........................................................................28
WEEK 5B: RADICALISERING & EXTREMISME..................................................................32
WEEK 6A: MEDIA & CRIMINALITEIT................................................................................35
WEEK 6B: TERRORISME EN TERRORISMEBESDRIJDING.................................................37
WEEK 7A: GEVANGENIS ALS TOTALE INSTITUTIE..........................................................40
,WEEK 1A: WAT IS CRIMINOLOGIE? WAAR GAAT CRIMINOLOGIE
OVER?
WAT IS HET ONDERWERP VAN CRIMINOLOGIE? WAT ZIJN DE
BEPERKINGEN EN/OF DILLEMA’S WAT CRIMINOLOGIE EN HAAR
ONDERWERP IS? (VB. DEFINITIE SUTHERLAND)
Criminologie = de wetenschap die betrouwbare en precieze kennis wil leveren over criminaliteit, over
mensen die misdaden plegen en over hoe daarop gereageerd kan worden.
Criminologie onderzoekt criminaliteit. Criminologie onderzoekt
Hoe en waarom (verklaring) strafwetten worden gemaakt
Hoe en waarom strafwetten worden overtreden
Hoe en waarom door de samenleving op misdrijven wordt gereageerd
Beperking? we hebben een criminaliteitsbegrip dat sterk aan strafrecht is georiënteerd. (Sutherland)
Er zijn 3 redenen waarom de definitie van criminaliteit lastig is:
1. Betekenis van criminaliteit in nauw zin = alleen wat in het wetboek van strafrecht staat. Maar
als burger weten we niet wat er allemaal nog in het wetboek van strafrecht staat en wat niet
meer. Als we als maatschappij ook de term criminaliteit of crimineel gedrag gaan gebruiken,
dan hebben we nog andere termen die helemaal niet in het wetboek staan maar waarvan de
samenleving wel zegt dat de criminologie daar over moet gaan. Je gaat dan het label crimineel
gebruiken voor iets wat je heel erg vindt. Je kijkt er met een enorm moreel verwijt naar.
2. Grens tussen baldadigheid en crimineel gedrag is niet vaak goed te zien. Dat zien we als
we ons bezig houden met jeugdcriminologie. Baldadigheid is niet crimineel gedrag, het hoort er
een beetje bij. De norm leer je namelijk door de grens te ervaren, als we de grens ervaren dan
kaan we de grens en dus normen overtreden. Jeugdcriminologen spreken vaker van termen als
afwijkend gedrag en delinquent gedrag
3. Onderwerp criminaliteit in een strafrechtelijke zin toont aan dat het totaal verschillende
gedragingen zijn waar het over gaat. Criminaliteit is een verzamelterm voor iets wat
strafrechtelijk vervolgd wordt.
Conclusie = criminologie is veel breder, jeugdcriminologie begint bij baldadig gedrag. Als we naar de
burger, maatschappij, gaan kijken dan kunnen we ook nog zeggen: er horen ook nog verschijnselen bij
die helemaal niet in het wetboek van strafrecht staat. We kunnen verder concluderen dat er extreem
veel gedragingen, criminaliteitsfenomenen, die zich verschuilen achter de term van criminaliteit.
TENTAMENVRAAG
In de afbakening van wat criminologie en haar object is, worden verschillende beperkingen
aangehaald die met een definitie van criminaliteit conform het strafrecht verbonden zijn. Noem drie
redenen waarom criminologen een dergelijke definitie van criminaliteit als beperkt of zelfs als
onwetenschappelijk beschouwen én geef een voorbeeld.
niet alle gedragingen of personen die met criminaliteit worden aangeduid zijn ook strafbare
feiten en daders in juridische zin.
Sutherland meende dat het feit dat er geen reactie volgt niet betekent dat criminologen zich
niet met het fenomeen bezig behoren te houden.
Dat wat strafrechtelijk als zwaarst kan worden gesanctioneerd hoeft niet onder de bevolking
als ergste te worden gezien voorbeeld zou zijn witte boorden criminaliteit, waarvan
vroeger werd gesteld dat dit geen criminaliteit was mede omdat het niet strafbaar gesteld
, was.
WAT IS CRIMINOLOGIE VOOR EEN SOORT WETENSCHAP, WAT ZIJN
DE KENMERKEN VAN CRIMINOLOGIE EN WAT IS HET VERSCHIL MET
DE RECHTSWETENSCHAP (DISCUSSIE EMPIRISCH VERSUS
NORMATIEF)
Criminologie is een wetenschap die betrouwbare en precieze kennis wil leveren over criminaliteit, over
mensen die misdaden plegen en over hoe daarop gereageerd kan worden. Criminologie haalt kennis
over criminaliteit uit de waarneembare werkelijkheid: wat gebeurt er, wat kan ik zien, hoe is het feitelijk?
EMPIRISCHE WETENSCHAP
Je richt je op de vraag: hoe zit het in elkaar en werkt het? Er zijn geen normatieve invalshoeken (je gaat
niet kijken naar hoe het hoort). Dat is het verschil met strafrechtwetenschap tegenover alle sociale
wetenschappen.
Het gaat over SEIN (hoe het is) en niet over SOLLEN (hoe het hoort)
Kijken naar de waarneembare werkelijkheid
Gegrond op ervaring, bevinding en observatie, bv. interviews afnemen of enquête
Verstehen (begrijpen) en verklaren
Criminologie is dus GEEN synoniem voor strafrechtswetenschap (want daar gaat het over hoe het
hoort).
Ook niet hetzelfde als psychologie (waar ze het brein van criminelen onderzoeken).
Criminologie ontleent haar begrippen, theorieën en onderzoeksmethoden aan verschillende andere
sociale wetenschappen. Verschillende wetenschappen naast elkaar. MULTIDISCIPLINAIRE
WETENSCHAP
Om te voorkomen dat de reacties om crimineel gedrag te erg wordt beïnvloed door emoties bestaat de
berechting deels of geheel uit onafhankelijke rechters. De criminologie probeert over emotionele
kwesties zakelijke informatie te verzamelen en systematisch te ordenden. Criminologie is het onmisbare
koele oog van de strafrechtspleging.
TENTAMENVRAAG
Een centraal kenmerk van de criminologie is dat ze een empirische wetenschap is. Leg uit wat
hiermee bedoeld wordt. En waarin verschilt de criminologie op dit punt met de
rechtsgeleerdheid?
De criminologische kennis over criminaliteit wordt uit de waarneembare werkelijkheid
gehaald; empirisch = ervaren, waarnemen, zien. In de criminologie gaat het over hoe het is,
het gaat vooral over het Sein; normatieve vragen zijn er wel maar die worden empirisch
beantwoord.
Rechtsgeleerdheid: het gaat over het sollen, hoe het hoort, over het normatieve (tegendeel van
empirisch) over kwesties rond regelgeving, bevoegdheden, rechtmatigheid of wenselijkheid
van bepaalde praktijken
TENTAMENVRAAG
Criminologie kan worden beschouwd als het koele oog van de strafrechtspleging. Leg uit wat hiermee
wordt bedoeld.
Mensen handelen en zien vaak dingen vanuit emoties. Het is aan de criminologie om de data te
, verzamelen en te structureren. Criminologie probeert over emotionele kwesties zakelijke informatie te
verzamelen en systematisch te ordenen. Er wordt bij criminologie niet gehandeld vanuit emoties. Ze
houden dus het koele oog over de informatie.
WAT IS EEN CRIMINOLOGISCHE THEORIE, WAT IS DE FUNCTIE
DAARVAN EN WAAROM IS EEN THEORIE NODIG VOOR HET DOEN
VAN CRIMINOLOGISCH ONDERZOEK? (VB. CHICAGO SCHOOL)
Theorie = wetenschappelijk model of een wetenschappelijke uitspraak over waarnemingen in de
werkelijkheid. Het doel is de onderlinge samenhang van waarnemingen te beschrijven en verklaren.
De functie van een theorie is om een verwachtingspatroon aan te tonen en te formuleren. Een theorie
helpt ons doelgericht bij het beantwoorden van onze vragen. Zonder theorie hebben we het probleem
dat we niet weten: hoe kunnen we deze vragen beantwoorden. Geen theorie? Dan sprake van ‘platte
data en intellectuele betekenloosheid’.
Een theorie is een soort bril die we opzetten. Het helpt ons bij goed kijken, we zien bepaalde dingen
scherper. Eigenlijk is het een soort zonnebril: de werkelijkheid wordt ‘vervormd’. Dat kan eigenlijk niet
anders want een theorie is niet de werkelijkheid en daarom wordt er ook voortdurend aan theorieën
gesleuteld.
Conclusie = functie van theorie: helpt bij het opzetten van empirisch onderzoek, bij het leggen van
verbanden, dus met oog op dingen verklaren
Voorbeeld: Chicago School 1920
Een van hun centrale conclusies wat dat de sociale structuur van invloed is op de omvang van
criminaliteit. Ongeacht de sociale en etnische achtergrond van de bewoners, dat is niet belangrijk om de
omvang van de criminaliteit te verklaren. De zones waar de criminaliteit plaatsvond, waren gekenmerkt
door extreme armoede en extreme desorganisatie (geen gemeenschapsgevoel, geen stabiele relaties,
lage sociale controle, zwakke en ineffectieve overheidsinstituties, geen harmonie binnen de
gemeenschap en haar waarden).
er is een verband tussen de sociaaleconomische achterstand en criminaliteit op buurtniveau. dit
was hun theorie.
Theorieën kunnen op micro en macro niveau.
Macro: maatschappelijk niveau
Micro: focus op het individu
Kwantitatief: perspectief buitenstaander
Kwalitatief: beweegredenen actor zelf
TENTAMENVRAAG
Criminologen stellen dat criminologisch onderzoek doen zonder een criminologische theorie tot platte
data of tot a-theoretisch empirisme leidt. Leg deze stelling uit én leg hierbij ook uit wat de functie van
een theorie is.
Theorie is een wetenschappelijk model of een wetenschappelijke uitspraak over waarnemingen in de
werkelijkheid. Doel ervan is om onderlinge samenhang van handelingen en beschrijvingen te
verklaren. Het is de bril waardoor we de werkelijkheid zien, enigszins gevormd. Theorie is een
bepaalde manier van kijken naar de werkelijkheid waar je hypothesen uit kunt afleiden die helpen om
conclusies te trekken uit gegevens.
zonder een theorie kan je geen conclusies trekken uit je gegevens want waar horen ze bij,
waarom heb je de gegeven onder je, waarvoor onder zoek je het?
Als je slechts gegevens verzameld zonder een bepaald doel (om dus bepaalde verbanden te leggen
en te verklaren) verzamel je slechts data waar je verder niks over kan zeggen.
