100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting Energie en Grondstoffen (2e jaar AED) €5,36   In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting Energie en Grondstoffen (2e jaar AED)

 0 keer bekeken  0 keer verkocht

Samenvatting van de colleges van het vak Energie en Grondstoffen van het 2e jaar van de bachelor Aarde, Economie en Duurzaamheid. Deels Nederlands en deels Engels.

Voorbeeld 3 van de 27  pagina's

  • 5 november 2024
  • 27
  • 2023/2024
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (2)
avatar-seller
hansklok1
‭ ollege 2: Olie en gas‬
C
‭Voor tentamen: kerogeen, condities om source rock te maken, wat is een trap, voor- en nadelen‬
‭unconventionals‬

‭Olie en gas bestaan uit‬‭koolwaterstoffen;‬
‭-‬ ‭gas; CH4 = 1 koolstof + 4 waterstof‬
‭-‬ ‭olie; slingers van koolstofatomen‬
‭-‬ ‭teer; ringvormige structuren‬
‭➔‬ ‭hoe meer ringen, hoe latere condensatie‬
‭Raffinage:‬‭verschillende temperaturen voor olie/gas/etc.‬
‭winning > damp wordt gedestilleerd‬
‭-‬ ‭11% van olie gaat naar petrochemische industrie‬




‭ lankton‬‭vooral te vinden bij‬‭upwelling‬‭> langs continentale‬
P
‭platforms/hellingen (= cyclisch)‬
‭Dinoflagellaten:‬‭rode‬‭blooms‬‭van plankton‬
‭Als er zuurstof (= leven) is op de oceaanbodem, wordt plankton‬
‭opgegeten‬
‭Geen zuurstof‬‭(zoals Zwarte Zee vanaf 30m)‬‭> vorming‬‭black shale‬‭met‬
‭meer dan 5 organisch materiaal‬
‭< dit plaatje vaak op tentamen!‬
‭Hoe warmer, hoe kortere koolstofketens‬
‭Source Rock:‬‭gesteente waar olie en gas uit‬
‭komt‬

‭Classificatie‬‭kerogeen‬‭o.b.v. H/C en O/C ratio’s;‬
‭-‬ ‭niet oplosbaar in water en hoog molecuul gewicht‬
‭-‬ ‭bitumen‬‭is wél oplosbaar en heeft laag molecuul gewicht‬
‭Van Krevelen diagram:‬‭van rechts naar links lezen,‬‭gehaltes worden‬
‭steeds lager in kerogeen‬
‭1.‬ ‭Algen kerogeen; in gebieden als Oman (precambrische olie)‬
‭2.‬ ‭Liptinitisch kerogeen; gemaakt uit marien plankton (dierlijk &‬
‭plantaardig), alle grote olievoorraden zijn hiervan‬
‭3.‬ ‭Houtachtig kerogeen; gemaakt uit landplanten, te vinden in bvb‬
‭Slochteren‬

,‭ dd predominance:‬‭koolwaterstoffen met oneven aantal C-atomen zijn in meerderheid‬‭> bacteriën‬
O
‭eten even ketens op‬
‭-‬ ‭even ketens laag in concentratie, oneven hoog‬

‭Veel‬‭source rock‬‭komt uit het Jura (Mesozoïcum, 150‬‭miljoen jaar geleden); warm klimaat‬
‭-‬ ‭in warme en ondiepe zeeën‬
‭Kimmeridge klei:‬‭black shale met tot 50% organisch‬‭materiaal > belangrijkste source rock Noordzee‬
‭Hete olie en gas lichter dan source rock >‬‭migratie‬‭naar boven > opgevangen in‬‭reservoirs‬
‭Gesteentes kunnen‬‭permeabel‬‭(zandsteen) en‬‭impermeabel‬‭(zout) zijn‬
‭Oil trap:‬‭olie en gas in koepelvormige structuur afgedekt‬‭door impermeabele gesteenten‬
‭Reservoir gesteente:‬‭permeabele gesteenten in oil‬‭trap‬
‭➔‬ ‭benodigdheden olie/gas voorkomen: source rock, reservoir, geologische structuur waar‬
‭olie/gas zich kan verzamelen,‬‭seal‬‭(afsluiting)‬
‭➔‬
‭Op zoek naar olie/gas met geluidsgolven/trillingen > proefboringen $10.000/m‬
‭-‬ ‭olie; meestal maar 40-50% winning uit olieveld‬‭(=‬‭recovery factor)‬
‭-‬ ‭gas; recovery factor van 60-95% en minder boorputten per km²‬
‭Recovery factor verbeteren door technologie en hogere olieprijs‬
‭Olietransport;‬‭makkelijk via olietankers, lage kosten,‬‭wereldwijd dezelfde olieprijzen‬
‭Gastransport;‬‭via pijpleidingen of Liquid Natural‬‭Gas (LNG) tankers, hoge kosten, lange‬
‭termijncontracten, lokale prijzen > duurt ook lang om te transporteren‬
‭Belangrijke olieprovincies waren ondiepe zeeën tijdens Jura (Noordzee, Perzische Golf, Golf van‬
‭Mexico, etc.)‬
‭Minder CO2-uitstoot bij winning en transport bij:‬
‭-‬ ‭affakkelen van gas bij productie‬
‭-‬ ‭verlies van methaan bij transport aardgas‬
‭-‬ ‭tijdens raffinage van olie‬
‭Conventionele olie/gaswinning:‬‭minder CO2 bijdrage‬‭tijdens productie en transport‬
‭Carbon Intensity (CI):‬‭hoeveelheid CO2 die vrijkomt‬‭bij productie van olie en gas >‬
‭(CO2eq)/megajoule = gemiddeld 10,3g‬
‭-‬ ‭barrel olie (159L) = 6000MJ = 61,8kg CO2‬
‭-‬ ‭5% van totale emissies gerelateerd aan transport‬
‭-‬ ‭hoogte afhankelijk van soort olie (zwaar, licht)‬
‭Affakkelen verboden > gebruikt of terug naar reservoir‬
‭Gas to Liquid:‬‭omzetten van gas naar olie‬

‭ lieschalie:‬‭fijnkorrelig sediment dat kerogeen bevat‬‭> olie‬
O
‭en gas onttrokken door verhitting (pyrolyse) of opbreking‬
‭(fractering)‬
‭-‬ ‭conventional;‬‭moeilijker te vinden, makkelijker te‬‭produceren‬
‭-‬ ‭unconventional;‬‭makkelijker te vinden, moeilijker‬‭te produceren, meer boorputten, niet‬
‭mooi (schade aan landschap + grondwater), water zoeken, afvalwater, aardbevingen‬
‭In-situ olie-schalie gas extractie: horizontale boring > mengsel water, zand + chemicaliën door‬
‭boorgat > breukjes ontstaan > zand zorgt dat breukjes openblijven zodat gas eruit kan‬

, ‭ inder boorputten nodig door verder horizontaal te boren (wel duurder), verkeer kan een probleem‬
M
‭zijn‬
‭Schatting oil-shale reserves: 960.000 miljard m³ in 2016 > voor conventionele olie 270.000 miljard m³‬
‭Nadelen conventionele olie: impact op landschap, vervuilend door productie‬

‭ ollege 3: Steen- en bruinkool‬
C
‭Voor tentamen: soorten kool, geologische periodes die kool opleverden en waarom, voor- en nadelen‬
‭van steenkool, moderne winningsmethoden‬

‭ 000 v.C. gebruik van steenkool in China > Romeinen gebruikten het voor verwarming > in‬
4
‭middeleeuwen belangrijker‬
‭Vanaf 13e eeuw: methoden om ondergronds steenkool te mijnen‬
‭1760: industriële revolutie & 1880: elektriciteitsopwekking in elektriciteitscentrales‬
‭Kool nu gebruikt voor: elektriciteit (50%), ijzer- en staalproductie, cementproductie, chemische‬
‭industrie‬

‭Soorten bruin- en steenkool:‬
‭-‬ ‭Ligniet:‬‭bruinkool (beginnende steenkool), laagste‬‭koolstofgehalte, nog niet helemaal‬
‭ingeklonken, veel water‬
‭-‬ ‭Subbitumeuse kool:‬‭35-45% koolstof, lichtvaardige‬‭steenkool, vaak veel zwavel‬
‭-‬ ‭Bitumineuze kool:‬‭45-86% koolstof, meest algemeen,‬‭voor elektriciteitsopwekking‬
‭-‬ ‭Anthraciet:‬‭86-98% koolstof, meest waardevol, slechts‬‭klein deel van steenkoolmarkt‬
‭USGS:‬‭United States Geological Survey => classificatie‬‭gebaseerd op‬
‭warmte opbrengst en hoeveelheid koolstof‬
‭In VS: er wordt relatief weinig anthraciet gebruikt, veel bitumineuze kool‬
‭en steeds meer subbitumeuse kool‬
‭Bruinkool pas na 1970 gebruikt‬
‭In noordwest-Rusland veel reserves van kool‬
‭Veel afzettingen tijdens:‬
‭-‬ ‭Tertiair:‬‭2,5-65 Ma‬
‭-‬ ‭Jura:‬‭145-199 Ma‬
‭-‬ ‭Perm:‬‭251-299 Ma‬
‭-‬ ‭Carboon:‬‭299-359 Ma => belangrijkste periode‬
‭afzettingen in noord- en west-Europa en VS‬
‭-‬ ‭Devoon:‬‭359-416 Ma (semi-veel)‬

S‭ teenkool en bruinkool bestaan uit koolwaterstoffen, steenkool kan ook‬
‭geheel uit elementair C bestaan‬
‭Ligniet: complexe koolwaterstoffen > koolstofringen (niet verzadigd) typisch voor materiaal uit‬
‭planten‬
‭Als bruinkool samengedrukt wordt, vervallen steeds meer zuurstof- en waterstofverbindingen‬
‭Bitmeuse steenkool: veel zuurstof en waterstof verdwenen, steeds complexere ringenstructuren‬
‭(‭a‬ nders t.o.v. aardolie!‬‭)‬
‭Antraciet: puur grafiet, 6 koolstofatomen die aan elkaar vastzitten, harde lagen (diamantachtig),‬
‭vrijwel alle zuur-, water- en stikstof zijn verdwenen‬

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hansklok1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,36. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 83637 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€5,36
  • (0)
  Kopen