Samenvatting
Samenvatting gaswisseling & uitscheiding biologie
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Een samenvatting van het hoofdstuk gaswisseling & uitscheiding biologie
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
HOOFDSTUK 3 – GASWISSELING EN UITSCHEIDING:Basisstof 1 – Gaswisseling
Je kunt van delen van het ademhalingsstelsel de functies en kenmerken noemen:
Neusholte met reukzintuig en bekleed met neusslijmvlies. In de neusholte wordt lucht
gereinigd, gekeurd, verwarmd en vochtig gemaakt.
Trilhaarepitheel met slijm producerende cellen en trilhaarcellen. Aan het slijm blijven kleine
stofdeeltjes en ziekteverfwekkers kleven. Het slijm wordt door de beweging van trilharen
naar de keelholte verplaatst.
Luchtpijp met trilhaarepitheel: door hoefijzervormige kraakbeenringen in de wand blijft de
luchtpijp openstaan.
Bronchiën met trilhaarepitheel en kraakbeenringen.
Bronchiolen: kunnen zich door spierweefsel in de wand verwijden of vernauwen.
Longblaasjes (alveoli) met longhaarvaten. In de longblaasjes vindt de gaswisseling plaats.
Wet van Fick:
n = D x A x ^c / ^x
- n = diffusiesnelheid
- D = diffusiecoëfficiënt (m2 x s-1)
- A = diffusieoppervlak (m2)
- ^c = concentratieverschil (c1 – c2 in mol x m-3)
^p = drukverschil (p1 – p2)
- ^x = diffusieafstand (m)
Factoren die de uitwisselingssnelheid vergroten (vastgelegd in de wet van Fick):
Groot diffusieoppervlak door de vele longblaasjes
Kleine diffusieafstand door de dunne wand van longblaasjes en longhaarvaten
Groot verschil pO2 (= het opgeloste zuurstof in het bloed) en pCO2 (partiële druk van
kooldioxide in het bloed): door verversen van de lucht in de longblaasjes en door
stroming van het bloed langs de longblaasjes
, Je kunt beschrijven hoe zuurstof en koolstofdioxide door bloed worden getransporteerd:
In de longhaarvaten worden O2-moleculen gebonden aan hemoglobine in rode bloedcellen.
- Hemoglobine (Hb) + O2 oxyhemoglobine (HbO2)
- Door de binding van O2 aan Hb blijft er een verschil bestaan tussen de pO2 in het
vocht in de longblaasjes en de pO2 in het bloedplasma, waardoor meer zuurstof kan
worden opgenomen.
Door het concentratieverschil vindt diffusie van O2 uit de haarvaten naar de weefsels en van
CO2 uit de weefsels naar het bloed plaats.
- Een groot deel van dit CO2 wordt door het bloedplasma vervoerd: een ander deel
wordt gebonden aan hemoglobine.
- In de longhaarvaten laten de CO2-moleculen los van de hemoglobine.
- De pH van het bloed wordt beïnvloed door de CO2-concentratie. Wanneer de CO2-
concentratie toeneemt, daalt de pH en komen er meer O2-moleculen vrij (Bohr-
effect).
Je kunt bij insecten en vissen beschrijven hoe gaswisseling plaatsvindt en hoe zuurstof naar
de cellen wordt getransporteerd:
Insecten: gaswisseling in tracheeën (sterk vertakte buizen met stigmata (openingen), een
soort ademhalingsbuisje).
Insecten hebben een groot gaswisselingsoppervlak door de sterk vertakte tracheeën. Ook
hebben ze een kleine diffusieafstand doordat zuurstof diffundeert via het vocht en via het
bloed naar de cellen. Wel is er een groot concentratieverschil door ventileren van de lucht in
de tracheeën door pompende bewegingen in het achterlijf.
Vissen: gaswisseling in kieuwen.
Kieuwen bestaan uit kieuwbogen (met kieuwplaatjes en kieuwlamellen) en kieuwspleten. Ze
hebben een groot gaswisselingsoppervlak door veel kieuwlamellen en een kleine
diffusieafstand door dunne kieuwlamellen. Ze hebben een groot concentratieverschil door
voortdurend verversen van het water tussen de kieuwlamellen en door stroming van het
bloed in de bloedvaatjes in de kieuwlamellen.
*Tegenstroomprincipe = de stroomrichting van het water is tegengesteld aan die in het
bloed, hierdoor diffundeert meer zuurstof uit het water naar het bloed.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sofievanark. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen