In 2024 gingen 5% medicatie toedieningen fout van de 9512 meldingen (CMR). Dit is een 4e jaars HBO-V scriptie voorstel van Hanze Groningen uit 2024. Onderwerp: hoe kan het verkeerd toedienen van High Risk medicatie worden voorkomen door verpleegkundigen? Het is een heel compleet document met veel b...
In het kader van het afstuderen van de opleiding HBO Verpleegkunde aan de NHL Hogeschool is dit
verslag ‘praktijkonderzoek’ uitgevoerd. Dit praktijkonderzoek is gericht op het klaarmaken van
parenterale medicatie door de verpleegkundigen op verpleegafdeling X – X en is een vervolg op het
eerder uitgevoerde literatuuronderzoek.
Een woord van dank gaat uit naar het unithoofd van verpleegafdeling X voor het mij in de
gelegenheid stellen van het doen van mijn afstudeeronderzoek en voor haar adviezen. En ik wil mijn
afstudeerbegeleidster x bedanken voor haar kritische blik en goede raad.
Tevens wil ik mijn medestudenten bedanken voor hun tips en motiverende gesprekken bij het tot
stand komen van het verslag.
,Inhoudsopgave
Voorwoord.............................................................................................................................................2
Hoofdstuk 1. Inleiding......................................................................................................................5
1.1 Probleemstelling, situatieanalyse en context..........................................................................5
1.2 Doelstelling & onderzoeksvraag praktijkonderzoek.................................................................6
1.3 Leeswijzer...............................................................................................................................6
Hoofdstuk 2. Theoretisch kader.......................................................................................................7
2.1 Inleiding..................................................................................................................................7
2.2 Relevante resultaten van het literatuuronderzoek.................................................................7
2.3 Implicaties van het literatuuronderzoek voor het te verrichten praktijkonderzoek...............9
2.4 Begripsdefiniëring...................................................................................................................9
Hoofdstuk 3. Methode praktijkonderzoek......................................................................................10
3.1 Methode deelvraag 1............................................................................................................10
3.1.1 Onderzoeksopzet..........................................................................................................10
3.1.2 Beoogde deelnemers, populatie, steekproef, in- en exclusiecriteria............................10
3.1.3 Procedure dataverzameling...........................................................................................10
3.1.4 Onderzoeksinstrument(en)............................................................................................11
3.1.5 Analyse..........................................................................................................................11
3.2 Methode deelvraag 2 en 3....................................................................................................12
3.2.1 Onderzoeksopzet..........................................................................................................12
3.2.2 Beoogde deelnemers, populatie, steekproef, in- en exclusiecriteria............................12
3.2.3 Procedure dataverzameling...........................................................................................12
3.2.4 Onderzoeksinstrument(en)............................................................................................13
3.2.5 Analyse..........................................................................................................................13
3.3 Kwaliteitscriteria...................................................................................................................14
3.3.1 Betrouwbaarheid..........................................................................................................14
3.3.2 Validiteit........................................................................................................................14
3.3.3 Objectiviteit...................................................................................................................14
3.3.4 Bruikbaarheid................................................................................................................14
Literatuurlijst........................................................................................................................................15
Bijlagen.................................................................................................................................................17
Bijlage 1. Zoektermen literatuuronderzoek..................................................................................18
Bijlage 2. Uitleg mate van bewijs..................................................................................................19
Bijlage 3. Operationaliseren van de gedefinieerde begrippen.......................................................20
Bijlage 4. Affiche observatieonderzoek.........................................................................................22
Bijlage 5. Checklist ‘Parenterale geneesmiddelen klaarmaken in niet acute- situaties’.................23
Deze inleiding beschrijft de opzet voor het praktijkonderzoek. Verpleegafdeling X bestaat uit het
dagbehandelingcentrum (Z0) en verpleegafdeling(X). Het praktijkonderzoek zal worden uitgevoerd op
verpleegafdeling X- X longstay unit van het Medisch Centrum X (x).Op verpleegafdeling X- X longstay
unit worden patiënten opgenomen die komen voor een diagnostisch traject of patiënten die
complicaties krijgen voor, tijdens of na een behandeling van een oncologische aandoening. Deze
afdeling kenmerkt zich door de langere ligduur en door de hoog complexe behandelingen. Daarnaast
kan een patiënt geconfronteerd worden met een ernstige ziekte en dit vraagt extra begeleiding van
zowel de patiënt als van de naasten.
1.1 Probleemstelling, situatieanalyse en context
Het klaarmaken en toedienen van parenterale geneesmiddelen, zoals medicatie via een infuus, is
een risicovolle handeling voor een patiënt. Doordat de medicatie via een infuus direct in de
bloedbaan terecht komt hebben deze zeer snel effect. De toedieningweg via een infuus passeert het
natuurlijke afweersysteem van de mens hierdoor bestaat er een hogere risico op het ontstaan van
infecties.
Diverse onderzoeken van het centrale medicatie-incidenten registratie (CMR) tonen aan dat bij het
klaarmaken en toedienen van parenterale geneesmiddelen nog steeds fouten worden gemaakt.
Deze organisatie houdt landelijk bij waar de meeste medicatiefouten optreden en geeft hiervan elk
jaar een rapport over uit. Uit hun jaarrapport van 2024 kwam naar voren dat 41 ziekenhuizen door
heel Nederland 9512 meldingen van medicatiefouten hadden doorgestuurd. Het medicatieproces is
in het rapport verdeeld in acht fasen. Van de 9512 meldingen worden de meeste fouten gemaakt
tijdens de fase: toedienen/gebruik van medicatie, namelijk 35%. Tijdens de fase: Klaarmaken voor
toediening gaat 5% fout van de 9512 meldingen.
(Centrale medicatie-incidenten Registratie, 2024) Om deze medicatiefouten te reduceren verplicht
de overheid alle Nederlandse ziekenhuizen sinds 2024 een gecertificeerd
veiligheidsmanagementsysteem (VMS) in te voeren. Het doel hiervan is een reductie van 50% in 5
jaar van onbedoelde (vermijdbare) schade. Vermijdbare schade kan variëren van niet schadelijk tot in
het ergste geval de dood van een patiënt. Het VMS bestaat uit 10 themagebieden en één daarvan is
‘High Risk Medicatie: klaarmaken en toedienen van parenteralia’. De inspectie gezondheidszorg (IGZ)
beoordeeld de mate waarin een VMS thema is geïmplementeerd en functioneert binnen een
ziekenhuis vervolgens beoordeeld de IGZ of ziekenhuizen geaccrediteerd kunnen worden. (Inspectie
gezondheidszorg, 2024)
Naar aanleiding van de jaarlijkse controle van het IGZ heeft er in september 2024 een steekproef
‘klaarmaken en toedienen van parenterale geneesmiddelen’ plaats gevonden in het MCL. De
steekproef werd uitgevoerd door het bureau Kwaliteit & Patiëntveiligheid MCL. Tijdens deze
steekproef werd er zowel ziekenhuisbreed als op verpleegafdeling X - X gekeken hoe het proces
‘klaarmaken en toedienen van parenterale geneesmiddelen’ verliep. Tijdens het onderzoek werden
de onderdelen ‘klaarmaken parenteralia’ en ‘toedienen parenteralia’ los van elkaar beoordeeld op
verpleegafdeling X - X. Verpleegafdeling X - X scoorde 84% ten aan zien van het klaarmaken van
parenteralia. De minimum waarde die door de inspectie wordt geëist is 100%. Het niet structureel
desinfecteren van het werkblad, handen en materiaal. Het niet dragen van handschoenen en het niet
raadplegen van het parenterale handboek is de reden van dit te lage percentage. (Kwaliteit &
Patiëntveiligheid, 2024) Uit de steekproef komt naar voren dat de afdeling onvoldoende scoort op
het klaarmaken van parenterale geneesmiddelen. Het unithoofd constateert dat er anno 2024 nog
steeds verbetering valt te behalen met betrekking tot het structureel desinfecteren van het
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Scriptiebibliotheek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,16. Je zit daarna nergens aan vast.
