Taak 4A: Rob
Aandacht tekort/hyperactiviteitstoornis (ADHD) (Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder) (=
kinderen die aanhoudende leeftijd-ongepaste symptomen van onoplettendheid, hyperactiviteit en
impulsiviteit vertonen die voldoende zijn om een beperking in belangrijke levensactiviteiten te
veroorzaken)
- Opgenomen in de DSM-V als een neurologische aandoening
o Het heeft een vroeg begin en aanhoudend verloop
o Het wordt geassocieerd met blijvende veranderingen in de neurale ontwikkeling
o Het gaat gepaard met subtiele vertragingen en problemen in taal, motor en sociale
ontwikkeling die overlappen met andere neurologische aandoeningen (bijvoorbeeld
autisme en specifieke leerstoornis)
Verschillende soorten ADHD
- Overwegend onoplettende presentatie (ADHD-PI) (predominantly inattentive presentation)
(= kinderen die aan symptoomcriteria voor onoplettendheid voldoen, maar niet aan
hyperactiviteit-impulsiviteit)
o ADD in DSM-IV
- Overwegend hyperactieve-impulsieve presentatie (ADHD-HI) (predominantly hyperactive-
impulsive presentation) (= kinderen die aan symptoomcriteria voor hyperactiviteit-
impulsiviteit voldoen, maar niet aan onoplettendheid)
- Gecombineerde presentatie (ADHD-C) (combined presentation) (= kinderen die aan
symptoomcriteria voldoen voor zowel onoplettendheid als hyperactiviteit-impulsiviteit)
Diagnostische criteria (DSM-V): ADHD
- Een aanhoudend patroon van onoplettendheid en/of hyperactiviteit-impulsiviteit die het
functioneren of de ontwikkeling verstoort, zoals gekenmerkt door onoplettendheid of
hyperactiviteit-impulsiviteit
o Onoplettendheid: zes (of meer) van de volgende symptomen hebben ten minste 6
maanden geduurd tot een niveau dat niet consistent is met het ontwikkelingsniveau
en die een directe negatieve invloed hebben op sociale en
academische/beroepsactiviteiten
o Opmerking: de symptomen zijn niet alleen de manifestatie van oppositioneel gedrag,
uitdagendheid, vijandigheid of het niet begrijpen van taken of instructies. Voor
oudere adolescenten en volwassenen (17 jaar en ouder) zijn ten minste 5
symptomen vereist
Geeft vaak geen aandacht aan details of maakt onzorgvuldige fouten in
schoolwerk, op het werk of tijdens andere activiteiten
Bijvoorbeeld over het hoofd zien van gemiste details, werk is
onnauwkeurig
Heeft vaak moeite de aandacht vast te houden bij taken of spelactiviteiten
Bijvoorbeeld moeite om gefocust te blijven tijdens colleges,
gesprekken of langdurig lezen
Lijkt vaak niet te luisteren als er direct tegen wordt gesproken
Bijvoorbeeld de geest lijkt ergens anders te zijn, zelfs als er geen
duidelijke afleiding is
Volgt vaak geen instructies op en slaagt er niet in om schoolwerk, klusjes of
taken op de werkplek af te maken
Bijvoorbeeld begint taken maar verliest snel de focus en wordt
gemakkelijk op een zijspoor gezet
Heeft vaak moeite met het organiseren van taken en activiteiten
, Bijvoorbeeld moeite met het beheren van opeenvolgende taken:
moeite met het op orde houden van materialen en bezittingen;
rommelig, ongeorganiseerd werk; heeft slecht tijdsbeheer, haalt
deadlines niet
Vermijdt vaak, houdt niet van, of is terughoudend in het uitvoeren van taken
die langdurige mentale inspanning vereisen
Bijvoorbeeld schoolwerk of huiswerk; voor oudere adolescenten en
volwassenen, rapporten opstellen, formulieren invullen, lange
verslagen nakijken
Verliest vaak dingen die nodig zijn voor taken of activiteiten
Bijvoorbeeld schoolmateriaal, potloden, boeken, gereedschap,
portefeuilles, sleutels, papierwerk, brillen, mobiele telefoons
Wordt vaak gemakkelijk afgeleid door externe stimuli (voor oudere
adolescenten en volwassenen, kunnen niet-gerelateerde gedachten
omvatten)
Is vaak vergeetachtig bij dagelijkse activiteiten
Bijvoorbeeld klusjes doen, boodschappen doen; voor oudere
adolescenten en volwassenen, terugbellen, rekeningen betalen,
afspraken nakomen
o Hyperactiviteit en impulsiviteit: zes (of meer) van de volgende symptomen hebben
ten minste 6 maanden geduurd tot een niveau dat niet consistent is met het
ontwikkelingsniveau en die een directe negatieve invloed hebben op sociale en
academische/beroepsactiviteiten
o Opmerking: de symptomen zijn niet alleen een uiting van oppositioneel gedrag,
uitdagendheid, vijandigheid of het niet begrijpen van taken of instructies. Voor
oudere adolescenten en volwassenen (17 jaar en ouder) zijn ten minste 5
symptomen vereist
Friemelt vaak met handen of voeten of kronkelt in de stoel
Verlaat vaak zijn stoel in situaties waarin verwacht wordt dat hij blijft zitten
Bijvoorbeeld zijn/haar plaats in het klaslokaal, op kantoor of op een
andere werkplek, of in andere situaties waarbij het nodig is op zijn
plaats te blijven
Loopt vaak rond of klimt in situaties waarin het ongepast is
Opmerking: bij adolescenten of volwassenen kan dit beperkt zijn tot
rusteloosheid
Vaak niet in staat om rustig te spelen of vrijetijdsactiviteiten te ondernemen
Is vaak ‘onderweg’, gedraagt zich ‘aangedreven door een motor’
Bijvoorbeeld kan niet langdurig stilstaan of zitten, zoals in
restaurants, vergaderingen; kan door anderen worden gezien als
rusteloos of moeilijk bij te houden
Praat vaak overdreven veel
Vaagt antwoorden vaak weg voordat een vraag is voltooid
Bijvoorbeeld voltooit de zinnen van mensen; kan niet wachten op
een beurt in gesprek
Heeft vaak moeite om op zijn/haar beurt te wachten
Bijvoorbeeld tijdens het wachten in de rij
Onderbreekt vaak of dringt zich op bij anderen
Bijvoorbeeld mengen in gesprekken, games of activiteiten; kan
dingen van andere mensen gaan gebruiken zonder toestemming te
vragen of te ontvangen; voor adolescenten en volwassenen, kunnen
inbreuk maken op of overnemen wat anderen doen