H1 inleiding in de psychologie
1.1.1. wat is psychologie en wat is het niet?
Psychologie; de studie van de geest
Psychologie houdt zich niet alleen bezig met geestelijke processen, maar ook met
gedragingen. Met andere woorden: het terrein van de psychologie beslaat zowel
interne geestelijke processen, die we alleen indirect waarnemen (denken, voelen en
begeren), als externe waarneembare gedragingen (praten, glimlachen en lopen).
De wetenschap van de psychologie is gebaseerd op objectieve, verifieerbare
gebeurtenissen.
Drie soorten psychologie
Experimenteel psycholoog Psycholoog die onderzoek doet naar
elementaire psychologische processen
– in tegenstelling tot een toegepast
psycholoog
Docent psychologie Psycholoog met als primaire taak het
geven van onderwijs op bijvoorbeeld
een hbo- of bacheloropleiding of aan
een universiteit
Toegepast psycholoog Psycholoog die de door experimenteel
psychologen vergaarde kennis gebruikt
om problemen van mensen op te lossen
Specialisaties in de toegepaste psychologie
Arbeids- en organisatiepsychologen hebben zich gespecialiseerd in
aanpassingen aan de werkplek die de
productiviteit en de arbeidsmoraal van
werknemers moeten maximaliseren.
Sportpsychologen helpen atleten hun prestaties en
motivatie te verbeteren, door
trainingssessies te plannen en door hen
te leren hun emoties onder druk te
beheersen.
Schoolpsychologen zijn deskundig op het gebied van
lesgeven en leren. Houden zich bezig
met onderwerpen op het gebied van
leren, het gezin of persoonlijke
omstandigheden die schoolprestaties
kunnen beïnvloeden. Ook richten ze
zich op sociale omstandigheden van
leerlingen, zoals
tienerzwangerschappen en
verslavingen.
Klinisch psychologen en counselors helpen mensen zich aan te passen op
sociaal en emotioneel gebied, of om
, moeilijke keuzes in relaties, hun carrière
of opleiding te maken.
Forensisch psycholoog leren hun psychologische expertise aan
het wets- en rechtssysteem
Omgevingspsychologen proberen de interactie met onze
omgeving en het milieu te verbeteren
Gerontopsychologen om ouderen te helpen met
leeftijdsgerelateerde problemen.
Beoordelen het functioneren van
ouderen en verstrekken begeleiding in
overleg met cliënten, families,
verzorgers en artsen, om ouderen te
helpen hun potentieel maximaal te
benutten in de latere fases van hun
leven
1.1.2. Psychologie is geen psychiatrie
Psychiatrie is een medisch specialisme en maakt geen deel uit van de
psychologie.
Psychiaters richten zich voornamelijk op de behandeling van mensen met
ernstiger psychische stoornissen dan psychologen en doen zij dit vanuit een
medische invalshoek; zei zien mensen als patiënten met een geestelijke ziekte,
dit komt omdat ze een bacheloropleiding geneeskunde hebben gedaan.
Psychiatrie is een veel kleiner vakgebied dan de psychologie. De psychologie
beslaat het hele terrein van het menselijk gedrag en de geestelijke processen.
Psychologen werken op allerlei terreinen en behandelen mensen vanuit een
psychische invalshoek,
1.1.3. Kritisch nadenken over psychologie en pseudopsychologie
Pseudopsychologie; niet-onderbouwende psychologische aannamen die als
wetenschappelijke waarheden worden gepresenteerd.
Voorbeelden; horoscopen, handlezing en dergelijke
Zes vaardigheden voor kritisch denken
1. Wat is de bron?
De eerste vraag die in dit geval gesteld moet worden, is of degene die de
bewering doet, feitelijke kennis heeft over het gevangeniswezen of op zijn
allerminst advies heeft gevraagd aan iemand met de noodzakelijke expertise.
Daarbij moet je je afvragen of de bron iets belangrijks te winnen heeft bij de
bewering.
2. Is de bewering redelijk of extreem?
3. Wat is het bewijsmateriaal?
Anekdotische bewijsmateriaal: getuigenissen die de ervaringen van iemand of
enkele personen schetsen, maar ten onrechte voor wetenschappelijk bewijs
worden aangezien. Het zou riskant zijn aan te nemen dat wat voor enkele
mensen geldt, voor iedereen moet gelden. Om zeker te weten of een bepaalde
oplossing werkt, is er wetenschappelijk bewijsmateriaal nodig, waarvoor
wetenschappelijk onderzoek verricht moet worden.