Bedrijfseconomie 5 november
Inleiding
Schaarste: er zijn niet genoeg middelen om aan alle behoeften te voldoen.
Economie bestudeert hoe mensen omgaan met de keuzes die ontstaan
door schaarste. Ook binnen organisaties is er dit keuzeprobleem. Hier gaat
het erom hoe mensen binnen een bedrijf beslissingen nemen, rekening
houdend met de behoeften en wensen van de organisatie en andere
betrokkenen.
Finance & control is het vakgebied dat deze beslissingen onderzoekt. Het
doel is om organisaties beter te laten functioneren door rekening te
houden met verschillende verwachtingen en eisen.
Financieel management: hier leer je hoe je financiële informatie moet
maken en analyseren. Dit wordt gedaan met financiële overzichten, zoals:
- Balans: een overzicht wat het bedrijf bezit en wat het verschuldigd
is.
- Resultatenberekening: een overzicht van de inkomsten en uitgaven.
- Liquiditeitsoverzicht: een overzicht van de beschikbare kasstroom
(beweging van geld in en uit een organisatie).
Management accounting: richt zich op het bieden van specifieke
informatie aan managers, zodat zij betere beslissingen kunnen nemen. Dit
gebeurt op het moment dat die informatie nodig is.
Inleiding financieel management
Bij het maken van keuzes binnen de economie, kijken we naar
verschillende niveaus: macro-economie, meso-economie en micro-
economie.
Macro-economie bestudeert de economie als geheel, meestal op het
niveau van een heel land. Het kijkt naar grote economische trends
zoals werkloosheid, inflatie en nationale productie.
Meso-economie richt zich op specifieke bedrijfstakken of sectoren.
Het onderzoekt de factoren die invloed hebben op deze sectoren,
zoals concurrentie, marktstructuur en regelgeving.
Micro-economie is het meest specifieke niveau en concentreert zich
op individuele bedrijven en hun beslissingen. Het gaat om zaken
zoals prijszetting, productieplanning en consumentengedrag.
Bedrijfseconomie gaat over de economische activiteiten van bedrijven, die
goederen en diensten produceren of leveren. De focus ligt hierbij op de
financiële kant van het bedrijf, zoals de geldstromen, ontvangsten, en
uitgaven. Het is belangrijk om inzicht te hebben in kosten en opbrengsten
om te kunnen beoordelen hoe winstgevend een bedrijf is.
,Bedrijfseconomie 5 november
Bedrijfseconomie valt onder de micro-economie en bedrijven kunnen in
drie types worden ingedeeld:
1. Handelsbedrijven kopen producten in en verkopen deze weer, zoals
supermarkten. Ze veranderen het product zelf niet.
2. Productiebedrijven gebruiken grondstoffen om nieuwe producten te
maken, zoals een bierbrouwerij die ingrediënten omzet in bier.
3. Dienstverlenende bedrijven bieden diensten aan, zoals kappers,
transportbedrijven, fysiotherapeuten en hotels.
Het belangrijkste doel van een bedrijf is duurzaam voortbestaan. Voor
profitorganisaties betekent dit dat ze winst moeten maken om op lange
termijn te kunnen blijven bestaan. Non-profitorganisaties hebben meestal
een maatschappelijk doel en hoeven geen winst te maken, maar moeten
wel financieel gezond blijven.
Financieel management is een onderdeel van bedrijfseconomie en richt
zich op het beheren van de financiën van een onderneming. Dit omvat het
maken van financiële overzichten, zoals de resultatenrekening en de
balans:
De resultatenrekening laat zien of een bedrijf winst of verlies
maakt, wat belangrijk is voor de levensvatbaarheid van het bedrijf
en voor belastingaangiften. Het bijhouden van deze rekening is
verplicht.
De balans geeft een overzicht van alle bezittingen en schulden van
een bedrijf op een bepaald moment. Ook deze is verplicht in de
jaarlijkse jaarrekening.
Daarnaast is er het liquiditeitsoverzicht, dat niet publiekelijk wordt gedeeld
maar intern belangrijk is. Dit overzicht toont de inkomende en uitgaande
geldstromen, waardoor een bedrijf kan bijhouden hoeveel geld het
ontvangt en uitgeeft.
Wanneer een ondernemer een bedrijf wil starten, begint hij met het
opstellen van een ondernemingsplan. Dit plan beschrijft hoe het idee voor
het bedrijf succesvol kan worden uitgevoerd. Het bevat informatie over de
ondernemer zelf, de onderneming, en belangrijke financiële plannen, zoals
de liquiditeitsbegroting, de begrote resultatenrekening, en de begrote
balans. Deze begrotingen laten zien wat de ondernemer verwacht te
verdienen en uit te geven, en ze worden vaak gebruikt om financiering te
verkrijgen, bijvoorbeeld van een bank.
Om de financiële prestaties van het bedrijf te beoordelen, zowel wat
betreft gerealiseerde als verwachte resultaten, wordt er een ratioanalyse
gedaan. Hierbij worden belangrijke cijfers vergeleken met die van
voorgaande jaren of met cijfers van andere bedrijven in de branche. Dit
helpt de directie om een beter overzicht te krijgen van de financiële
situatie van het bedrijf.
Balans
,Bedrijfseconomie 5 november
De balans toont wat het bedrijf bezit (activa) en wat het verschuldigd is
(passiva). We kunnen de bezittingen onderverdelen in:
Vaste activa: Dit zijn duurzame bezittingen die veel geld kosten,
zoals een gebouw of een machine. Er moet goed worden nagedacht
over welke vaste activa het bedrijf moet kopen via een
investeringsselectie.
Vlottende activa: Dit zijn de bezittingen die dagelijks nodig zijn voor
de bedrijfsvoering, zoals voorraad en geld. Goed beheer van deze
activa is belangrijk om ervoor te zorgen dat het bedrijf niet in
financiële problemen komt en meer winst kan maken.
De passiva bestaan uit twee delen:
Eigen vermogen: Dit is het geld dat door de ondernemer of
eigenaren is ingebracht.
Vreemd vermogen: Dit is geld dat van anderen is geleend,
bijvoorbeeld van een bank of leveranciers.
Het kiezen van de juiste manier om deze bezittingen te financieren is
cruciaal. Fouten hierin kunnen leiden tot financiële problemen of zelfs
faillissement.
De financiële overzichten en de analyses die daaruit voortkomen, vormen
belangrijke informatie voor het management van een onderneming. Ze
helpen bij het maken van keuzes en kunnen ook gebruikt worden voor
externe verslaggeving, waarmee het bedrijf zijn financiële prestaties aan
de buitenwereld kan tonen.
Financiële overzichten zijn niet alleen belangrijk voor aandeelhouders (de
eigenaren, shareholders), maar ook voor andere belanghebbenden, zoals
leveranciers, klanten, en werknemers. Deze belanghebbenden worden ook
wel stakeholders genoemd. Het is belangrijk om te onthouden dat niet
alleen aandeelhouders belang hebben bij de resultaten van een bedrijf;
ook andere groepen kijken naar deze cijfers.
2. Relaties met andere vakgebieden
Bedrijfseconomie richt zich op de handel in goederen en diensten en
bekijkt ook hoe het financieel met een bedrijf gaat. Het is een essentieel
onderdeel van het runnen van een onderneming. Binnen bedrijfseconomie
zijn er drie belangrijke gebieden:
1. Financieel management
2. Management accounting
3. Financial accounting
Management Accounting
Management accounting houdt zich bezig met het verzamelen van
informatie die nodig is om de voortgang van het bedrijf te volgen. Dit helpt
ervoor te zorgen dat het bedrijf op de juiste koers ligt om zijn
, Bedrijfseconomie 5 november
doelstellingen te behalen. Enkele belangrijke taken binnen management
accounting zijn:
Budgetten opstellen: Dit zijn plannen voor de verwachte inkomsten
en uitgaven.
Resultaten vergelijken: Na afloop van een periode wordt gekeken of
de werkelijke resultaten overeenkomen met de opgestelde
budgetten.
Kosten en opbrengsten analyseren: Dit helpt om te begrijpen waar
het geld vandaan komt en waar het naartoe gaat.
Management accounting is vooral toekomstgericht. Het gaat erom het
management de juiste interne informatie te geven, zodat ze goede
beslissingen kunnen nemen.
Financial Accounting
Financial accounting, of externe verslaggeving, heeft te maken met het
publiceren van de wettelijk vereiste financiële informatie van een bedrijf.
Deze informatie is bedoeld voor stakeholders (zoals aandeelhouders,
leveranciers en klanten) om te laten zien hoe het bedrijf er financieel voor
staat. In tegenstelling tot management accounting richt financial
accounting zich op het verleden en is het bedoeld om een overzicht te
geven van wat er in het bedrijf is gebeurd.
Wanneer bedrijven een bepaalde grootte bereiken, moeten ze hun
jaarrekening laten controleren door een accountant. Deze accountant
controleert of de cijfers kloppen voordat ze bij de Kamer van Koophandel
worden ingediend. Op basis van de winst die het bedrijf maakt, moet er
belasting worden betaald. Hoeveel belasting dat is, hangt af van de
rechtsvorm van het bedrijf.
Belastingsoorten
Naast de winstbelasting hebben veel bedrijven ook te maken met:
Loonbelasting: belasting die op de salarissen van werknemers wordt
ingehouden.
Omzetbelasting (btw): belasting over de verkoop van goederen en
diensten.
Bedrijfsadministratie
Het bijhouden van alle financiële gebeurtenissen in de boeken van een
bedrijf noemen we bedrijfsadministratie. Door deze administratie goed bij
te houden, kunnen er aan het einde van de periode financiële overzichten
worden opgesteld, zoals de winst- en verliesrekening.
Omzet en Marketing
Om winst te maken, moeten bedrijven goederen of diensten verkopen.
Marketing speelt een belangrijke rol bij het genereren van omzet. Het is de
taak van de directie om de juiste marketingstrategie te kiezen en deze uit
te voeren. Dit kan onder andere betekenen dat er een organisatiestructuur
moet worden opgezet om de activiteiten goed te coördineren.
Organisatie en Rechtsvorm
