NATUURKUNDIGE
VERSCHIJNSELEN
5.1 VASTE STOFFEN, VLOEISTOFFEN EN GASSEN
5.1.1 VERSCHIJNINGSVORMEN
Elke stof bestaat uit deeltjes.
Molecuul: kleinste deeltje van een stof dat nog alle eigenschappen van die stof
heeft.
Gedrag van moleculen is bepalend voor de verschijningsvorm van die stof
Vaste stof: de moleculen bewegen niet veel en trekken elkaar sterk aan, waardoor
ze dicht bij elkaar blijven.
Hard en vormvast
Vloeistof: de moleculen bewegen in alle richtingen en zitten de deeltjes minder
vast op elkaar
Geen eigen vaste vorm
Gas: de moleculen bewegen in alle richtingen. De deeltjes hebben geen
onderlinge aantrekkingskracht meer, waardoor er nog meer ruimte tussen de
deeltjes is.
Lucht vult hele ruimte waarin het zit
Water kan in drie verschijningsvormen/ aggregatietoestanden voorkomen: vast, vloeibaar
en gasvormig
5.1.2 DE INVLOED VAN WARMTE OP DE VERSCHIJNINGSVORM VAN EEN
STOF
VAN KOUD NAAR WARM
Energietoevoer verandert het gedrag van de moleculen van een bepaalde stof en
daarmee de verschijningsvorm.
Energietoevoer: temperatuur of druk verhogen
Zuivere vaste stof: een stof dat uit één soort moleculen bestaat
Zal bij een normale luchtdruk bij één bepaalde temperatuur vloeibaar
worden: smeltpunt
Smeltpunt van bevroren water 0°C
Overgang van vloeibare vorm naar gasvorm
Bij bijna elke temperatuur kunnen deeltjes aan vloeistof ontsnappen en in
de gasvormige toestand overgaan: verdampen
Vluchtige stoffen verdampen al bij een relatief lage temperatuur
Het kookpunt: niet de temperatuur waarbij een vloeistof verdampt maar de
hoogste temperatuur die een vloeistof kan bereiken. Daarna gaat alle vloeistof
over in de gasvorm.
Kookpunt van water is 100°C bij normale luchtdruk
, Genoemde luchtdruk heeft van invloed op kookpunt
Luchtdruk hoger: luchtmoleculen drukken sterker op een
vloeistof, waardoor het lastiger is voor de moleculen om aan
de vloeistof te ontsnappen (langer duren voordat het kookt)
Sublimatie: soms gaan moleculen rechtstreeks van de vaste vorm over in de
gasvormige toestand, dus zonder dat er een vloeibare fase is geweest.
Sublimatie zorgt ervoor dat sommige vaste stoffen, zoals chocola, kunnen
ruiken
VAN WARM NAAR KOUD
Gas afkoelt: gaan moleculen langzamer bewegen, komen ze dichter bij elkaar. Op
een bepaald moment gaan de moleculen elkaar terug aantrekken.
Condenseren: gas gaat over in de vloeibare vorm
Overgang van vloeibaar naar vast
Stollingspunt (vriespunt): moleculen van een vloeistof gaan een eigen
vaste plaats innemen en vormen ze een stevige structuur (onder 0°C)
Desublimatie: soms slaat een gas de vloeibare fase over en gaat direct over in een
vaste vorm.
Rijp: wit ijslaagje ontstaat
TEMPERATUUR EN GEWICHT
De moleculen van een bepaalde stof bij verwarming sneller gaan bewegen en
verder uit elkaar komen te liggen.
Dichtheid van de stof neemt af
Volume-eenheid van dezelfde stof na verwarming relatief minder
weegt
Afkoelende stof zal over het algemeen per volume-eenheid zwaarder worden,
omdat het compacter wordt.
Dichtheid van een stof: de massa per volume-eenheid
Dichtheid = massa / volume (kg/m 3)
Hoe meer moleculen per volume-eenheid, hoe hoger de dichtheid
Als de volume-eenheid waarbinnen de moleculen zich kunnen verspreiden
groter wordt, neemt de dichtheid af.
ANDERS bij ijs (drijft): structuur van ijs: meer lege ruimte tussen watermoleculen
dan in warmere, vloeibare toestand.
5.1.3 EIGENSCHAPPEN VAN WATER
WATER ALS OPLOSMIDDEL
Vormt een veelzijdig oplosmiddel
Oplosmiddel: een vloeistof waarin een stof kan worden opgelost
Waterige mengsels:
Oplossingen (suikerwater): Mengsel van vloeistoffen of van een vaste stof
en een vloeistof, die tot aan de bouwstenen zijn gemengd.
Helder en doorzichtig, en kan gekleurd zijn
Suspensies (modderwater): Mengsel van een vaste stof en een vloeistof
waarbij de vaste stof niet is opgelost.
Troebel en ondoorzichtig
Emulsies/ schijnmengsels (melk): Een mengsel van twee vloeistoffen die
eigenlijk niet goed mengbaar zijn
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lautehendrickx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.