Dit is een samenvatting van het vak propedeutica waarbij de slides en lesnotities gecombineerd zijn. Deze samenvatting bevat alle onderdelen. Doorheen de samenvatting zijn belangrijke dingen voor het examen geel gemarkeerd
Ik heb met deze samenvatting het examen in de eerste zit gehaald met een 15...
Indicatie:
- Belangrijke aanvulling van het algemeen klinisch onderzoek
- Stellen diagnose, identificeren van organen betrokken in het ziekteproces
- Opvolgen van ziekte/genezingsprocessen
- Screening
- Koppel steeds aan kliniek
- Wat is normaal?
- Gaat gepaard met een extra kost
- Underpromise, overdeliver: niet teveel hoop geven aan eigenaar want vaak komt er niks duidelijks uit bloed
Voorbereiding:
- Informeer de eigenaar
- Zorg voor een rustig dier. Glucose gaat bijvoorbeeld omhoog bij onrust
- Zorg voor een goede assistentie
- Zorg voor het juiste materiaal
- Leg al je materiaal klaar en binnen handbereik
- Vermijd pre analytische fouten
- Zorg dat je ervaren bent
Dierfixatie:
- Informeer de eigenaar
- Correcte fixatie van het dier
- Wees kordaat
- Alle details in SL
- Werk veilig voor mens en dier
BLOEDNAMETECHNIEK
Plaats van de bloedname:
- Groot centraal bloedvat
o Vena cephalica bij KHD
o Vena jugularis bij KHD en GHD
o Vena caudalis bij Bo
- Vlot en snel bereikbaar
- Goed opzetbaar
- Goed ontsmetbaar
- Nadien, goed afdrukbaar
Techniek:
- Constante en juist vacuum om hemolyse te vermijden
- Vermijd stolling door een te trage bloedstroom
- Voldoende grote naald (om hemolyse te vermijden)
- Klem niet te lang af (vermijden hemolyse en stolling)
- Correcte vulling van de buisjes. Als je er te weinig bloed in doet dan kan je foute resultaten krijgen
,RECIPIENTEN
Soorten:
- Afhankelijk van de geplande analyse
- Grootte aanpassen aan diersoort
- Zorg voor een correcte vulling
- Verschil tussen serum en plasma!!!!
- De juiste volgorde van staalname is belangrijk: order of draw
o Bv hypernatriemie door nacitraat of Na EDTA contaminatie
o Bv gestoorde stollingstesten door contaminatie met anticoagulantia
Beste volgorde van staalname:
1. Bacterieel onderzoek
2. Blauw buisje: citraat voor stollingstesten en trombocyten, bloedgroepbepaling
3. Rood buisje: met of zonder cloth-activator en separator voor serum biochemie en immunologie
4. Groen buisje: heparine voor bloedgasanalyse, electrolyten, sporenelementen en plasma biochemie
5. Paars buisje: EDTA voor hematologie, fibrinogeen
6. Grijs buisje: fluoride voor glucose analyse
BEWARING
- Voldoende mengen na staalname (door te kantelen en NIET te schudden)
- Centrifugatie:
o Stolbloed eerst laten stollen bij kamertemperatuur (30 min) → rode buisjes
o Juiste centrifugatiesnelheid en -tijd
o Serum of plasma donker en koel bewaren (of invriezen)
- Vermijd hemolyse
PRE ANALYTISCHE FOUTEN
- Order of draw
- Hemolyse index door pathologie maar meestal door staalname of -verwerkingsfouten:
1. Te hoge onderdruk
2. Schudden van het staal
, 3. Te smalle naald
4. Te lange centrifugatie aan een te hoge snelheid
5. Slechte bewaring
- Foute vulling van het bloedbuisje
- Stolling
- Hyperlipemie (vettig serum → verstoring bloed analyse)
- Niet uitgevaste patient
- Stress, angst
- Verschillen tussen diersoort, ras, leeftijd, geslacht, dieet
- Medicatie (bv sedatie)
- Icterisch bloed
MACROSCOPISCHE BEOORDELING
- Voor transport en analyse
- Controle op klonters en korrels (rouleauxvorming): verdwijnt na verdunning met
NaCl 0.9%
o Rouleauxvorming wijst vaak op auto immuum aandoening: tegen eigen
RBC antistoffen aanmaken. De RBC gaan dan aan elkaar plakken
- Checken van kleur van plasma/serum
A: hemolytisch bloed C: hyperlipemisch bloed
ANALYSE VAN HET STAAL
BEWARING EN TRANSPORT
- Analyse zo snel mogelijk laten uitvoeren
- Indien onmogelijk: serum/plasma afzonderen en koel of ingevrozen bewaren. Als er cellen in zitten niet invriezen!
- Donker
WIE DOET DE ANALYSE?
Zelf de analyse uitvoeren:
1. Met eigen bloedanalyse toestellen
o Duur in aankoop en onderhoud
o Prima en snelle service naar de klant
o Betrouwbaarheid resultaat?
2. Point of care toestellen (POC) of patient-side testing:
o Teststrips (glucose, ketonen etc)
o Kleine toestelletjes of enkel strips
Wie doet de analyse?
- Het klinisch biologisch labo de analyse laten uitvoeren:
o Snelle service
o Afhankelijk van anderen
o Betrouwbaarder
o Opgelet met gebruikte referentiewaardes (verschillend per labo)
o Resultaten soms sterk verschillend tussen labo’s
o Soms verschillende analysemethodes voor zelfde parameter
o Specifieke patient profielen beschikbaar
, WAT IS NORMAAL? WAT IS AFWIJKEND?
- Opgelet met referentiewaardes (labo afhankelijk, klinisch profiel afhankelijk)
- Zie inleiding pathofysiologie
- Relateer ALTIJD MET SYMPTOMEN EN KLINIEK
- Normale verdeling, 95% betrouwbaarheidsinterval
- Sensitiviteit en specificiteit
- Positief en negatief voorspellende waarde
- Coefficient of variation
ANALYTISCHE FOUTEN
- Fouten in de uitgevoerde analysetechniek
- Vraag bij afwijkende resultaten voor extra uitleg
- Bij labo’s: validatie eigen resultaten
HEMATOLOGIE
- Complete blood count ( CBC)
- Bloeduitstrijkje
o Kan je zelf doen
o Opstellen leucocytenformule
o Evalueren morfologie van de bloedcellen
- RBC en WBC telling in Burkerse telkamer
- Laser flow cytometer
Gemiddeld is 60% van de bloedcellen neutrofielen behalve bij herkauwers, hier is het omgekeerd. Bij stress kan deze verhouding
omdraaien.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper diergeneeskundeUAntwerpen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,44. Je zit daarna nergens aan vast.
