Dit bestand is een samenvatting van alle colleges en werkgroepen die zijn gegeven in week 7 van Blok 6: Marktordening in de zorg. (Exclusief literatuur).
7.1 Regulering voor het organiseren van risicosolidariteit
Anti-selectie: als lage risico mensen zich niet verzekeren. Treedt op als verzekeraars een doorsnee
premie hanteren. Sommige mensen kunnen zich niet verzekeren op een ongereguleerde markt,
omdat zij bijvoorbeeld een chronische ziekte hebben en niet aantrekkelijk zijn voor verzekeraars
tegen een lage premie. Ze moeten dus heel veel geld betalen.
Vormen van solidariteit
Kanssolidariteit
--> Er is solidariteit binnen een groep mensen die dezelfde kans hebben op schade
(rekening houdend met alle kenmerken zoals leeftijd, geslacht etc.)
Subsidiërende solidariteit
o Risicosolidariteit
--> Solidariteit binnen een groep mensen met verschillende kans op schade
(jongeren v.s. ouderen). Kruissubsidie, dus jongeren betalen voor ouderen
o Inkomenssolidariteit
--> ook kruissubsidie, want rijken betalen voor armen
Risicosolidariteit gaat over het poolen van mensen met verschillende risico's (heterogene risico's). De
vraag is hoe we dit organiseren.
Een vrije markt tendeert naar equivalentie
Equivalentie = zo weinig mogelijk poolen van de kosten van heterogene risico's
Risicosolidariteit =zo veel mogelijk poolen van de kosten van heterogene risico's
Op een concurrerende verzekeringsmarkt staan deze twee op gespannen voet met elkaar.
Als een samenleving solidariteit wil moet er dus gereguleerd worden:
1. Overheid kan een verbod op premiedifferentiatie invoeren, zodat mensen zonder chronische
aandoening en mensen met een chronische aandoening dezelfde premie betalen.
2. Daarnaast is acceptatieplicht nodig, anders gaan verzekeraars risicoselectie doen en de
slechte risico's niet verzekeren.
3. Ten derde is verzekeringsplicht nodig, zodat ook gezonde mensen zich gaan verzekeren.
4. Ook is risicoverevening nodig; de gezonde en zieke mensen zijn niet gelijk verdeeld over alle
verzekeraars, waardoor sommigen hogere kosten hebben. Via risicoverevening compenseer je
verzekeraars voor het verschil tussen de verwachte kosten en de gemiddelde premie. Als we
dit niet zouden hebben, kunnen verzekeraars failliet gaan. Ze kunnen voor de zieke mensen
ook slechte zorg inkopen, zodat zij zich niet willen verzekeren en naar een andere verzekeraar
gaan.
Voor jonge, gezonde verzekerden moet een verzekeraar bijdragen aan het vereveningsfonds en voor
oude, zieke verzekerden ontvangen ze geld van het vereveningsfonds. Wel risicoverevening, maar
geen verbod op premiedifferentiatie: de premie voor jonge, gezonde mensen komt dichter bij oude,
zieke mensen te liggen. Dus ook zonder een verbod op premiedifferentiatie kan je ervoor zorgen dat
iedereen dezelfde premie betaalt.
Voorbeelden premieafhankelijke subsidies
Premie-afhankelijke belastingkorting
o Mensen die een hele hoge premie betalen kunnen dit aftrekken voor de belasting en
netto betalen ze dan minder premie.
Premie-afhankelijke zorgtoeslag
o Op dit moment is de premie afhankelijke van inkomen, maar je zou het zo kunnen
organiseren dat mensen die een hogere premie betalen meer toeslag krijgen.
Premie-afhankelijke werkgeversbijdrage
o Werkgever betaalt mee aan je zorgpremie op basis van de hoogte van je premie.
Premie-afhankelijke subsidies
Je geeft mensen met een aandoening (en hoge premie) een subsidie die gelijk is aan hun premie -
laagste premie in de markt. Netto betalen ze dan evenveel als de mensen zonder aandoening.
Nadeel: als mensen subsidie krijgen, kopen ze misschien meer zorg in (extra verzekeren) dan dat ze
zonder subsidie hadden gedaan. Als ook lage risico's dit doen, dus een aanvullende verzekering
afsluiten omdat ze subsidie krijgen, moet je aan te veel mensen subsidie betalen en de laagste
premie in de markt wordt zo hoog dat de subsidie heel laag wordt. Een ander nadeel is dat de prikkel
om de goedkoopste verzekeraar uit te zoeken valt weg en dat is slecht voor de concurrentie.
Kostenafhankelijke subsidies
Verschil met premie-afhankelijke subsidie is dat de premie-afhankelijke aan de verzekerde wordt
betaalt, en de kostenafhankelijke aan de verzekeraar. Op deze manier weet je zeker dat het geld aan
zorg besteed wordt.
Proportionele risicodeling: ex-post kostencompensatie voor verzekeraars gelijk aan X% van
de werkelijke kosten.
Hoge kosten verevening: ex-post kostencompensatie voor verzekeraars gelijk aan (X% van)
de werkelijke kosten per verzekerde boven een bepaalde drempel.
Hoge risico verevening: ex-post kostencompensatie voor verzekeraars gelijk aan (X% van) de
werkelijke kosten per verzekerde (boven een bepaalde drempel) voor een vooraf aangewezen
groep verzekerden.
Voorbeeld: geef verzekeraars een subsidie gelijk aan de kosten voor een verzekerde - de gemiddelde
kosten van verzekerden in de gehele markt. Nadeel: voor verzekeraars is er geen prikkel voor
efficiëntie. Alle zorg wordt toch wel betaald, dus verzekeraars hebben geen behoefte om goedkope
zorg in te kopen.
Risicoafhankelijke subsidies
Risicoafhankelijke voucher: subsidie aan de consument afhankelijke van bepaalde
risicokenmerken van die consument
o Stel dat mensen met een aandoening een voucher krijgen t.w.v. een vast bedrag, dan
is bij hen nog steeds de prikkel om de goedkoopste verzekeraar te kiezen.
Risicoverevening: subsidie aan de verzekeraar per verzekerde afhankelijk van bepaalde
risicokenmerken van die verzekerde
, Voorbeeld: geef verzekerden of verzekeraars een subsidie gelijk aan de verwachte kosten voor een
verzekerde - de gemiddelde verwachte kosten van alle verzekerden in de relevante populatie.
Nadeel: moeilijk te organiseren, omdat je een verdeelsleutel moet maken op basis van
risicokenmerken.
Vormen van premieregulering
Doorsnee premie per polis:
o Per verzekeraar
o Landelijk
Premiebandbreedte
o Verzekeraars krijgen een minimale en een maximale hoogte van premie die ze
mogen vragen.
Maximum premie
Verbod op gebruik bepaalde risicofactoren
Onopzegbaarheid van de verzekering
o Verzekerde mag de polis die hij heeft en de premie die hij betaalt voor de komende
jaren houden. Aan die verzekerde mag je voor die verzekering volgend jaar geen hogere
premie vragen.
Voorbeeld: verzekeraars moeten aan iedereen met dezelfde verzekering dezelfde premie vragen.
Definitie risicoselectie: "Acties van consumenten en verzekeraars om risicoheterogeniteit die niet in
de premie tot uitdrukking is gebracht, uit te buiten en het samenvoegen van heterogene risico's in
één pool te voorkomen." (Newhouse, 1996)
Risicoselectie: vijf hoofdvormen
Selectie door verzekerden (anti-selectie)
o Via keuze wel/geen verzekering
o Via keuze omvang/kwaliteit verzekeringsdekking
Selectie door verzekeraars (dit college en TG 7.2)
o Via acceptatiebeleid
o Via productdifferentiatie (e.g. vormgeving van zorgpolissen)
o Via andere wegen
Stel; 2 polissen in de markt. 1 met
hoge en 1 met
lage kwaliteit. Inhoudelijk kunnen ze
verschillen op basis van contract, niet
alle zorg is gecontracteerd. Ook kan
de service verschillen, of de wijze
waarop je
declaraties kan indienen. Vooral
mensen die zorg nodig hebben kiezen
een polis
met hoge kwaliteit. De gemiddelde
zorgkosten voor de verzekeraar in de
hoge kwaliteit polis
zullen hoger zijn dan de gemiddelde
zorgkosten in de lage kwaliteit polis.
De verzekeraar met hoge
kosten wordt gecompenseerd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper louiseoudeelferink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
