Pijn 1
Definitie van pijn
Een onaangename sensorische en emotionele ervaring die wordt
geassocieerd met feitelijke of mogelijke weefselbeschadiging, of die wordt
beschreven in termen van een dergelijke beschadiging.
Primaire pijn door letsel/weefsel schade acuut, simpel, functioneel,
kortdurend
Lijdende pijn chronisch (> 3 maanden), complex, oorzaak/gevolg is
vager, functioneel?, psychosociaal
Pijnmodel van Loeser
Nociceptie fysiologisch waarnemen van pijn
Pijngewaarwording
Pijnbeleving
Pijngedrag overhand gaat nemen kan het leiden tot chronische pijn
Grondvormen van pijn
Nocisensorische pijn worden waargenomen door de nocisensoren, dat
zijn de pijn zenuwen, pijn die ervaren wordt bij wevelsschade
Neuropathische/neurogene pijn zenuwpijn
Nocisensorische zenuwpijn weefsel en zenuw tegelijk beschadigd zijn
Psychogene pijn oorsprong in psyche patiënt
Gemengde, idiopathisch pijnsyndroom (oorzaak niet bekend)
Nocisensorische pijn
Pijn die ontstaat bij weefselschade, prikkeling van pijngevoelige zenuw
Voorspelbare pijngewaarwording, primaire hyperalgesie (toename pijn
prikkeling)
Als pijn te lang aanhoudt segmentale dysregulatie, referred pain,
secundaire hyperalgesie
Karakter zeurend, stekend, in verband met de pijnprikkel
Primaire pijn mechanisch, chemisch en/of thermisch, die prikkelen de
unimodale nocisensoren (prikkeling vrije zenuwuiteinden), daaruit ontstaat
een actiepotentiaal die de unimodale nocisensoren via het ruggenmerg
verwerken tot bijvoorbeeld terugtrek reflex, deel wordt ook weer
doorgegeven naar het brein zodat je bewust met van de ernst en
lokalisatie van beschadiging.
Secundaire pijn als weefselschade blijft (weefsel/huid/bloedvaten) geeft
reactie met zwelling en met stoffen in het interstitium
(bradykinine/prostaglandines/kallikreïne/K+ ionen) zorgen voor een
prikkeling vrije zenuwuiteinden in het intristitium, de polymodale
, nocisensoren ook wel de c- vezels, die reageren op verschillende prikkels
zuurgraad/druk/warmte via de afferente zenuwvezels word de informatie
naar het ruggenmerg gebracht, in het ruggenmerg wordt substance P
(neurotransmitter in het centrale zenuwstelsel) afgegeven wat leidt tot
verdere verwerking van pijn.
Weefselschade geeft een prikkeling aan de zenuwuiteinde, daardoor een
verandering in vaatwand, als die celwanden uiteen vallen door schade
ontstaat een opeenvolging van fosfolipiden/arachidonzuur/prostaglandine-
E2 (extra prikkeling polymodale nocisensoren, afferente zenuw)
gevoeligheid neemt toe dus primaire hyperalgesie.
NSAID pijnstillers zoals ibuprofen of diclofenac zijn prostaglandine
sentesase remmers voorkomen vorming prostaglandine-E2, wat de extra
prikkeling dus voorkomt.
Type zenuwvezels
Polymodale nocisensoren IVa (c-vezels) dunne ongemeyliniseerde vezels
waar secundaire pijn door wordt vervoert, langzame prikkel naar het brein
toe.
Unimodale nocisensoren IIIb (A-vezels) primaire pijn, sneller dan c-vezels.
II & IIIa afferenten snelst, dikke tast vezels, dreigende weefselschade.
Hoe dikker de vezels hoe sneller ze zijn.
Spinale verwerking
Afferente zenuwvezels zorgen ervoor dat de informatie uiteindelijk het
ruggenmerg bereikt.
Tastzin II & IIIa vezels naar de achterstreng en het brein, specifieke plek
achterhoorn de V-cel geeft pijn door door de pijnbaan.
Polymodale nocisensoriek IVa vezels komen bij de achterhoorn aan via
verschillende lamina, lamina I doorschakelen naar de V-cel.
Unimodale nocisenoriek IIIb vezels gaat via lamina I doorschakelen naar
de V-cel.
In de achterhoorn hebben de verschillende pijnbanen invloed op elkaar, via
lamina V naar de P-cel om vervolgens via de pijnbaan de hersenen te
bereiken (tractus spinothalamicus)
Mechanische informatie gaat via de achterhoorn via de achterstrengen
naar het brein, maar ook via interneuronen op het niveau van ruggenmerg
naar die V-cel naar lamina II en IIIa dat wordt de substantia gelatinosa
genoemd effect op de poort.
De route naar gewaarwording
Perifere noxe (verbranding geeft informatie aan het ruggenmerg)
Balans/activatie ten gevolg van input/modulatie op spinaal niveau (of het
door wordt gezet richting de hersenen)
Balans activatie ten gevolg van input/modulatie op supraspinaal niveau
(boven het ruggenmerg wordt doorgezet naar het brein)
