Samenvatting
Samenvatting ADD Jaar 3
- Vak
- ADD
- Instelling
- Hogeschool Utrecht (HU)
Dit is een uitwerking van de leerdoelen van ADD jaar 3. Hierin zijn ook verduidelijkende afbeeldingen en aantekeningen van hoor- en werkcolleges opgenomen.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: mb47 • 4 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Leerdoelen – ADDFactoren die van invloed zijn op de prognose van het herstel van hersenletsel
Ernst: Hoe ernstiger de hersenbeschadiging, hoe kleiner de kans is op volledig
herstel.
Aard: De locatie van het hersenletsel heeft grote invloed op het herstel. Hersenletsel
in het ene gebied herstelt veel makkelijker dan in het andere gebied. Het kan dus ook
dat een klein infarct veel minder goed herstelt dan een groot infarct, vanwege de
plaats van het infarct.
Herhaaldelijk letsel: Als iemand voor de 2e keer hersenletsel oploopt, dan stapelen
de klachten van de 2e keer zich op de 1e keer.
Co-morbiditeit: Als er sprake is van verschillende stoornissen, heeft dit ook vaak
invloed op het herstel.
Plasticiteit van het brein: Bij een plastisch brein nemen andere hersengebieden de
functies van het uitgevallen hersengebied over.
Algemene gezondheid: Iemand die al een zwakke gezondheid heeft, herstelt minder
goed dan iemand die nog heel fit was voor het hersenletsel.
Uit onderzoek blijkt dat de volgende factoren geen invloed hebben: Leeftijd, geslacht
en voorkeurshand.
Verloop herstel:
Het herstel gaat het snelst in het eerste half jaar. In die periode is er vaak ook nog
veel spontaan herstel.
Op een gegeven moment wordt beschadigd hersenletsel afgevoerd en nemen
gezonde hersengebieden de functies van dat hersengebied over. (reactivatie,
reorganisatie, substitutie en compensatie)
Beschadigd en dood hersenweefsel wordt opgeruimd en gezonde hersengebieden
beginnen weer te functioneren. Ook nemen zij taken van het beschadigde deel over.
Factoren die van invloed zijn op het herstelverloop van afasie
Objectives
Neurologische factoren: Etiologie/oorzaak, aard en ernst van afasie, grootte en plaats
van de laesie.
Persoonlijke factoren: Leeftijd, geslacht, links- of rechtshandig en gezondheid.
Recovery time course
1-3 maanden: Spontaan herstel. Gebeurt vooral in de eerste 2 weken.
3-6 maanden: Spontaan herstel wordt minder.
7 maanden: Weinig tot geen herstel meer.
12 maanden: Geen spontaan herstel meer mogelijk.
Dit zijn echter geen vaste periodes die voor elke cliënt gelden. Het kan zijn dat het
herstel bij de ene cliënt veel sneller stopt dan bij de andere. Dit hangt ook weer van
de aard en ernst van de afasie af.
Als er geen significant verschil meer wordt bereikt op testen, dan is er geen verder
herstel meer mogelijk en is er dus een plafond-effect zichtbaar.
Pattern of recovery
, De aard en de ernst van de afasie kunnen door de tijd heen veranderen. Een globale
afasie kan bijvoorbeeld veranderen in een afasie van Broca. Dit kan veranderen
doordat er nieuwe verbindingen worden aangelegd in het brein of doordat bepaalde
verbindingen weer worden geactiveerd.
Het herstel van iemand met een ernstige afasie gaat vaak langer door dan het herstel
van iemand met een lichte afasie. Dit komt doordat de cliënt met de lichte afasie
eerder zijn plafond bereikt. De ernstige afasie herstelt dan dus wel meer dan de
lichte, maar de cliënt met de lichte afasie zal toch op een hoger niveau eindigen.
Recovery: Severity of aphasia
De ernstmaat aan het begin van de afasie is de belangrijkste factor voor optimaal
herstel.
Bij een ernstige afasie is er een langere herstelperiode nodig dan bij een lichtere
afasie.
Optimaal herstel:
o Ernstige afasie: 10 weken
o Matige afasie: 6 weken
o Milde afasie: 2 weken
Na 7 maanden verbetert bij matige afasie de spraak en het schrijven nog wel, maar
de auditieve vaardigheden en leesvaardigheden niet meer. De uitkomsten van
taaltesten en neuroradiologie correleren sterk.
Recovery: Neural mechanism
Er zijn 3 mechanismen in het brein die na een beroerte in werking treden. Dit is
mogelijk door de plasticiteit van het brein. Dit houdt in dat het brein in staat is om
het vermogen van het zenuwstelsel te veranderen. Deze mechanismen kunnen ook
tegelijk optreden.
Diaschisis:
Het gebied dat door de CVA is aangedaan werkt niet meer. Daarom moeten
omliggende gebieden de functie van dit gebied over gaan nemen. De hersenen zijn
dus in staat om een functie over te nemen van iets wat ze nog nooit hebben gedaan.
Hiervoor moeten de neuronen die naar het aangedane hersengebied leidden en die
dus niet meer werken, opnieuw aangelegd worden. Op deze manier worden de
functies van het aangedane hersengebied hervat door de omliggende gebieden,
waardoor de afasie spontaan veel kan verbeteren.
Regenerative & Collateral sprouting:
Sprouting is het opnieuw aanleggen van verbindingen tussen hersengebieden of het
opnieuw naar elkaar toe groeien van deze zenuwen.
Het kan ook dat er verkeerde zenuwen aan elkaar groeien, waardoor bijvoorbeeld je
oog dichtgaat als je probeert je mondhoek omhoog te trekken.
Bij sprouting gaat het vaak om een groter gebied en bij diaschisis alleen om de
omliggende gebieden.
Substitutie:
, We hebben vaak meerdere circuits die dezelfde functies aansturen. Als er dus in de
ene verbinding iets fout gaat, kan het zijn dat er nog een minder dominant circuit
overblijft dat deze functie ook nog uit kan voeren. De verbindingen zijn er dan dus
allemaal al, maar pas na het afsterven van het dominante circuit, komen de minder
dominante circuits in actie om de functie over te nemen die is weggevallen.
Recovery: Personal factors
Leeftijd is geen prognostische factor voor herstel, maar de algehele gezondheid wel
en deze kan weer samenhangen met de leeftijd.
Geslacht en voorkeurshand zijn ook geen prognostische factoren.
Lesion size and site
De grootte en de locatie van de hersenbeschadiging.
Bij een grote beschadiging hoeft er niet persé meer uitval te zijn dan bij een kleine
beschadiging. Dit hangt meer af van de locatie van de beschadiging.
Spontaan herstel
Oedeem neemt af: Doordat er een wond met een zwelling is ontstaan in de
hersenen, wordt er op cellen gedrukt, waardoor functies uitgeschakeld kunnen
worden.
Als het oedeem afneemt, kan de functie langzaam weer terug keren.
Afval wordt opgeruimd en het bloed reinigt dode cellen. Zolang de dode cellen er nog
zijn, kunnen andere cellen niet goed communiceren. Zodra de dode cellen zijn
afgevoerd, kan de communicatie langzaam weer herstellen.
Doordat een deel van de cellen geen bloed heeft gehad tijdens de beroerte, sterven
deze af en neemt dus ook de functie af. Als de bloedcirculatie weer wordt hersteld,
kan de functie ook weer terugkomen.
Spontaan herstel kan door de neuroloog gestimuleerd worden met medicatie. De
logopedist kan dit verder niet echt bevorderen.
Fysieke gevolgen van CVA (niet logopedisch)
Paralyse = Volledige verlamming.
Parese = Gedeeltelijke verlamming.
Hemiplegie = Volledige verlamming van de spieren van één zijde van het lichaam. Er
is geen beweging meer mogelijk.
Hemiparese = Onvolledige verlamming van de spieren van één zijde van het lichaam.
Er is nog wel beweging mogelijk.
Hemianopsie = Uitval van een deel van het gezichtsveld aan de kant van de
verlamming. Dit komt niet door de ogen, maar echt door de hersenbeschadiging. Er is
gewoon een zwarte vlek in het gezichtsveld van de cliënt. Daarom gaat hij ook
compenseren om de andere kant van de ruimte toch te kunnen zien.
Spasticiteit = Toenemende spierspanning. De spieren zijn zwak en stijf. Bewegen gaat
moeizaam.
Constante vermoeidheid
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LogoLogo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50843 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen