literatuuropdracht Karel ende Elegast
Fee Cordia
groep D, VWO 4
datum: 06/11/2024
mentor: Lisette
A: samenvatting
Op een avond, de nacht voor zijn hofdag, ligt keizer Karel de Grote te slapen in
Ingelheim aan de Rijn. Een engel roept de keizer, zodat hij wakker schrikt. De engel
geeft Karel een opdracht van God om te gaan stelen. Pas toen de engel voor de derde
keer (3 is een heilig getal) zijn opdracht heeft uitgesproken, gelooft Karel de engel, en
vertrekt. Karel moet om het kasteel uit te komen, door de slaapzaal. Iedereen slaapt in
de slaapzaal, zoals God wil. Karel rijdt een woud binnen waar hij begrip begint te
krijgen voor de mensen die van de rijken stelen. Hij denkt aan Elegast, een leenheer
die Karel heeft verbannen nadat hij had gestolen. In het woud komt Karel een andere
ridder tegen die compleet zwart uitgerust is. De zwarte ridder wil de uitrusting van
Karel hebben, en rijdt achter de koning aan. Wanneer hij Karel commandeert om te
vertellen wie hij is, weigert de koning dit, wat leidt tot een gevecht. Karel wint, en de
ridder vertelt dat hij Elegast heet. Elegast is de vroegere leenman van Karel, die hij
heeft verbannen nadat Elegast had gestolen. Ze besluiten om te gaan stelen bij
Eggerik, de zwager van Karel. Karel probeert de muur te breken met een breekijzer,
wat Elegast laat twijfelen over of Karel wel zo'n handige dief is. Elegast dringt binnen
en neemt een toverkruid, wat hem laat spreken met dieren. De dieren vertellen hem
dat de koning in de buurt is, maar dit gelooft hij niet. Elegast heeft een grote buit en
wil een zadel uit de kamer halen waar Eggerik en zijn vrouw slapen. Elegast pakt het
zadel, maar de belletjes die eraan hangen, luiden. Eggerik en zijn vrouw worden
wakker, en eggerik begint haar te vertellen dat de koning op de hofdag vermoord gaat
worden. Zijn vrouw is het er niet mee eens. en eggerik slaat haar een bloedneus.
Elegast vangt wat bloed op in zijn handschoen, en spreekt een toverformule uit
waardoor eggerik en zijn vrouw in slaap vallen. Elegast vertelt alles aan Karel,
onwetend dat hij dit vertelt aan de koning. Karel is ervan overtuigd dat dit de reden
was dat God hem de opdracht
had gegeven om te gaan stelen. Karel zegt tegen Elegast dat hij de koning op de
hoogte zal brengen, en hun wegen scheiden. Karel laat de volgende dag, Eggerik en
zijn mensen arresteren. Er wordt een gevecht tussen Elegast en Eggerik uitgesproken.
Er kwam maar geen einde aan het gevecht, en toen deed Karel een gebed aan God.
Met de hulp van God wint elegast en doodt hij Eggerik. Eggerik en alle andere
verraders worden opgehangen. elegast wordt in ere hersteld, en de koning geeft hem
Eggerik zijn vrouw.
B: Genre
Wie was Karel de Grote eigenlijk en wanneer leefde hij? Hoe zag zijn rijk eruit? Wat
heeft hij betekend voor de wetenschap? Karel de
Grote heeft geleefd van ca. 742 tot 814. Karel was de zoon van Pepijn de Korte, de oude
koning van het Frankische Rijk. In 768 volgde hij zijn vader op en werd hijzelf koning. in
800 werd Karel gekroond als keizer. De naam 'Karel de Grote’ had hij te danken aan het
feit dat hij een enorm rijk bezat, en hij werd ook wel 'vader van Europa' genoemd. Het
gebied dat Karel bezat bestond uit een groot deel van West-Europa, zoals het huidige
Frankrijk, Duitsland, Benelux en Italië. Karel was dan ook een van de grootste heersers
van de vroege middeleeuwen. Karel heeft veel betekend voor de wetenschap. Hij vond
kunst en wetenschap belangrijk. Zo heeft hij scholen laten bouwen, nodigde hij
geleerden uit in zijn paleis en hielp hij de abdijen waar mensen de mogelijkheid
hadden om te studeren of teksten te schrijven.
, Wat is de verzamelnaam van verhalen over Karel de Grote?
De verzamelnaam van verhalen over Karel de Grote heet de Karelepiek.
De oorsprong van veel van die verhalen ligt in Frankrijk. Hoe heten die liederen over
heldendaden van Karel de Grote en zijn ridders?
De liederen over heldendaden van Karel de Grote en zijn ridders, heet Chansons de
Geste. Dit zijn verhalende gedichten over al dan niet verzonnen gebeurtenissen uit de
tijd van Karel de Grote, diens voorgangers en opvolgers.
Noem twee andere middeleeuwse werken die over Karel de Grote gaan.
Twee andere middeleeuwse werken die over Karel de Grote gaan, zijn het Roelandslied
en Renout van Montalbaen (wat bekend is geworden als De vier heemskinderen).
Hoe kwam het dat Karel de Grote zo lang na zijn dood populair bleef?
De oorzaak dat Karel de Grote zo lang na zijn dood populair bleef, is voor een deel dat
de middeleeuwer een andere kijk op het verleden had dan wij. Er was meer aandacht
voor de continuïteit van de geschiedenis. Ongeacht of je nog levend of dood was, werd
je als je iets buitengewoons had bereikt, zoals Karel de Grote, heel erg bewonderd.
Karel werd als heilig gezien.
Waarom wordt beschreven dat Eggeric zijn vrouw slaat?
Vrouwen werden in de Middeleeuwen door hun mannen onderdrukt, afgebeuld en
soms als heksen verbrand. De scéne in het verhaal waarin Eggerik zijn vrouw slaat,
wordt soms aangehaald om dit beeld te bevestigen.
Wat is de verzamelnaam van verhalen die over een heel andere koning gaan? De
verzamelnaam van verhalen die over een heel andere koning gaan, zijn de
Arthurverhalen of Arthurromans.
Noem twee van die verhalen.
Twee voorbeelden van een Arthurverhaal zijn de Ferguut en de trilogie Roman van
Lanceloet.
C: Ontstaansgeschiedenis
Hoe is de ontstaansgeschiedenis van Karel ende Elegast?
Middeleeuwse verhalen zoals Karel ende Elegast zijn ontstaan lang voordat de
boekdrukkunst werd uitgevonden. We kennen nu nog de verhalen omdat ze met de
hand zijn opgeschreven in middeleeuwse boeken. Karel ende Elegast is ontstaan na
400 jaar dat Karel was overleden. Ergens in de dertiende eeuw heeft een onbekende
dichter, van wie we niks weten, met behulp van bestaande motieven uit de
sprookjeswereld en de Karelepiek, het verhaal Karel en de Elegast bedacht en
opgeschreven. Dat verhaal is twee eeuwen door minstrelen en sprooksprekers
voorgedragen en kopiisten overgeschreven. Aan het eind van de vijftiende eeuw is het
verhaal op de drukpers gelegd.
Werd het verhaal gelezen of verteld? Hoe ging dat? Wat was de reden hiervoor? En
hoe zie je dat terug in dit werk? Geef twee voorbeelden.
Het verhaal werd voorgelezen. Het stil voor jezelf lezen, bleef tot in de zestiende eeuw
een uitzondering. Verhalen werden hardop voorgelezen of uit het hoofd
voorgedragen: voor zichzelf, in huiselijke kring of voor een groter publiek, zoals bij de
hoffeesten. Het grootste gedeelte van de mensen in de tijd van het verhaal van Karel
ende Elegast, konden niet lezen, en alleen luisteren naar een verhaal. De schrijver van
