Criminologische
psychologie: introductie
Wat is criminologische psychologie?
Sociologisch benaderen, vanuit het recht, historisch,….
• Maar dus ook vanuit psychologie benaderen
Kijken met een psychologische lens naar criminaliteit
• hoe komt het totstand, waarom mensen stoppen met cri...
Criminologische
psychologie: introductie
Wat is criminologische psychologie?
Sociologisch benaderen, vanuit het recht, historisch,….
• Maar dus ook vanuit psychologie benaderen
Kijken met een psychologische lens naar criminaliteit
• hoe komt het tot stand, waarom mensen stoppen met criminaliteit,…
De oorsprong en de geschiedenis van voor de
criminologie relevante psychologische disciplines
Enkele grondleggers:
William Stern 1871-1938 (Duitser)
• Grondlegger van psychologie toegepast op het recht
• Jood: gevlucht naar VS
• Onderzoeker feilbaarheid van geheugen van getuigen (!)
• Innovatieve manier om te onderzoeken hoe dat kon
• Stage at mock crimes: experiment waarbij hij in zijn lessen een misdrijf in scene ging
zetten om te kijken hoe zijn studenten hierop gingen reageren en hiernaar keken
▪ Hieruit bleek dat er veel fouten in werden gemaakt
▪ We zien dat de verklaringen van getuigen niet steeds hetzelfde zijn & dus ook
niet altijd betrouwbaar zijn
Hugo munsterberg 1863-1916 (duitser)
• Claimde ook de grondlegger te zijn van psychologie
• Hij was ‘opvolger’ en bouwde verder op Stern (was dus niet de grondlegger)
• Hij was voornamelijk heel kritisch over juristen/magistraten waardoor er veel
weerstand ontstond tussen de disciplines (kritiek uiten op negatieve manier in het
strafrecht)
• Uitvinder ‘on the witness stand’
• De doorwerking van deze inzichten in de VS is niet goed verlopen.
Stern & Munsterberg vooral in de VS de founding Fathers van het vakgebied
Frans von Liszt 1851-1919
• Bedenker van het principe van geïntegreerde strafrechtswetenschap
• Zijn uitgangspunt: “Je mag criminologie niet herleiden tot 1 discipline”
▪ Je moet altijd de band houden met andere disciplines (bv: het recht )
• Hij ging binnen de criminologie ook verschillende experimenten en onderzoek doen
(met link naar strafrechtsysteem)
Hans gross 18tt7- 1915 (Oosterrijker)
Gustav Aschaffenburg 1866-19tttt
• Grondlegger psychologie
• Duitse psychiater die invloedrijk is geweest samen met Hilde Kaufman en erich
wulffen die verder werkten aan inzichten van voorgaande…
de Leuvense traditie
Louis braffort 1886-19tttt
Voorzitter eerste criminologische school in Leuven. Betrokken academicus om de opleiding te
voorzien, school opgericht, samengesteld criminologisch pakket met aandacht voor
psychologie
Was jurist die Belgen bijstond tegen Duitse bezetters. In de tweede wereldoorlog stond hij
nog steeds mensen bij, hij bleef vechten voor de opleiding. Hij is overleden omdat hij niet
wou vluchten voor de Duitsers.
Geen criminologisch psychologisch onderzoekEtienne
degreef 1898-1961
tie voorzitter school criminologie
• Verschil Braffort: Degreeff wel psychologische context en stage gedaan
Hij gaf het vak psychologie in de opleiding & deed ook wetenschappelijk onderzoek
• Ontwikkelingspsychologie
• Verklaringen voor het plegen van passionele moorden
• Criminogenese (analyseren hoe een misdrijf tot stand komt)
Rene dellaert 1906-1979
Psychologische, psychiatrische en pedagogische invalshoeken
Werkzaam in psychiatrisch ziekenhuis
Klinische invalshoeken voor het plegen van criminaliteit
▪ Statistisch analyseren
Verschil met zijn voorgangers: vooral individuele verklaringen maar René ging ook de situaties
in kaart brengen en bekijken. Hij pleitte voor een meer interdisciplinaire benadering.
Steven de batselier 193ti – ti007
Hij was voornamelijk werkzaam tijdens de opkomst van de kritische criminologie
• KC: niet gericht op kwantitatief onderzoek en statistische invalshoek en gericht op
individu
• WEL: meer kijken naar ervaringen en belevingen van de individuen
▪ Uitgangspunt: weg van het klinisch beeld, kijken naar omgeving, en
interdisciplinairiteit
Vooral vanuit omgeving verklaren en hoe wij met die mensen naar kijken (link labeling)
breder opentrekken dan enkel kijken naar individu
Heeft een handboek geschreven over psychologie van delinquentie
De impact van lange straffen op het welzijn van gedetineerden, onveiligheidsgevoelens
invalshoek van de psychologie op mensen
Geert Vervaken & Henry Otgard momenteel actief
Verschillende vormen van binnen de
criminologie toegepaste psychologie
Er bestaat een wisselwerking tussen de psychologie en het recht. Dit wordt bestudeert maar
hier worden verschillende namen aan gegeven.
Geen eenduidigheid over de verschillende disciplines en wat onder welke discipline valt.
Verschillende deeldomeinen met allemaal verschillende focussen en invalshoeken.
1. Forensische psychologie
o Breed: alle vormen van psychologie die worden toegepast in gerechtelijke context
(dus eigenlijk ‘bijna alles’
o Eng: alle vormen van psychologie die worden toegepast in gerechtelijke context
MAAR een subdomein er van waarbij er meer wordt vertrokken uit de individuele
oorzaken
▪ Voorbeeld: toerekeningsvatbaarheid
▪ Voorbeeld: risicotaxatie
2. Rechtspsychologie
o Verschil: andere invalshoek, nog breder focus ligt op het optreden van de actoren
van de besluitvorming (bewijs in voornamelijk strafprocedures)
▪ Rechtspsychologie kan niet alleen worden toegepast in strafrecht
• Voorbeeld: burgerlijke zaken
o voogdij voor kind
o Asielzoekers (visum krijgen of niet)
• Hoe gaat politie een verdachte verhoren, hoe gaat politie
verklaringen van getuigenissen afnemen,…
o Door experimenteel onderzoek
3. Investigative psychology
o Hangt wat tussen domeinen in
o Inzetten van psychologische inzichten voor de opsporing van misdrijven en daders
o Voorbeeld: daderprofilering (wie zoude mogelijke dader kunnen zijn?)
▪ Verbanden leggen tussen misdrijven bij bijvoorbeeld een seriemoordenaar
▪ Man of vrouw? Welke leeftijdscategorie? …
▪ In het hoofd van de dader kruipen
4. Police psychology
o Specifieke vorm waarbij psychologische aspecten worden gebruikt voor de opleiding
van politiepersonen, inzichten om te kijken of bepaalde personen bij de politie
zouden kunnen werken
o Training, selectie en werving van politieambtenaren
5. Correctional psychology
o Focus op toepassing psychologie maar enkel correctionele setting/ fase
▪ Voorbeelden
• penitaire ambten
• wat doet de gevangenisstraf met welzijn van gedetineerden
• rehabilitatie gedetineerden
• Risicotaxatie
o In gevangeniscontext
Het onderscheid en de raakvlakken tussen
de verschillende disciplines
Raakvlakken op meerdere punten met andere disciplines (zie samenvattend model)
• Wie
• Welk domein
• Welk niveau
PUftT A: raakvlakken = focus onderzoek
• Focus op daders (weten we zeker) en verdachten
• Strafrechtelijke zaken
▪ Strafrecht, strafprocedures,…
▪ Gedrag daders en verdachten in strafrechtelijke context
▪ DIT IS DE FOCUS IN ALLE DOMEINEN
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Onlystudents. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,81. Je zit daarna nergens aan vast.
