Na deze les kun je:
verschillende benaderingswijzen benoemen in de zorg voor mensen met dementie
uitleggen waaruit de verpleegkundige zorg bestaat in het ondersteunen, begeleidenen verzor
gen van de oudere met dementie en zijn individuele zorgbehoeften
benoemen welke rol en
taken de verpleegkundige heeft in het begeleiden van mantelzorgers bij zorgvragers met dementie
Bestudeer uit Bakker, T., Habes, V, Quist, G., Sande, J. van der & Vrie, W.
van de (2015). Klinischredeneren bij ouderen. Functiebehoud in levensloopperspectief. Amst
erdam. Reed Business Education.
Dementie
Mantelzorger onder druk
Palliatieve zorg
Dementie:
Hoofdstuk: Dementie:
Dementie is een hersenaandoening met een cognitieve stoornissen als gevolg. Dementie is een
syndroom geen ziekte.
Soorten dementie;
- Alzheimer (2/3 de van de gevallen)
- Vasculaire dementie
- Fronto-temporale dementie
- Dementie met lewylichaampjes (eiwitten die zich in de hersencellen ophopen)
Er zijn ook veel somatische aandoeningen die met dementie gepaard kunnen gaan namelijk;
- Traumatisch hersenletsel
- Hiv-infectie
- Prionziekte (infectie met een misvormt eiwit)
- Parkinson
- Ziekte van Huntington
Ze leven vaak 8 jaar met deze ziekte, waarvan 6 jaar thuis (afhankelijk)
DSM volgens de DSM-5 spreek je niet van ‘dementie’ maar van ‘neurocognitieve stoornis’.
Cognitieve stoornissen dementie:
- Geheugenstoornis (dingen aanleren, of eerder geleerde informatie te herrineren)
- Afasie (zich niet kunnen uitdrukken in woord of schrift)
- Apraxie (geen doelbewuste handelingen kunnen uitvoeren)
- Agnosie (geen objecten kunnen herkennen)
- Stoornis in uitvoerende functies
- Stoornissen in aandacht/concentratie en/of mentale verwerkingssnelheid
- Stoornissen in visueel-ruimtelijke of –constructieve vaardigheden
Neuro psychiatrische symptomen (ontregelingen in stemming in gedrag):
, Prevalentie in 2030 word er verwacht dat er één miljoen kwetsbare 65+’ers in Nederland zijn.
De helft hiervan zou een vorm van dementie hebben. Meest voorkomende vorm is alzheimer.
Anatomie en fysieke functies van het brein:
Functie brein al bij simpele hersentaken is bij een groot gebied verspreid over de hele
hersenen actief betrokken, vele hersengebieden spelen tegelijkertijd een rol. Verschillende
symptomen kunnen daarom een gevolg zijn van uitval van hersenfuncties.
Er zijn enkele afwijkingen in hersengebieden geïdentificeerd die kenmerkend zijn voor bepaald type
dementie. Brein falen komt niet door één oorzaak, maar een opeenstapeling van uiteenlopende
negatieve gebeurtenissen of aandoeningen
Ziekte van Alzheimer gaat gepaard met het afsterven van hersencellen, een proces dat vooraf
wordt gegaan bètaamyloïd- en taueiwitophopingen (door ophopingen van eiwitten). Hier proces
begint in de hippocampus, het hersengebied dat belangrijk is voor het geheugen.
Er treedt een geleidelijke toename van functiestoornissen op. vervolgens word ook het
langetermijngeheugen aangetast en ontstaan stoornissen in het abstract denken en het
oordeelsvermogen, problemen met de taal (zoals moeite met het vinden van woorden of het
formuleren van zinnen) en met het handelen en/of het herkennen van de betekenis van voorwerpen
(zoals kunnen klokkijken of het herkennen van een stoel als een stoel).
Diagnostiek: Op basis van een MRI-scan word de mate van atrofie (afsterven) van het
hippocampusgebied aangeduid. De mate word aangeduid in graad 1 t/m 4.
Hiernaast speelt er atrofie van de cortex (hersenschors), Die geassocieerd zijn met
geheugenproblemen en posterieure gebieden met visueel-perceptieve problemen. Atrofie van de
pool van de temporale kwab is geassocieerd met taalproblemen. Verder is vanuit
postmortemdiagnostiek bekend dat op weefselniveau (histologisch niveau) er relatief hoge
concentraties van amyloïdplaques en tau-tangles voorkomen in veel hersengebieden. Hoewel dit
kenmerkend is voor de ziekte van Alzheimer, is de rol - oorzaak of juist gevolg - van deze
histologische bevindingen nog niet opgehelderd.’
Fronto-temporale dementie voornamelijk op jongere leeftijd (tussen 40 en 65 jaar). Het
begint met geleidelijke gedrags- en persoonlijkheidsveranderingen. De ziekte word niet altijd gezien
als dementie door de op de voorgrond staande gedragsproblemen.
Diagnostiek: er is sprake van opvallende atrofie van de frontotemporale hersenschors. Vaak
zonder aantoonbare schade in andere hersendelen. Symptomen van deze soort dementie kunnen
ook voorkomen bij aandoeningen aan de dieper gelegene delen van de hersenen.
Vasculaire dementie de doorbloeding van hersenen is slecht, waardoor hersencellen
beschadigd raken. Hierdoor ontstaan problemen met het cognitief functioneren. De klachten zijn
afhankelijk van de plaats en uitbreidbaarheid van doorbloedingsproblemen. Door bijvoorbeeld
herseninfarcten, hersenbloedingen en/of witte stofafwijkingen (bij witte stofafwijkingen bestaat
klachten uit traagheid, informatieverwerking, loopstoornissen, Parkinson verschijnselen en moeite
met ophouden van urine)
Het ontstaan van vasculaire dementie is in het begin van abrupter dan bij alzheimer. De toestand
verslechtert stapsgewijs en er kunnen langer durende stabiele perioden zijn.
Diagnostiek: word door de MRI gekenmerkt door lokale infarctgebieden en/of aantasting van de
witte stof, vooral rond de grote hersenventrikels. Bij veel alzheimerpatiënten, vooral op hogere
leeftijd is er eveneens sprake van vasculaire aandoeningen, vaak meer op microvasuclair niveau.
Lewy-bodydementie een specifieke ophoping van eiwitten in de hersencellen
(lewylichaampjes). Worden gekenmerkt door den en bewegingsstoornissen. Lewy-bodydementie
wordt gekenmerkt door denk- en bewegingsstoornissen. De ziekte begint doorgaans met
aandachts- en concentratiestoornissen en vaak komen ook visuele hallucinaties voor. Later in het
ziektebeloop treden tevens bewegingsstoornissen op. Lewy-bodydementie wordt geassocieerd met
histopathologische intracellulaire ophoping van eiwit in de lewylichaampjes. Dit komt ook voor bij
parkinsondementie. Dit proces speelt zich voornamelijk af in de subcorticale hersengebieden en is
op de gewone MRI-scan moeilijk vast te stellen. Naast traagheid zijn parkinsonistische motorische
kenmerken en het hypergevoelig reageren op antipsychotica (vooral de klassieke antipsychotica)
kenmerkende symptomen.
(Patho)fysiologie
De neuronen (zenuwcellen), hun axon (uitloper), hun dendrieten (uitloper) en de bijbehorende
synapsen (contactpunt tussen twee zenuwcellen), worden in hun functioneren sterk beïnvloed door
zowel zintuiglijke prikkels uit de buitenwereld als door de algemene biologische omstandigheden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper silkebruins. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.