De toegankelijkheid van hulp- en dienstverlening p.81-84
handboek
1.1 Inleiding
toegankelijkheid van hulp- en dienstverlening is een belangrijke uitdaging voor de welvaartstraat.
In realiteit → drempels (=belemmeringen).
à organisatorische drempels vb. wachtlijsten; (kinderopvang, OCMW…)
à relationele drempels vb. moeilijke relatie tussen cliënt en hulpverlener;
(cliënten kunnen afhaken door negatieve ervaringen met hulpverlener)
à individuele drempels vb. schaamte bij de cliënt. (mensen durven de stap niet
zetten)
Deze drempels zijn op het niveau van de vraagzijde & de aanbodzijde.
à de vraagzijde = de cliënt en de hulpverleningsrelatie;
à de aanbodzijde = de organisatie.
1.2 de vraagzijde
drempels op het niveau van de cliënt(e) en zijn/haar (probleem)situatie.
Er zijn opvattingen/houdingen die mensen weerhouden om hulp te zoeken → eerste stap is
moeilijk !!!
Voorbeelden opvattingen/ houdingen:
taboes (vb. psychische aandoening) en vooroordelen
ik los het zelf op
gevoelens van schaamte (vb. kookles (pan en pot meenemen) je bent de pot en
pan vergeten dus komt niet naar de kookles uit schaamte)
beperkte kennis en foute informatie
zich moeilijk kunnen verplaatsen.
BELANGRIJK! Deze drempels wijze niet op de schuld van de client
de hulpverleningsrelatie (= de relatie die hulpverleners aangaan met hun cliënt) is belangrijk!
een effectieve (= doeltreffend) hulpverleningsrelatie wordt gekenmerkt door:
toewijding (passie voor het beroep zit in jezelf, niet aan te leren)
vertrouwen (houden aan beroepsgeheim)
empathie is het inlevingsvermogen (je inleven in de situatie van je cliënt)
aanvaarding;
oprechtheid eerlijkheid (je moet eerlijk zijn, geen rol spelen)
1
, de impact van de gebruikte methodieken (= verschillende methodes) zijn beperkter dan de
zogenaamde common factors (= generieke factoren = zijn de factoren die werkzaam zijn in alle
hulpverleningssituaties, met andere woorden dat wat de diverse methoden gemeenschappelijk
hebben;
kwaliteit van de hulpverleningsrelatie;
motivatie !!
opleiding;
beheersbare caseload (= aantal dossiers/werklast); (als het stijgt minder tijd voor
cliënt)
Relatie tussen hulpvrager en hulpgever:
de samenwerking tussen hulpvrager en hulpgever kan onder druk staan verschil in sociale
positie + verschillende achtergrond kan leiden tot:
gebrek aan inlevingsvermogen (vb. kwetsbare jongeren in steden tijdens de
coronacrisis vb. avondklok);
te hoge verwachtingen (vb. toeleiding naar de arbeidsmarkt); (MW hebben soms
een te hoge verwachting van hun cliënt)
misverstanden en vooroordelen (vb. creëert schaamte bij cliënt).
à hierdoor kunnen gevoelens van schaamte, onmacht, stigmatisering* en wantrouwen versterkt
worden.
(*iemand stigmatiseren = iemand labelen)
1.3 De aanbodszijde
de hulp – en dienstverlening (organisatorisch niveau) is vaak niet toegankelijk/optimaal voldoet
niet aan de zeven B’s.
à deze 7 B’s zijn: bekendheid, Bereikbaarheid, Beschikbaarheid, Begrijpbaarheid,
Betrouwbaarheid, Betaalbaarheid, Bruikbaarheid → we kunnen hier ook spreken van
drempels.
(Vb. Bakker: *bekendheid: is bekend om de kwaliteit van zijn brood & taarten bereikbaarheid: parkeren is
belangrijk aan bakker *beschikbaarheid: voldoende aanbod; *begrijpbaarheid: prijs van de producten
weten
*betrouwbaarheid: … *betaalbaarheid: kostprijs *bruikbaarheid: beter hele taart dan een halve taart
(omwille van prijs))
De 7 b’s uitgelegd: KUNNEN ARGUMENTEREN!!
1) Bekendheid
weten burgers met welke hulpvraag ze bij welke organisatie terecht kunnen (onderzoek/eigen
onderzoek toont aan van niet).
informatieve drempels → weinig doorstroom van de juiste informatie naar de doelgroep;
versnippering van de zorg- en welzijnssector (lees: zeer complex → zie VK1)
*vb. - je kan in het JAC gratis condooms gaan halen weten veel mensen niet
- 1ste lijn psychologen (niet veel mensen kennen het) sneller bij terechtkomen & goedkoper
2) Bereikbaarheid
2
, mate waarin het aanbod fysiek, ruimtelijk en in de tijd toegankelijk is.
dienst is bekend → maar fysiek niet bereikbaar; voorbeelden:
een gebouw is niet aangepast aan personen met een handicap.
moeilijkbaar bereikbaar met openbaar vervoer.
onaangepaste openingsuren een bezoekruimte die niet toegankelijk
is op een zaterdagvoormiddag.
winkelmodel : winkelmodel (vb. binnen een JAC) → de hulpverleners zoeken de doelgroep niet op
(wel opzoeken = outreachend werken) → maar de hulpvrager (burger) moet zich aanmelden → kan
drempelverhogend werken, vb. hoe moet ik mijn vraag formuleren?
3) Beschikbaarheid
mate waarin burgers eenvoudig en binnen afzienbare tijd beroep kunnen op een aanbod.
beschikbaarheid staat onder druk:
wachtlijsten, vb. personen met een handicap;
wachttijden en administratieve drempels;
de basis van deze drempels
vb. beperkte personeelsbezetting
complexe procedures
regelgeving
schaalvergroting (lees: fusies)
*vb. -op spoed aankomen ze willen je niet verder helpen op zondag en zeggen dat je maandag terug moet komen.
4) Begrijpbaarheid
mate waarin het aanbod en de mogelijkheden duidelijk zijn voor (potentiële) gebruikers.
onoverzichtelijkheid van de welzijnssector;
vakjargon= groepstaal binnen een bepaald vak of beroep (vb: het veelvuldig gebruik
van afkortingen, sterk gejuridiseerde regelgeving binnen de sector voor personen
met een handicap)
rechten te weinig gekend (vb.zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden, de rechten
van kankerpatiënten)
*vb. je hebt een moslimachtergrond website is alleen in het Nederlands
5) Betrouwbaarheid:
mate waarin gebruikers de dienstverlener en het aanbod als betrouwbaar percipiëren (=
waarnemen).
het vertrouwen wordt beïnvloed:
de tijd die hulpverleners kunnen vrijmaken voor hun cliënten;
personeelsverloop en continuïteit; (vb. personeel dat uitvalt door zwangerschap,
ziekte…)
versnippering van het welzijnslandschap.
*vb. – Hulpverlener i.v.m. beroepsgeheim vertrouwen van cliënt helemaal weg
6) Betaalbaarheid:
3
, mate waarin de kostprijs een drempel vormt voor (potentiële) gebruikers.
organisatorisch oogpunt een bijkomende financiële drempel welke middelen zijn
voorhanden?
Onderbezetting, toenemende werkdruk, kwantificeerbare resultaten kans dat cliënten
worden afgeroomd voorkeur voor de gemakkelijkste gebruikers cherry picking →
coping strategie om het werk hanteerbaar te houden.
Hulpverleners erg duur (niet altijd terugbetaalt) cliënt haakt vaak af hierdoor
7) Bruikbaarheid
mate waarin het aanbod voldoet aan de behoeften van (potentiële) gebruikers.
van het kastje naar de muur worden gestuurd.
de hulpvraag sluit niet bij het bestaande aanbod.
te weinig flexibiliteit bij de organisatie.
doorgedreven professionele differentiatie.
8) Binnenste b - eigen term
gaat over de manier waarop innerlijke factoren invloed hebben op de hulpverlening (zowel bij
cliënt als hulpverlener).
voorbeelden:
schaamtegevoelens
angstgevoelens bij cliënt/hulpverlener
angst- of sympathieën
ongemotiveerde cliënten/hulpverleners.
*Vb. - Het klikt niet met de hulpverlener, - Als beroepsgeheim geschonden wordt angst, - Iemand die je
niet fatsoenlijk behandeld angst om terug te gaan
GENERALISTISCH SOCIAAL WERK
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Nataliie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,06. Je zit daarna nergens aan vast.