Cognitie en gedrag samenvatting
Chapter 1: introduction to cognitive psychology ✓
Cognitieve psychologie = de tak van de psychologie die zich bezighoudt met de
wetenschappelijke studie van de geest.
De geest (mind) bestuurt mentale functies zoals perceptie, aandacht, geheugen, emoties,
taal, beslissen, denken en redeneren. De geest is een systeem dat representaties van de
wereld creëert, zodat we daarin kunnen handelen om onze doelen te bereiken. De geest
creëert cognitie : de mentale processen, zoals waarneming, aandacht en geheugen, die de
geest doet.
In de negentiende eeuw werden de ideeën over de geest gedomineerd door de overtuiging dat
het niet mogelijk is de geest te bestuderen. Niettemin besloten sommige onderzoekers alsnog
om de geest te bestuderen.
Persoon Procedure Resultaten en Contributie
conclusie
Donders (1868) Eenvoudige Keuze reactietijd Eerste cognitieve
reactietijd versus duurt 100 psychologie-
keuze reactietijd milliseconden experiment
langer; daarom
duurt het 100
milliseconden om
een beslissing te
nemen.
Wundt (1879) Analytische Geen betrouwbare Oprichting van het
introspectie resultaten eerste laboratorium
voor
wetenschappelijke
psychologie
Ebbinghaus (1885) Spaarmethode om Vergeten treedt snel Kwantitatieve
vergeten te meten op in de eerste één meting van mentale
tot twee dagen na processen
het oorspronkelijke
leren
James (1890) Geen experimenten; Beschrijvingen van Eerste leerboek
rapporteerde een breed scala aan psychologie;
observaties van zijn ervaringen sommige van zijn
eigen ervaringen observaties zijn nog
steeds geldig
Reactietijd = hoe lang het duurt om te reageren op de presentatie van een stimulus.
Eenvoudige reactietijd (simple reaction time) = de minimale tijd die nodig is om op
een stimulus te reageren; is van toepassing wanneer er slechts één mogelijke stimulus is die
slechts één type reactie vereist.
,Keuze reactietijd (choice reaction time) = reactietijd in een situatie waarin er twee of
meer mogelijke stimuli zijn die verschillende reacties vereisen.
Wundts benadering, die eind 19e en begin 20e eeuw de psychologie domineerde, werd
structuralisme genoemd. Volgens het structuralisme wordt onze algehele ervaring
bepaald door het combineren van basiselementen van ervaring die sensaties worden
genoemd.
Wundt wilde een ‘periodiek systeem van de geest’ creëren dat alle basis sensaties zou
omvatten die betrokken zijn bij het creëren van complexe ervaringen. Hij wilde dit doen met
analytische introspectie: een techniek waarbij getrainde deelnemers hun sensaties,
gevoelens en denkprocessen beschreven als reactie op stimuli. Analytische introspectie
vereist uitgebreide training omdat het moeilijk is een ervaring te beschrijven in termen van
fundamentele, fundamentele elementen.
Wundt wordt door velen gezien als leider van de verschuiving in de studie van de geest van
de rationalistische benadering naar de empiristische benadering: de opvatting dat alle
concepten hun oorsprong vinden in ervaringen, dat alle concepten gaan over of toepasbaar
zijn op dingen die kunnen worden ervaren, of dat alle rationeel aanvaardbare overtuigingen
of stellingen zijn alleen gerechtvaardigd of kenbaar door ervaring.
Ebbinghaus stelde een maatregel voor, genaamd besparingen (savings), om te bepalen
hoeveel informatie na een bepaalde vertraging behouden blijft.
Besparingen = (oorspronkelijke tijd om de lijst te leren) - (tijd om de lijst opnieuw te leren na
de vertraging)
Langere vertragingen resulteren in kleinere besparingen. Volgens Ebbinghaus zorgt deze
vermindering van de besparingen voor een mate van vergeten, terwijl kleinere besparingen
meer vergeten betekenen.
De grafiek van de procentuele besparing versus de tijd wordt een besparing curve
(savings curve) genoemd. Het laat zien dat het geheugen de eerste twee dagen na het
initiële leren snel afneemt en daarna afvlakt.
Rond 1913 raakte John Watson ontevreden over de methode van introspectie, omdat deze
van persoon tot persoon uiterst uiteenlopende resultaten opleverde en deze resultaten
moeilijk te verifiëren waren.
Als reactie op wat hij zag als tekortkomingen in analytische introspectie, stelde Watson een
nieuwe benadering voor, behaviorisme genaamd: de theorie dat gedrag kan worden
verklaard in termen van conditionering, zonder een beroep te doen op gedachten of
gevoelens. De psychologie van de behaviorist beschouwt het als een puur objectieve,
experimentele tak van de natuurwetenschappen. Het theoretische doel is het voorspellen en
beheersen van gedrag.
Watsons ideeën zijn nauw verbonden met klassieke conditionering zoals oorspronkelijk
bestudeerd door Ivan Pavlov rond 1890.
Klassieke conditionering = een leerproces dat plaatsvindt wanneer twee stimuli
herhaaldelijk worden gekoppeld -> een reactie die in eerste instantie wordt uitgelokt door de
tweede stimulus, wordt uiteindelijk alleen door de eerste stimulus uitgelokt.
,1938: BF Skinner introduceerde een ander hulpmiddel
voor het bestuderen van de relatie tussen stimulus en
respons -> operante conditionering, dat zich richtte
op hoe gedrag wordt versterkt door de presentatie van
positieve bekrachtigers of het terugtrekken van negatieve
bekrachtigers.
Een algemene kritiek op deze theorieën was dat een
eenvoudige stimulus-responstheorie niet kan verklaren
dat mensen vaak reageren op verschillende aspecten van
dezelfde stimulus gebeurtenis, en welk aspect dat is, is pas bekend als de reactie is gegeven.
1948: Tolmans verklaring waarom de rat in c naar links ging, ondanks dat hij in het verleden
werd beloond omdat hij naar rechts ging, was dat toen de rat aanvankelijk de max ervoer, hij
een cognitieve kaart (cognitive map) aan het ontwikkelen was - een opvatting in de
geest van de rat van de lay-out van het doolhof. Dus hoewel de rat eerder werd beloond voor
het rechtsaf slaan, gaf zijn mentale kaart aan dat hij linksaf moest slaan om bij het voedsel te
komen.
, In zijn boek betoogde Skinner dat kinderen taal leren door operante conditionering. Volgens
dit idee imiteren kinderen spraak die ze horen en herhalen ze correcte spraak omdat dit
beloond wordt.
In 1959 publiceerde Noam Chomsky echter een vernietigende recensie van dit boek, waarin
hij erop wees dat volgens kinderen veel veroordeelden zijn veroordeeld die nooit door hun
ouders zijn beloond en dat zij tijdens het normale verloop van de taalontwikkeling een fase
doormaken waarin zij gebruik onjuiste grammatica, ook al is deze onjuiste grammatica
misschien nooit versterkt. Chomsky zag de taalontwikkeling als bepaald door een biologisch
aangeboren programma dat in alle culturen geldt.
Chomsky's idee dat taal een product is van de manier waarop de geest is geconstrueerd, en
niet het resultaat van versterking, bracht psychologen ertoe het idee te heroverwegen dat taal
en ander complex gedrag kunnen worden verklaard door operante conditionering. In plaats
daarvan begonnen ze te beseffen dat om complex cognitief gedrag te begrijpen, het niet
alleen nodig is om waarneembaar gedrag te meten, maar ook om te overwegen wat dit gedrag
ons vertelt over hoe de geest werkt.
In de jaren vijftig begon de cognitieve revolutie: een verschuiving in de psychologie van
de stimulus-respons relaties van de behaviorist naar een benadering die vooral gericht was
op het begrijpen van de werking van de geest.
De eerste computers trokken in de jaren vijftig de aandacht van psychologen, onder meer
vanwege het feit dat ze informatie in fasen verwerken.
Met deze fase benadering als inspiratiebron stelden sommige psychologen de
informatieverwerkingsbenadering (information-processing approach) voor om
de geest te bestuderen – een benadering die de sequenties van mentale operaties die bij
cognitie betrokken zijn volgt. Volgens de informatieverwerkingsbenadering kan de werking
van de geest worden omschreven als plaatsvinden in een aantal fasen.
Cherry (1953) presenteerde mensen twee auditieve boodschappen, één naar het linkeroor en
één naar het rechteroor (= dichotisch luisteren) en ontdekte dat wanneer mensen zich
concentreerden op het bezochte bericht, ze de geluiden van het onbeheerde bericht konden
horen, maar zich niet bewust waren van de inhoud van het bericht.
Dit resultaat bracht Donald Broadbent (1958) ertoe het eerste stroomdiagram van de geest
voor te stellen. Dit diagram geeft weer wat er zogenaamd in de geest van een persoon gebeurt
wanneer hij selectief de aandacht richt op één stimulus in de omgeving.
De ontwikkeling van de digitale
computer inspireerde
onderzoekers ook om te
proberen te zien hoe computers
geprogrammeerd kunnen
worden om intelligent gedrag uit
te voeren.
John McCarthy was een van de
eersten die de term
kunstmatige intelligentie
