week 2
Diversity versus difference: Neo-liberalism in the minority debate van
Thomas Hylland Eriksen
Europese debatten over culturele diversiteit in de context van immigratie en globalisatie
missen vaak twee aspecten. Ten tweede, de term ´culturele diversiteit´ is een hele brede
term, wat betrekking heeft op veel verschillende dingen. In de Oxford English Dictionary is
de vertaling van het woord multicultureel: het beleid of proces waarbij de onderscheidende
identiteiten van culturele groepen binnen een gemeenschap worden onderhouden of
gesupport.
In een review van deze term zei Stuart Hall dat er 6 multiculturele bestaan: conservatief,
liberaal, pluralistisch, commercieel, zakelijk en kritisch. Assimilatie betekent dat iedereen die
in hetzelfde land leeft ook dezelfde zou moeten hebben. Verschillend multicultureel of
´difference multiculturalism´ houd in dat de samenleving verschillende culturen zou moeten
gelijkstellen aan elkaar en het vieren van verschillende culturen. Het is lastig om een balans
te vinden, want te veel diversiteit kan ervoor zorgen dat democratische participatie en
solidariteit moeilijk te verwezenlijken zijn. Integendeel is een totale homogene cultuur niet
mogelijk. Het is makkelijk, gebruikelijk en politiek controversieel om diversiteit te vieren, zei
het UNESCO. De UNESCO pleit voor culturele variatie maar tegelijkertijd globale waarden.
Er zit een verschil tussen diversiteit en verschil.
Er is namelijk een support voor diversiteit, maar verschil wordt juist gezien als de reden voor
sociale problemen, wat weer wordt geassocieerd met immigranten en hun nakomelingen. De
politiek zegt vaak dat immigranten onze cultuur verrijken, maar zien de Islam weer als een
belemmering. Dat laat zien dat we diversiteit zien als iets goeds, maar verschil niet. Dezelfde
mensen die pleiten voor diversiteit wisselen verschil af. In 2001 in Noorwegen is de 15-jarige
Afrikaanse Benjamin vermoord, hij was doodgestoken toen hij naar huis liep. De groep die
de jongen had doodgestoken was extreem rechts en dus voor de blanke superioriteit. Kort
hierna werd een anti-racistische demonstratie gehouden. Ook een Pakistaanse-Noorweegse
man was staande gehouden, omdat hij met een BMW auto reed. Zeven andere Noorwegen
die dezelfde auto hadden waren nooit staande gehouden behalve een. Hij kan 100%
geïntegreerd zijn in de Noorweegse samenleving en misschien is hij niet eens musling.
Maar toch wordt hij staande gehouden. Ookal heeft de politie niet deze interties, toch leid het
tot discriminatie naar niet witte mensen. Bovendien is er geconstateerd dat niet witte
Noorweegse mensen met een exotische naam een lastigere tijd hebben om een hoge baan
te vinden. Ook hijabs zijn taboe in veel West-Europese landen. Als ze namelijk een
hoofddoek dragen laten ze respect en herkenning zien naar andere muslims, maar worden
ze ook gezien als niet willend om te integreren in de samenleving. Daarnaast heb je ook nog
het voorbeeld van gearrangeerde huwelijken. Een groot deel van de Westerse migratie
bevat de familiehereniging, waarbij jonge mannen en vrouwen het land in worden gehaald
om te gaan trouwen. Denemarken heeft een wet gemaakt, waardoor de migratie lastiger is
geworden. Het tegengaan van gearrangeerde huwelijken is lastig, maar geforceerde
huwelijken wel. Zaman zei ooit gearrangeerde huwelijken zijn cultureel, maar gedwongen
huwelijken zijn cultureel. Dit laat ook weer zien dat diversiteit wordt aangemoedigd, maar dat
,verschil wordt veroordeeld. Neoliberalisme is een economische en politieke ideologie die
streeft naar een vrije markt, individuele vrijheid en beperkte overheidsinterventie. Het legt de
nadruk op privatisering, deregulering en vrijhandel.
Er zijn twee grote veranderingen als het gaat om de manier hoe naar immigranten wordt
gekeken. Ten eerste ligt er nu een focus op repressie en rechtenschendingen. In de tweede
plaats stelt de antropologische nadruk op cultureel recht vrijwel geheel in publieke debatten
over individuele rechten en keuzes waarden ter discussie. Neoliberalisme is een doctrine
van vrijheid die open grenzen promoot en vrije competitie. In de samenleving zijn er heel
veel verschillende individuen, hun keuzes zijn niet mogelijk als er geen samenleving zou
bestaan. Mensen hoopten dat de verschillen onderling niet meer uit zouden maken, maar
iedereen was het er ook mee eens dat diepgewortelde culturele dingen onmogelijk waren
om te verdwijnen. Diversiteit is economisch profijtelijk en moreel gevaarlijk, maar verschil
bedreigt het individu en ondersteunt en rechtvaardigt het neoliberalisme.
AI samenvatting - Diversity versus Difference: Neo-liberalism in the
Minority Debate van Thomas Hylland Eriksen
In 'Diversity versus Difference: Neoliberalism in the Minority Debate' van Thomas Hylland
Eriksen wordt de invloed van neoliberaal denken op het debat over minderheden
onderzocht. Eriksen benadrukt dat neoliberaal beleid vaak gericht is op het bevorderen van
diversiteit, maar tegelijkertijd de nadruk legt op individuele verantwoordelijkheid en
competitie. Dit kan leiden tot het negeren van structurele ongelijkheden en
machtsverhoudingen. Eriksen pleit voor een kritische benadering van diversiteit, waarbij ook
aandacht wordt besteed aan structurele ongelijkheden en collectieve rechten van
minderheidsgroepen. Hij benadrukt het belang van een inclusieve benadering die zowel
diversiteit als gelijkheid omvat.
,Oratie Paradoxen van culturele erkenning: Management van diversiteit
in nieuw Nederland van Halleh Ghorashi
De behoefte aan groei van cultureel-sensitieve maatregelen en culturele erkenning neemt
toe. Maar er is ook een groeiende weerstand tegen culturalisering. De verbinding tussen
culturen is een grote voorwaarde van het ontwikkelen van de culturele gevoeligheid, die
nodig is om verbindingen te leggen en culturele grenzen te overstijgen. We willen meer
cultuur, we willen ruimte maken en erkenning creëren voor een diversiteit van culturen. Maar
we willen ook weer niet alleen geassocieerd worden met onze culturele achtergrond. We
verwachten van andere erkenning van onze cultuur, maar willen hier niet alleen maar mee
geassocieerd worden. Dit zorgt voor een spanningsveld tussen zelfdefinitie en erkenning
door anderen.
We zouden het besef moeten ontwikkelen dat culturele diversiteit niet meer weg te denken is
uit de Nederlandse samenleving. Cultuur is iets wat ons maakt en niet iets wat door ons
wordt gemaakt. Dit zorgt ervoor dat culturele inhoud allesbepalend is voor de handelingen
van individuen. Tot 1980 was het beleid van de Nederlandse overheid gericht op het idee
dat aanwezige migranten ooit weer zouden terugkeren naar hun geboorteland. Dit komt
doordat deze migranten in Nederland werken als gastarbeiders. Dit resulteerde dat tot 1980
de overheid meer bezig was met culturele identiteit van migranten, in de plaats van
integratie in de Nederlandse samenleving. Begin jaren 80 werd het duidelijk dat het verblijf
van de migranten niet voorlopig zou zijn. Integratie met behoud van eigen identiteit.
Minderheden zouden inzichten, houdingen en vaardigheden opbouwen om goed in de
Nederlandse samenleving te kunnen functioneren.
De term ´allochtonen´ verschoof naar de term ´zorgcategorieën´. In de loop van de jaren 90
waren inburgering en integratie veel gehoorde termen. Of het nou gastarbeiders, migranten,
minderheden of allochtonen werd bestempeld, het bleven allemaal probleemcategorieën met
een afwijkende cultuur. Het categorale denken bleef behouden ondanks de verschuivingen.
Dit denken heeft twee componenten. Het culturalisering aspect en het denken van
probleemcategorieën, ofwel het achterstands denken.
Zo werd gedacht dat de harmonie in de samenleving essentieel is om de gevaren van
sociale achterstand en cultureel isolement omgekeerd. Het categoraal denken heeft
bijgedragen aan de migrantenproblematiek. Verzuiling is jarenlang een raamwerk geweest
om te denken over verschillen in de plaats van overeenkomsten. Het zuildenken heeft ervoor
gezorgd dat de individuele migrant bijna onmogelijk los kon worden gezien van zijn cultuur.
Het denken in categorieën is nodig om de samenleving overzichtelijk te maken, maar het
kan ook een beperking veroorzaken. Er was ook een andere ontwikkeling die naast zuilen
het categoraal denken mogelijk heeft gemaakt, namelijk de verzorgingsstaat.
Het gevolg hiervan was dat alle burgers recht hadden op gelijke kansen, maar voor
sommigen was het belangrijker dat ze eerst uit die maatschappelijke achterstand werden
geholpen. Er ontstond zo een fixatie op het omvormen van deze achterstand categorie. Wat
anders is, krijgt al snel het labeltje ´achterstand´. Baukje Prins introduceerde ´het nieuwe
realisme´ wat betekent dat je mag zeggen wat je vind. Elke uitspraak is toegestaan zonder
consequenties. De verzwegen negatieve gevoelens naar migranten toe mochten eindelijk
, publiekelijk worden vertoond. De zuilen tolereren elkaars bestaan maar hebben geen
behoefte aan interactie.
De zachte aanpak heeft ertoe geleid dat de rol en positie van migranten nooit ter discussie is
gesteld. Dit betekent dat migranten nooit als volwaardige burgers werden gezien, wat tot
negatieve gevoelens heeft gezorgd bij de bevolking. Een democratie gaat niet alleen maar
om het uiten van je mening. Het gaat vooral ook om ruimte voor de minderheid. Voor een
nieuw Nederland is het niet alleen nodig om ruimte te laten, maar ook ruimte te maken. Het
gaat om de wil om de ander te ontmoeten, hierbij is het vermogen nodig om ruimte te maken
en eventueel opzij te stappen. Deze stap is belangrijk voor het creëren van tussenruimte.
Voor elke ontmoeting is tussenruimte nodig, anders kunnen mensen langs elkaar heen leven
of praten zonder elkaar te raken. De volgende stap is ruimte bewaken. Dat wil zeggen dat
mensen bereid zijn zich in te zetten om de vrijheid en ruimte van de ander te bewaken en
desnoods te verdedigen. Het is belangrijk dat burgers zich in hun identiteit herkennen en
zich veilig genoeg voelen om nieuwe verbindingen aan te gaan.
Het zal gebeuren dat wanneer mensen zich erkend voelen in hun culturele identiteit en de
Nederlandse democratische staat als beschermer zal zien van hun identiteit. Door nieuwe
Nederlanders de kans en ruimte te bieden om hun identiteit in vrijheid vorm te geven, wordt
het mogelijk om de radicale groepen te marginaliseren. We kunnen niet naar de ander
luisteren zonder tijdelijk achter onze overtuiging een vraagteken te zetten. Je leven wordt
rijker door een ontmoeting, en niet omdat je je eigen cultuur verliest om de ander te worden.
Nee, je wordt rijker omdat je meer van beide wordt. Door de invloed van categoraal denken
is het vanzelfsprekend geworden dat migranten met hun afwijkende cultuur wel in Nederland
wonen, maar nooit een ́echte ́ Nederlander kunnen zijn.
De aanzet van een inclusieve samenleving zal beginnen met het afstand nemen van het
categoraal denken. De tweede stap is om ruimte te maken voor culturele diversiteit. De
derde stap bestaat eruit diversiteit sensitieve competenties te creëren waarin de
mogelijkheid wordt geboden om de ander vanuit de ander te kunnen benaderen. Kortom,
een inclusievere samenleving is een samenleving waarin zowel de basisstructuur, in de
vorm van rechtvaardigheid, vrijheid van meningsuiting, gelijkheid van rechten als de
basisverhouding, in de vorm van maatschappelijke deugden zoals tolerantie,
nieuwsgierigheid en openheid door democratische instanties en burgers worden bewaakt.
De overheid zou niet een dwingende maar een faciliterende en bewakende rol moeten
hebben.
AI samenvatting - Paradoxen van culturele erkenning: Management van
diversiteit in nieuw Nederland van Halleh Ghorashi
Halleh Ghorashi's oratie "Paradoxen van culturele erkenning: Management van diversiteit in
Nieuw Nederland" onderzoekt de complexiteit van het omgaan met culturele diversiteit in
Nederland. Ze wijst op de paradoxen en tegenstrijdigheden die ontstaan bij het streven naar
culturele erkenning. Ghorashi bespreekt de uitdagingen van het behoud van culturele
identiteit en tegelijkertijd het bevorderen van inclusie en gelijkheid. Haar oratie biedt
waardevolle inzichten en reflecties over hoe we diversiteit kunnen managen in een snel
veranderende samenleving. Ze benadrukt ook het belang van het erkennen en respecteren
