Samenvatting
Geschiedenis samenvatting tijdvak 9 en 10
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Duidelijke samenvatting, makkelijk uitgelegd met gebruik van begrippen en kenmerkende aspecten.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
geschiedenis samenvattingTijdvak 9 de tijd van wereldoorlogen 1900-1950
9.1 de eerste wereldoorlog (1914-1918), ka; het voeren van twee wereldoorlogen,
verwoestingen op niet eerdere vertoonde schaal door massavernietigingswapens
en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlog uitvoering
Aanleiding; moord op Oostenrijkse kroonprins Frans Ferdinand,28 juni 1914
doodgeschoten door moordenaar uit Servië. Duitsland beloofde Oostenrijk steun,
Rusland steunde Servië. 28 juli verklaarde Oostenrijk Servië de oorlog. Duitsland
verklaarde Rusland en Frankrijk de oorlog. België neutraal, dui kwam daarbinnen dus g-
b verklaarde dui de oorlog. Geallieerden; Fr, g-b, Rusland , centralen; dui, Oostenrijk.
Daarna bijna alle landen meedoen, Ottomaanse rijk geallieerden en Italië centralen. Er
werd gevochten in Afrika, midden oosten, Azië. 1917 VS geallieerden... echte
wereldoorlog.
Oorzaken;
- twee bondgenoten; oost en dui, rus en fr (als dui hun oorlog verklaarde)
- Onderling wantrouwen
- Nationalisme
- Verloren oorlog (1870-1871)
- Rus en dui wouden uitbreiden
- Wapenwedloop dui en g-b (Duits oorlogsvloot)
- Militarisme
- spanningen op Balkan
Verloop; Fr – Elzas Lotharingen, dui – België en noord Fr, loopgraven, oostfront dui en
oost – Rusland, Lenin com de macht, sloot 3 maart vrede met dui 1918, dui westen
snel, geallieerden tegenaanval, geallieerden; veel VS soldaten en nieuwe wapens en
tanks, dui was teruggeduwd en de regering vond het een verloren strijd, wapenstilstand
11 nov 1918.
Wapens en verwoesting;
- industrialisering kanonnen en wapens
- 1915 dui gifgas
- 1917 duikbotenoorlog dui wat VS maakte om oorlog te verklaren
- Slag bij de Somme had miljoenendoden en gewonden
- oorlogsgeweld; kwamen meer dan 10 miljoen militairen om
,- lange duur oorlog
Legers bestonden uit dienstplichtigingen , burgers in de productie (vrouwen en
ouderen)
Productie wapens- voedseltekort
Havens geblokkeerd door geallieerden
België en noord-Fr zaten 4 jaar onder bezetting (dorpen en steden puin)
Burgers werden vermoord door wantrouwen
Gevolg wo1:
Vrede van Versailles dui
- Elzas teruggeven
- verloor grondgebied
- Koloniën weg
- Klein leger
- Enorme herstelbetaling
- Geen lid Volkenbond (1919 opgericht)
Ontstaan sovjet unie
Ontstaan Joegoslavië ; Slovenië Kroatië Servië Bosnië
Uiteenval Ottomaanse rijk
Servië had de oorlog gewonnen
Turkije republiek, 1923 vredesverdrag met de geallieerden erkend
, 9.2 de economische wereldcrisis, ka: de crisis van het wereldkapitalisme
Jaren 1920; na wo1 einde stijging welvaart Eu, recessie (depressie) (crisis)
1924 economie bloei (roaring twenties, gay twenties)
Vs= snelbloeiend;
- Uitbereiding wegen, elektriciteitsnet
- Opkomst nieuwe producten; koelkasten wasmachines broodroosters
- 1928 meer dan de helft vs gezinnen een auto (Eu pas 1960)
- Consumptiemaatschappij
- Mode, uitgaansleven, vermaaksindustrie
Leid tot optimisme
Optimisme=veel aandelen kopen—hoge koersen
1929; twijfel ontstond—zwarte donderdag= veel beleggers gaan aandelen verkopen—
hierdoor zakte de koersen—massale verkoping van aandelen—beurskrach—recessie—
banken, fabrieken, landbouwbedrijven massaal failliet—productie kromp werkloosheid
steeg—1932 kwart tot derde Amerikanen werkloos
Overal gebeurde hetzelfde
- Overtollige voorraden
- Productiebeperking
- Massale werkloosheid
- Dalende koopkracht
Oorzaken grote depressie (wereldcrisis)1929
- beurskrach
- Overproductie (vs te veel landbouw) (eu niet meer nodig door einde oorlog)
- ; landbouw= tractoren en te veel eten
- ; industrie= nieuwe spullen maar het loon er niet voor
Vs—europa
- Herstelbetaling
- Samenwerking economie (rubber—auto)
Crisisbestrijding
Ze dachten dat het vanzelf over zal gaan—loonverlaging, overheid weinig steun—zodat
de mensen meer zouden kopen? (liberaal beleid kwam in twijfel)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper eevajaapje. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,86. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen