Taakgerichte hulpverlening in
SW
Hoofdstuk 1, blz. 2 t/m 14
1.1.1 een vleugje geschiedenis
- Social casework:
De aandacht voor de binnen- en de buitenkant van problemen (feiten en
belevingen, vanuit het perspectief van zowel de probleemdrager als diens
omgeving)
Te werk gaan volgens methodische en ethische principes
Gerichtheid op empowerment van de cliënt + versterking zelfredzaamheid
- De taakgerichte hulpverlening benadering sloeg aan omdat:
1) Het ervan uitgaat dat mensen uiteindelijk zelf bepalen wat hun problemen en hun
doelen zijn.
2) De cliënt geholpen wordt zo veel mogelijk op eigen kracht in een beperkt tijdbestek
een specifiek probleem te verlichten c.q. een haalbaar doel te bereiken.
1.1.2 methodiek, een geslaagd begrip
- methode: een vaste, weldoordachte manier van werken
- methodiek: in methodiek zitten (verschillende) methoden opgesloten
- methodisch werken: werken volgens plan, gebruikmakend van inzichten, concepten,
theorieën.
- Methodiek bestaat uit:
Een werkmodel: een geheel van methoden en aanwijzingen voor het concrete
handelen van de hulpverlener; het helpt orde scheppen in een veelheid aan
gegevens en gezichtspunten.
Een ondersteunende theorie: die een verantwoording biedt van het werkmodel.
Deze geeft een verklaring voor de wijze waarop problemen ontstaan en
veranderen.
Een empirische grondslag: die de theorie en het model steunt. Bestaat uit door
middel van (wetenschappelijk) onderzoek verkregen gegevens over toepassingen
van het werkmodel en de geldigheid van de ondersteunende theorie
Een basis van waardepremissen: de richtlijnen van elk werkmodel zijn gebaseerd
op expliciet of impliciete waarden, bijv. zelfbeschikkingsrecht of -plicht.
1.2.1 het TGH model
- TGH kort en goed:
1) TGH heeft een voor cliënten inzichtelijke structuur: over werkwijze, doelstelling en
tijdsduur worden in de beginfase afspraken gemaakt.
2) Duidelijk leidinggeven en structureren door de werker wordt gecombineerd met
aansluiten bij en respecteren van de keuzen van een cliënt.
3) Gekozen wordt voor een concreet en beperkt doel, binnen bereik van de gezamenlijke
inspanningen en haalbaar binnen de afgesproken termijn.
4) Centraal in het model staat het ontwerpen, uitvoeren en evalueren van taken: de werker
neemt de taken op zich, maar het accent ligt op de taken van de cliënt.
5) Taken worden ontwikkeld in dialoog met de cliënt.
6) Gedegen taakvoorbereiding vergroot de kans op effectiviteit, maar ook het loof in eigen
kunnen.
7) TGH is als methodiek niet eenkennig: een groot aantal interventies van verschillende
herkomst is bruikbaar via de taakconstructie die ‘maatwerk’ inhoudt.
, 8) TGH leent zich vanwege de heldere systematiek voor collegiale uitwisseling tussen
werkers voor onderzoek
- Bij TGH gaat het om problemen ‘waarin psychologische en sociale elementen met elkaar in
samenhang worden gezien, zij het niet constant in dezelfde verhouding’.
- De start: of de cliënt vindt zelf dat hij een probleem heeft, of een instantie vindt dat. De
werker probeert vervolgens zoveel mogelijk aan te sluiten op de probleemomschrijving en
wensen van de cliënt, maar zal open en duidelijk zijn wanneer zij daarin niet mee kan gaan
op grond van haar opdracht, expertise of beroepsethische overwegingen.
- Werken aan 1 probleem duurt maximaal 3 maanden. Beter om te streven naar beperkte,
haalbare doelen dan naar omvangrijke doelen welke een lange periode vergt.
- Als er gevonden is welk probleem prioriteit heeft, kan een begin gemaakt worden met de
specificatie van het geselecteerde probleem. Ook moet er nu (verbaal of schriftelijk) een
contract opgesteld worden met doelen en afspraken en de tijd waarbinnen het afspeelt.
- Na elke taakuitvoering wordt dit besproken en gekeken wat goed/fout ging.
1.2.2 de ondersteunende theorie
- Er wordt bij TGH gesteund op de leertheorie, cognitieve gedragstherapie, systeem- en
communicatietheorie, ecologische en crisistheorie.
- Er wordt vooral gebruikgemaakt van theorieën over het hier en nu, minder over het
verleden. Factoren in het hier en nu die de problemen oproepen zijn van belang.
- Ondersteunend bij het ontwerpen van nieuwe taken is Vygotsky’s theorie over de ‘zone van
de naaste ontwikkeling’, die inhoudt dat nieuwe (deel)competenties gemakkelijker worden
verworven naarmate ze dichter liggen bij reeds ontwikkelde (deel)competenties.
- Eclectisch-integratieve praktijk (selectief) bij TGH omdat:
Problemen worden niet verklaard volgens een specifieke theorie, zodat de werker
kan kiezen uit een reeks theoretische verklaringen, als tenminste zo’n verklaring
nodig is (de gezond-verstand-benadering wordt niet onderschat)
Taken kunnen ontwikkeld worden op basis van interventies die door andere
benaderingen zijn ontworpen en in de praktijk getoetst.
Een potentieel gevaar van een eclectische praktijk is dat het z’n ‘stuur’ kwijtraakt,
maar de heldere structuur van TGH voorkomt dat.
1.2.3 De empirische grondslag
- De ontwikkelingen die het model doormaakt zijn cumulatief: steeds wordt voortgebouwd op
eerdere resultaten.
1.2.4 De basis van waardepremissen
- Partnerschap met de cliënt, als basisprincipe voor het werkmodel, is een effectief aspect van
de hulpverleningsrelatie, en tevens een centrale waarde en heeft te maken met
waardepremissen.
- Het serieus nemen van geïnformeerde keuzen van de cliënt en het activeren van hem om zijn
lot (via taken) in eigen hand te nemen, heeft te maken met waardepremissen.
- Empowerment: de cliënt helpen eigen krachten te ontdekken en positief in te zetten én om
het delen van macht.
- Criteria voor zorgvuldig hulpverlenen
1) Het hulpverleningscontact heeft een dialogisch karakter
2) In het hulpverleningscontact is aandacht voor objectieve, subjectieve en sociale aspecten
van de situatie (ook wel driewereldenperspectief) waarmee drie geldigheidsaanspraken
verbonden zijn: waarheid van feiten, waarachtigheid van uitingen, juistheid van
overtuigingen.
3) Voor wel of niet ingrijpen worden heldere en te verantwoorden keuzen gemaakt.
