Problem 1: Head in the clouds.
Ergens in het zuidwesten van Canada, nabij Vancouver, 3000 voet lang en ongeveer
210 voet hoog, hangt een wiebelige hangbrug over een bergbeek (zie afbeeldingen
hieronder). Deze brug, de hangbrug van Capilano, was het toneel van een zeer
elegant experiment dat in 1974 werd uitgevoerd.
Een zeer aantrekkelijke interviewer (genaamd Gloria) stond op de brug. Ze vroeg
mannen die langskwamen om een kort drama over een jonge vrouw te schrijven op
een foto die ze zou laten zien. Na het afronden van hun korte verhalen, zou Gloria de
mannen vragen of ze zou willen dat ze het experiment op een later tijdstip nader
toelicht. Ze scheurde een rand van haar papier af, waarop ze haar naam en
telefoonnummer noteerde.
Hetzelfde experiment werd ook uitgevoerd bovenop een andere brug. Deze brug was
gemaakt van massief hout, met een veel bredere loopbrug, korter en steviger dan de
Capilano-brug en hing slechts 10 voet over een ondiepe stroom.
,Bij analyse van de verhalen bleek dat de verhalen van de mannen boven op de
Capilano-brug meer seksuele inhoud bevatten dan die geschreven door de mannen
aan de andere, lagere brug. Bovendien belde 50% van de mannen op de Capilano-
brug Gloria terug voor meer informatie, terwijl hetzelfde percentage voor de mannen
op de onderste brug slechts 13% bedroeg.
Voorbespreking:
Probleemstelling
- Waarom is er verschillend gedrag per brug?
- Heeft het karakter van iemand invloed op hoe die reageert?
- Wat is de invloed van het uiterlijk van de interviewer op de deelnemer?
Brainstorm
- Verschillen tussen personen
- Knappe vrouw
- Invloed van de omgeving
- Adrenaline bij hoge brug
- Intiemer op hogere brug
- Memorabele ervaring
- Verwarring tussen emoties -> 3 verschillende delen van het brein
Probleemanalyse
Omgeving
Emoties
Verwarring
Andere mind set
Personen (verschillen)
Leerdoelen formuleren
1. Wat is de invloed van de arousal op de emoties (van de mannen)?
2. Wat is het effect van het verschil in arousalniveau op het gedrag (van de mannen)
- In verhaaltjes?
- In terugbellen?
3. Hoe ziet het originele experiment eruit?
,Beantwoording leerdoelen
Literatuur:
- Gleitman et al, Emotion and Emotion Regulation (494-497)
- Hogg & Vaughan, Extensions of attribution theory (89-91, 477-479)
- Kassin & Fein & Markus, The self concept (67-69, 390-393)
- Meston, C. M., & Frohlich, P. F. (2003). Love at first fright: Partner salience moderates
roller-coaster-induced excitation transfer. Archives of Sexual Behavior
- Dutton, D. G. & Aron, A. P. (1974). Some evidence for heightened sexual attraction
under conditions of high anxiety. Journal of Personality and Social Psychology
1. Wat is de invloed van de arousal op de emoties (van de mannen)?
Theorie van James-Lange:
Verschillende emoties lokken verschillende patronen van een psychologische reactie uit.
Emoties beginnen wanneer wij een situatie waarnemen. Wat deze waarneming in echte
emotie verandert is hoe ons lichaam reageert op de opwindende prikkels. We voelen een
emotie, omdat we de lichamelijke veranderingen van die emotie waarnemen.
Ik voel me bang omdat ik tril.
Kritiek:
De theorie van James-Lange is verworpen door een experiment. In dat experiment kregen
mensen via een bepaald middel lichamelijke reacties, daarin voelden ze alleen niet de
psychische reacties. De deelnemers zeiden bijvoorbeeld dat ze zich voelden ‘alsof’ ze boos
waren.
Theorie van Cannon-Bard:
Een stimulus roept een emotie op door een bepaalde reactie in de hersenen (in de thalamus)
die vervolgens zowel de psychologische veranderingen veroorzaakt die gepaard gaan met de
emotie als de emotionele ervaring zelf.
De beer maakt dat ik tril en me bang voel.
Experiment: Mensen krijgen adrenaline toegediend, waardoor ze nerveus worden en
bijvoorbeeld zwetende handpalmen hebben. Deelnemers zeiden: Ik voel me ‘alsof’ ik bang of
boos ben. (verwerping van James-Lange)
Vraag hierbij is: Waarom hebben de verschillende emoties zo duidelijk hun eigen
lichamelijke kenmerken? (Schachter-Singer theorie)
Theorie van Schachter-Singer:
Emotionele ervaring vloeit voort uit de interpretatie van lichamelijke reactie in de context
van de situatie. Maar alleen de lichamelijke reactie is niet genoeg. De persoon moet
aanvoelen waarom het lichaam verandert.
Ik zie het feit dat ik tril als angst, omdat ik de situatie als gevaarlijk zie.
Experiment: Mensen krijgen adrenaline toegediend. We vertellen ze dat het een vitamine is.
We laten ze in een wachtkamer zitten om zogenaamd een zichttest uit te voeren bij ze.
Ondertussen zetten we een onderzoeker bij degene in de wachtkamer. Uit dit experiment
blijkt dat het gedrag van de deelnemers werd bepaald door het gedrag van de onderzoeker
in de wachtkamer. Al was hij vrolijk, werd de deelnemer vrolijk. (verwerping van Cannon
Bard)
Kritiek: Als de omgeving bepalend is voor wat je voelt, zou je depressieve mensen beter
kunnen maken door ze simpelweg in een vrolijke omgeving te plaatsen. Ook is het zo dat de
omgeving niet makkelijk gezien wordt als leiding voor hoe je je voelt. Omdat onverklaarbare
arousal wordt gezien als onprettig, krijgt dit vaak een negatieve wending in het gevoel.
, Deelnemers die adrenaline toegediend kregen waren niet banger in reactie op een enge film.
Conclusie: Wanneer mensen onzeker zijn over hun eigen emotie, interpreteren ze soms hoe
ze zich voelen door te kijken naar anderen.
Theorie van Zillman :
De uitdrukking van agressie (of een andere emotie) komt door: aangeleerd agressief gedrag,
opwinding of prikkeling uit een andere bron en de interpretatie van de persoon van de
opwindingstoestand, zodat een agressieve reactie passend lijkt.
Ik zie het feit dat ik tril als angst, omdat ik geleerd heb dat de situatie gevaarlijk is en
daardoor een angstige reactie passend is.
Voorbeeld: Iemand heeft gesport in de sportschool. Zijn arousal is hoog. Vervolgens rijdt hij
naar de supermarkt waar het laatste parkeerplekje wordt ingepikt. Hij wordt boos.
Experiment: Mensen in een attractiepark worden gevraagd hoe aantrekkelijk ze een random
persoon van het andere geslacht vinden. Dit gebeurt voordat ze in een achtbaan gaan, en
daarna. De voorspelling is dat individu’s zonder romantische partner, na een achtbaan een
hogere beoordeling geven dan ervoor. Individu’s met romantische partner zullen dezelfde
beoordeling geven voor en na de attractie. De conclusie die volgt uit het experiment is dat
de arousal van het rijden met de achtbaan verbonden is met de hogere beoordeling van
aantrekkelijkheid. Dit is alleen voor personen zonder romantische partner het geval.
2. Wat is het effect van het verschil in arousalniveau op het gedrag (van de mannen)
- In verhaaltjes?
Volgens de Zillman theorie kan een hoog arousalniveau leiden tot ‘agressiever’ gedrag dan
normaal.
Theorie van Schachter-Singer: De persoon die over de hoge brug loopt ervaart spanning:
snelle ademhaling, zweten etc. Daarna wordt de persoon bewust van wat hij voelt. Daarbij
helpen mensen in de omgeving. De prachtige vrouw op de hoge brug zorgt er dus voor dat
de persoon op de brug de spanning seksueel gaat ervaren.
Wanneer mensen dus niet weten wat voor emotie ze voelen, kunnen ze zich meten aan
anderen in dezelfde situatie.
Soms kan een arousal verwarren. De lichamelijke symptomen kunnen aangemerkt worden
als gepassioneerde liefde.
Een ander experiment: Mannen en vrouwen (zonder partner) vonden iemand van het andere
geslacht minder aantrekkelijk voordat ze een achtbaan ingingen, dan daarna. Misschien kan
angst of verschrikking de seksuele geest van de romantiek naar boven halen.
Conclusie: Zelfs als we weten waar de opwinding vandaan komt, is er bij een arousal sprake
van een natuurlijke reactie. Als we een aantrekkelijke persoon van het andere geslacht
tegenkomen, worden we vanzelf meer aangetrokken tot diegene.
Theorie van Zillman: Mensen krijgen een hoger arousal door een activiteit en voelen zich
daardoor meer aangetrokken tot een persoon van het andere geslacht, als ze zonder
romantische partner zijn.
- In terugbellen?
Roger Brown en James Kulik geven de term: flashbulb memories. Dat beschrijft dat mensen
biologisch ingesteld zijn om dramatische/heftige/bijzondere ervaringen in hun geheugen op
te slaan. Zo komt het dat er meer mensen van de hoge brug terugbelden dan van de lage
brug. De hoge brug was meer memorabel dan de lage brug, omdat deze ervaring
bijzonderder was.