College aantekeningen
Hoorcollege 3 - Aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad en wanprestatie
Hoorcollege 3 - Aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad en wanprestatie
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcollege 3 – Aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad en wanprestatie –Kwalitatieve aansprakelijkheden voor zaken e.d.m. (afd. 6.3.2) vervolg. Bijzondere
aansprakelijkheden uit o.d.
Kwalitatieve aansprakelijkheden voor schade derde door m.n. zaken
Aansprakelijk voor andermans schade veroorzaakt door m.n. zaken en wel door:
• gebrekkige roerende zaken (6:173), dat vorige week is behandeld
• gebrekkige opstallen (6:174)
• bijzonder gevaarlijke stoffen (6:175)
• exploitatie stortplaats (6:176)
• exploitatie mijnbouwwerk (6:177)
• eigen energie dieren (6:179)
Vereisten voor aansprakelijkheid voor gebrekkige opstal
Drie vereisten aansprakelijkheid bezitter opstal ex 6:174 BW:
(a) gebrek aan opstal: opstal voldoet niet aan daaraan in de gegeven
omstandigheden te stellen eisen en levert daardoor gevaar voor personen of zaken
op
o Opstal, d.w.z. gebouw/werk duurzaam verenigd met grond (6:174 lid 4)
voor ontstaan ‘opstal’ is menselijk ingrijpen vereist (HR 17 december
2010, BN6236)
‘werken’ - en derhalve opstallen - zijn: een weg, brug, kabel,
leiding, ondergronds werk, zoals een tunnel, en een (veen)dijk
(HR 17 december 2010, BN6236), die meer specifiek een
‘waterstaats’werk is
‘duurzaam verenigd’ met grond: afhankelijk van naar buiten kenbare
bedoeling van bouwer (of diens opdrachtgever) tot duurzame
vereniging (HR Portakabin): stacaravan is niet duurzaam verenigd met
grond, een olieopslagtank (HR 13 juni 1975, NJ 1975, 509
(Amercentale) en een grafzerk (HR 25 oktober 2002, NJ 2003, 241
(Grafzerk)) daarentegen wel
o Gevaar voor personen/zaken: aangenomen wordt dat ook ‘zuivere
vermogensschade’ als gevolg van schade aan personen of zaken voor
vergoeding in aanmerking komt
(b) dit gevaar heeft zich heeft verwezenlijkt
(c) bezitter zou in het hypothetische geval dat hij het gevaar t.t.v. ontstaan ervan zou
hebben gekend, ex afd. 6.3.1 BW aansprakelijk zijn geweest (6:174 lid 1 slot)
Vraag: Waarom is bezitter van woonhuis aansprakelijk wanneer de dakgoot die hij
regelmatig liet controleren, volstrekt onverwacht op hoofd voorbijganger valt?
Wie is aansprakelijk voor gebrekkige opstal?
Uit hoofde van art 6:174 BW is de ‘bezitter’ van de gebrekkige opstal aansprakelijk
Degene die in openbare registers staat ingeschreven als eigenaar van de opstal (dan
is ‘opstalrecht’ (art. 5:101 BW) gevestigd) of van de grond waarmee de opstal
duurzaam verenigd is, ‘wordt vermoed bezitter van de opstal te zijn’ (art. 6:174 lid 5
BW)
o Wie is aansprakelijk wanneer grafsteen op begraafplaats door gebrek omvalt
waardoor bezoeker begraafplaats gewond raakt? HR 25 oktober 2002, NJ
2003, 241 (Grafzerk)
o Vraag: Wie is aansprakelijk wanneer muur van recentelijk aan koper
geleverde woning op voorbijganger is gevallen en eigenaar zijn aankoop van
de woning op grond van dit gebrek vernietigt wegens dwaling? Art. 3:107 BW
Wees echter bedacht op volgende uitzonderingen op aansprakelijkheid bezitter:
1
, Wanneer opstal in erfpacht (art. 5:85 BW) is uitgegeven: erfpachter is i.p.v. bezitter
aansprakelijk
o Vraag: Wie is waarschijnlijk aansprakelijk als goot van pand in A’dam-Zuid op
voorbijganger valt?
Bij openbare wegen, waterstaatswerken, kabels en leidingen is overheidslichaam dat
ervoor moet zorgen dat weg of waterstaatswerk in goede staat verkeert, resp. de
kabel- of leidingbeheerder aansprakelijk (lid 2)
o HR Smeets/gem. Heerlen: gemeente is ex 6:174 lid 2 BW aansprakelijk
jegens gevallen fietser voor hoogteverschil in wegdek door frezen
Wanneer opstal bedrijfsmatig wordt gebruikt: bedrijfsmatig gebruiker is i.p.v. bezitter
aansprakelijk tenzij schade van benadeelde niet met uitoefening bedrijf verband
houdt: (6:181 BW en HR NJ 2000, 700 en HR 25 november 2017,
ECLI:NL:HR:2017:3916); vgl. ook 6:174 lid 3 BW dat aansprakelijkheid voor
ondergrondse werken kanaliseert naar degene die dit werk t.t.v. het bekend worden
van de schade ‘ bedrijfsmatig gebruikt’)
Aansprakelijkheidsvereiste ‘gebrek’ in art. 6:174 BW
Als gezegd, houdt de eis van een ‘gebrek’ in dat een opstal niet voldoet aan daaraan in de
gegeven omstandigheden te stellen eisen en daardoor gevaar voor personen of zaken
oplevert (art. 6:174 BW)
Wees erop bedacht dat een gebrek niet snel wordt aangenomen m.b.t. openbare wegen en
waterstaatswerken:
Bij problemen met een ‘openbare weg’ wordt gebrek niét vaak aangenomen, zelfs
niet m.b.t. wel reeds bekende problemen:
o HR Zoab: Gladheid van zeer open asfaltbeton (Zoab) op wegdek onder
bijzondere weersomstandigheden: geen gebrek
o HR 4 april 2014, ECLI:NL:HR:2014:831 (Richel in openbare weg):
Aansprakelijkheid overheidslichaam voor schade als gevolg van richel tussen
wegdek en de uit grasbetontegels bestaande berm - die ook tot openbare weg
behoort (art. 6:174 lid 6) - hangt af van aard, functie en toestand berm alsook
van kans op verwezenlijking gevaar en bezwaarlijkheid van te nemen
voorzorgsmaatregelen, e.e.a. in licht beleidsvrijheid en financiele middelen
gemeente
Het zal dan niet verwonderen dat aanwezigheid van voorwerp op
openbare weg dat niet tot die weg behoort, zoals een elektriciteitskabel
van marktkraameigenaar op openbare weg, evenmin een gebrek aan
weg oplevert, zodat overheid niet als beheerder aansprakelijk is: zie
HR 7-10-2016, ECLI:NL:HR:2016:2283
Is het opdrogen van een waterstaatswerk als een veendijk en het dientengevolge
verschuiven ervan een ‘gebrek’? Rb: Hoogheemraadschap niet aansprakelijk voor
zo’n onbekend gevaar; Hof: Hoogheemraadschap wel aansprakelijk; HR 17
december 2010, BN6236 (Wilnisser dijk): Hoogheemraadschap niet zonder meer
aansprakelijk: dit hangt af van vele omstandigheden zoals kans op verwezenlijking
gevaar, functie dijk, kenbaarheid van het gebrek en daaraan verbonden gevaar,
beleidsvrijheid Hoogheemraadschap, mogelijkheid maatregelen te nemen (te
beoordelen naar stand toenmalige wetenschap/techniek), aan te nemen maatregelen
verbonden financiele lasten
o Sinds kort kan een hoogheemraadschap niet meer in haar hoedanigheid van
bezitter van een ‘opstal’ ex art. 6:174 lid 1 BW voor een gebrek aan een
veendijk aansprakelijk worden gesteld, maar louter als beheerder van een
‘waterstaatswerk’ (art. 6:174 lid 2 BW)
2
, Soms wordt ook bij reguliere opstallen, zoals gebouwen, terughoudendheid betracht met de
aanname van een gebrek: Nadat als gevolg van brand in pand asbest is vrijgekomen, moet
gemeente kosten maken om asbest te laten opruimen waarvan zij o.v.v. art. 6:174 jo art.
6:184 BW van bezitter pand vergoeding vordert; in casu levert asbest geen gebrek op, nu
verwerking ervan geoorloofd was en kans op vrijkomen van asbest klein (HR NJ 2002, 336)
Bestaat wel steeds verschil tussen art. 6:174 en art. 6:162?
Deze terughoudendheid met aanname van gebrek in de zin van art. 6:174 BW doet vraag
rijzen of deze kwalitatieve aansprakelijkheid wel steeds verschilt van die ex art. 6:162 BW
voor onbetamelijke gevaarzetting
Als gezegd, blijkt aansprakelijkheid ex art. 6:174 BW soms beperkt:
o aldus t.a.v. openbare wegen: HR Zoab, HR 4 april 2014,
ECLI:NL:HR:2014:831 (Richel in openbare weg) en HR 7-10-2016,
ECLI:NL:HR:2016:2283 (Elektriciteitskabels op openbare weg);
o aldus t.a.v. waterstaatswerk als veendijk: HR Wilnisserdijk;
o aldus t.a.v. regulier opstal zoals pand waaruit asbest vrijkwam: HR NJ 2002,
336
Vraag: Welke bij de beoordeling van onbetamelijke gevaarzetting ex art. 6:162 BW
gehanteerde ‘Kelderluik-gezichtspunten’ (zie week 1) blijken ook in bovengenoemde
o.g.v. art. 6:174 BW gewezen arresten van belang?
Vraag: Welk van beide aansprakelijkheden – art. 6:174 BW dan wel art. 6:162 BW -
is verkieslijk wanneer bezoeker supermarkt valt door natheid vloer als gevolg van
daarop te barsten gevallen fles olie?
Soms brengt art. 6:174 BW echter wél degelijk eerder aansprakelijkheid mee dan art.
6:162 BW: deel van dakgoot valt volstrekt onverwacht op passant; zie ook HR
Hangmat (zie slide hierna)
Ook aansprakelijk voor gebrekkige opstal jegens medebezitter ervan
Vrouw krijgt de zuil waaraan hangmat bevestigd is waarin zij thuis ligt, onverhoeds op haar
hoofd als gevolg van verborgen gebrek aan zuil. Vraag: Is haar man ex 6:174 BW als
medebezitter van de zuil jegens haar aansprakelijk?
HR 8 oktober 2010, BM6095 (Hangmat): Ja, man is jegens zijn vrouw/medebezitter
aansprakelijk; aldus geeft HR, mede gelet op art. 6:180 lid 1 BW, (ruime) invulling aan
relativiteitseis
Kritiek op Hangmat-arrest: Ontstaat zo niet discrepantie met ‘o.s.v.o.’-rechtspraak op
basis van art. 6:162 BW voor eigen gevaarzettend gedrag in huis-, tuin- en
keukensituaties?
Vraag: Is man aansprakelijk voor gehele schade vrouw? Art. 6:101 BW en HR 8
oktober 2010, BM6095 (Hangmat)
Vraag: Op grond van welke bepaling kon vrouw naast haar man ook diens
aansprakelijkheidsverzekeraar (hoofdelijk) aansprakelijk stellen?
o Vraag: Waarom zou dit voor haar van groot belang zijn?
7:962 & 7:950 verzekeraar aanspreken
Aansprakelijk voor bijzonder gevaarlijke stof
Drie vereisten voor aansprakelijkheid professionele gebruiker/houder bijzonder gevaarlijke
stof ex 6:175 BW:
a) stof (d.i. ruimer begrip dan zaak: bijv. ook ontsnapt gas en micro-organisme, maar:
niét elektriciteit) waarvan bekend is dat deze naar haar aard bijzonder gevaarlijk is
voor personen/zaken
o N.B.: Stof moet ‘naar haar aard’ bijzonder gevaarlijk zijn, dus is ‘ gebrek’ aan
de stof niét vereist
b) welk gevaar zich ook heeft verwezenlijkt
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper im6. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75759 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen