Werkcollege 3 – Aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad en wanprestatie –
Kwalitatieve aansprakelijkheden voor zaken e.d.m. (afd. 6.3.2) (vervolg). Bijzondere
aansprakelijkheden uit OD
Literatuur:
o De nrs 108 t/m 133 en de Hoofdstukken 4, 5 en 6 en 10 uit: J. Spier, T.
Hartlief e.a., Verbintenissen uit de wet en Schadevergoeding (SBR 5), Kluwer
Deventer
Jurisprudentie:
o HR 24-02-1984, NJ 1984, 415, LJN AG4766 (Zeug Geel 113)
o HR 4-05-2001, NJ 2002, 214 (Chan-a-Hung/Maalsté)
o HR 17-12-2010, NJ 2012, 155 (Wilnisser veendijk)
o HR 1-04-2011, NJ 2011, 405, LJNBP1475 (Wilde Loretta)
o HR 6-04-2012, BU3784 (ASR/Achmea)
o HR 4-04-2014, ECLI:NL:HR:2014:831 (Richel in openbare weg)
o HvJ-EU 5-03-2015, C-2015, C-503/13 en C-504/13 (Boston Scientific
Medizintechnik GmbH)
o HR 29-01-2016, ECLI:NL:HR:2016:162 (Manegepaard Imagine)
o HR 8-07-2016, ECLI:NL:HR:2016:1483 (Tennet/ABB)
o HR 13-01-2017, ECLI:NL:HR:2017:32 (Achmea/Daf Trucks NV)
p. 1489 art. 185 WvW in Bundel
Omkeringsregel is een bewijsvoordeel die de rechter kan toekennen, het is een kadootje van
de rechter, je kan jezelf er dus niet zomaar op beroepen.
Opdracht 1
Joris en José zijn samen eigenaar van een rijtjeshuis in Katwijk. In december 2015 krijgen zij
een hangmat cadeau met een metalen standaard. De hangmat met standaard kan overal
worden neergezet zo lang de ondergrond maar stevig genoeg is. Joris en José gebruiken de
hangmat zo vaak als het weer het toelaat. Op de veranda bij het huis maar ook op het
strand. Op de gebruiksaanwijzing bij de hangmat en ook op de labels aan de hangmat zelf,
staat vermeld dat de invloed van zout water en van zeelucht kan leiden tot verborgen
roestvorming. Jos en José maken de metalen standaard niet regelmatig schoon, terwijl de
fabrikant dat wel uitdrukkelijk heeft voorgeschreven. In het voorjaar van 2017 gaat het mis.
Joris gaat in de hangmat liggen, de metalen standaard breekt als gevolg van verborgen
roestvorming af en hij komt met zijn hoofd op de afgebroken poot van de standaard terecht.
Joris loopt ernstig en blijvend letsel op.
Kan Joris iemand aansprakelijk stellen voor zijn gehele schade?
Leerstuk: Gebrekkige roerige zaak
Uitspraak: HR Hangmat + HR Paard Imagine
Dit gaat om een gebrekkige roerige zaak (niet duurzaam?). Wellicht kan Joris José
aanspreken op grond van art. 6:173 BW, volgens HR Hangmat
Daarvoor is vereist
a) Gebrek roerende zaak
b) Dit gevaar heeft zich verwezenlijkt
c) Bezitter zou in het hypothetische geval dat hij het gevaar ten tijde van ontstaan ervan
zou hebben gekend, ex afd. 6.3.1 BW aansprakelijk zijn geweest.
Paard Imagine: Een man en een vrouw exploiteerden samen een manege. Hun verhouding
was 60%/40%. De vrouw werd door het dier omvergelopen. Zij sprak daar haar compagnon
1
, op aan voor 60% met de Hangmat redenering (risico-aansprakelijkheid). Zij eindigde echter
met lege handen. De redenering was als volgt: Het was een soort van voorzienbaar gevaar.
Dat maakt in onderhavige casus ook verschil. Het gaat echter om een verborgen gebrek;
eentje die we niet kennen. Dit is waarom de HR zegt dat ze dit niet doen bij medebezitters
van dieren. De medebezitters van de dieren weten allebei dat het gaat om een dier dat op
eigen energie kan handelen.
Bij roerende zaken zal het ook kunnen gaan om verborgen gebreken. In dit geval is het
verborgen gebrek ontstaan omdat beide bezitters de aanwijzingen in de wind hebben
geslagen. Zelfs als het in dit geval zou lukken zou het nooit tot vergoeding van zijn gehele
schade kunnen leiden. Dit was wel de vraag, en dit is dus niet mogelijk.
Een tweede optie is de productaansprakelijkheid:
Aansprakelijkheid voor veiligheidsgebrekkig product voor de producent
a) in maatschappelijk verkeer gebracht product, d.w.z. roerende zaak
b) dit product biedt niet de veiligheid die men daarvan mag verwachten
c) dit product heeft dood of lichamelijk letsel of schade aan andere zaak van minstens
€500,- veroorzaakt.
Ik denk dat het hier stuk loopt op punt b. De producent zal betogen dat het product wel de
veiligheid biedt die men daarvan mag verwachten, maar dat ze het product niet goed hebben
gebruikt én niet hebben schoongemaakt volgens de voorschriften. Fabrikant moet er op
bedacht zijn dat consumenten het product niet altijd precies volgens de
gebruiksaanwijzingen zullen gebruiken.
Is dit een gebrek in de zin van 6:186 BW; Je kunt ook kijken naar art. 6:185 lid 1 sub b BW.
Hier kan de fabrikant zich op beroepen. Máár, er zit misschien wel een potentieel gebrek in.
HR Boston scientific zou je hierbij kunnen betrekken. Het docententeam vond dat er geen
sprake was van een gebrek; was nog niet aanwezig op het moment van het in het verkeer
brengen van het product.
Wat het belangrijk dat de hangmat verplaatsbaar is? Dat het geen opstal is!
Docent heeft het woord “hele” eerst doorgestreept omdat de eerste vraag is of iemand
aansprakelijk is voor de schade.
Wie kan Joris allemaal proberen aan te spreken? Producent, José, de verkoper.
Hoe kan je de verkoper aanspreken als je de zaak niet zelf hebt gekocht? Van rechtswege
gaan de rechten over. 6:251 Kwalitatieve rechten.
Bij een contractuele relatie – dus bij de verkoper – wil je schadevergoeding. 7:24 want je
bent consument. Wat heb je nodig?
- toerekenbare tekortkoming: dat is hier de vraag. Is roestvorming een tekortkoming?
Je bent er op gewezen. Je weet dat je het koopt. Dat je er niet naar kijkt komt voor
eigen rekening. We kunnen argumenten voor of tegen bedenken of het wel of niet
conform is. Stel er is geen tekortkoming? Kan je hem dan nog aanspreken? Nee. En
onrechtmatige daad? Nee. Stel er is wel een tekortkoming, let dan wel op 7:24 lid 2.
Het kan zijn dat de verkoper niet aansprakelijk is. Deze regeling betekent dus dat de
consument-koper soms in een slechtere positie verkeert omdat hij dus naar de
producent moet.
De producent wil je vervolgens aanspreken op 6:185. Maar kan natuurlijk ook op grond van
6:162. Wat vinden wij van de aansprakelijkheid van de producent? Is het een gebrekkig
product? 6:186. Wij denken van niet als we kijken naar de prestatie van het product. Waar
ligt het voornamelijk aan? Wat moet de producent doen? Hij moet waarschuwen. Is zijn
waarschuwing hier voldoende. Ik denk het wel. Staat niet alleen in de gebruiksaanwijzing
maar ook op het product zelf. Docent denkt niet dat we de producent kunnen aanspreken.
2