Inleiding
onderwijswetenschappen
College 2
Leren
- Ervaring die een relatief permanente verandering teweegbrengt in kennis, gedrag of
potentieel gedrag
o Potentieel gedrag: leren kan zelfs plaatsvinden als het individu niet altijd handelt naar
de verandering, tenzij de situatie of motivatie juist is
- Intentioneel of zonder intentie
- Verbetering of verslechtering
- Correct of incorrect
- Bewust of onbewust
Contiguïteit
- Wanneer twee of meer zaken vaak genoeg met elkaar voorkomen, worden zij automatisch
met elkaar geassocieerd.
- Later, wanneer een van de stimulans optreedt, dan wordt het andere automatisch herinnerd
(reactie)
- Speelt een grote rol in het leerproces van klassieke conditionering
Naast feiten/ideeën worden er ook emoties en attitudes op school aangeleerd en kan ook plaats
vinden door middel van klassieke conditionering.
Klassieke conditionering beschrijft het ontstaan van automatische responsen op bepaalde stimuli. Het
leerproces dat gekoppeld is aan intentionele acties, wordt operante conditionering genoemd.
Operanten zij de intentionele acties van mensen
De A-B-C-relatie
- Gedrag wordt geconceptualiseerd door twee omgevingsfactoren
o De antecedenten: wat voorafgaat aan bepaald gedrag
o De consequenties (de gevolgen van bepaald gedrag)
Consequenties bepalen voor een groot deel of een persoon bepaald gedrag zal herhalen of niet.
Een bekrachtiger is een consequentie die bepaald gedrag versterkt in duur of frequentie
- Positieve bekrachtiging: het gedrag zorgt ervoor dat een nieuwe fijne stimulus wordt
toegevoegd
- Negatieve bekrachtiging: het gedrag zorgt ervoor dat een vervelende stimulus wordt
weggenomen
Straffen heeft het doel om bepaald gedrag te verminderen of onderdrukken
- Presentation punishment: een (vervelende) stimulus wordt toegevoegd, die gedrag afremt
- Removal punishment: een prettige stimulus wordt weggenomen met het doel om bepaald
gedrag te verminderen
Stimulus toevoegen + aanmoediging van gedrag = positieve bekrachtiging
Stimulus toevoegen + ontmoediging van gedrag = presentation punishment
,Stimulus wegnemen + aanmoediging van gedrag = negatieve bekrachtiging
Stimulus wegnemen + ontmoediging van gedrag = removal punishment
Er zijn verschillende reinforcement schedules (bekrachtigingsschema’s) te onderscheiden
- Continuous reinforcement schedule
o Een individu wordt voor iedere correcte respons beloond bij het aanleren van nieuw
gedrag
- Intermittent reinforcement schedule
o Is beter om vaardigheden te behouden wanneer het gedrag eenmaal is aangeleerd
o Het individu wordt niet iedere keer beloond, maar met tussenpozen
o Het kent twee types: interval en ratio
Fixed-interval schema: geeft bekrachtiging na een vastgestelde tijd
Fixed-ratio schema: geeft bekrachtiging na een vaste hoeveelheid responsen.
Variabele-interval: de tijd tussen de bekrachtigingen varieert
Variabele-ratio schema: de hoeveelheid responsen tussen de bekrachtigingen
varieert
Bij klassieke conditionering blijft het gedrag, ook al verdwijnt de bekrachtiging. Bij operante
conditionering zal het gedrag niet meer plaats vinden als de bekrachtiging lang genoeg wegblijft. Dat
noem je extinction
In de operante conditionering geven antecedenten informatie over welke gedragingen zullen leiden
tot positieve en welke tot negatieve consequenties. Dit zorgt voor stimulus controle, automatisch een
bepaald soort gedrag vertonen bij het zien van een bepaalde stimulus.
- Effective instruction delivery
o Positieve responsen bij studenten bevorderen kan door de manier waarop instructie
wordt gegeven
- Cueing
o Een antecedent stimulus wordt aangehouden, vlak voordat bepaald gedrag moet
plaatsvinden
- Prompting
o Het toevoegen van een extra cue, een prompt
o Prompting is het uitlokken van bepaald gedrag, door het toevoegen van een extra
stimulus
Applied behavioral analysis (toegepaste gedragsanalyse)
- Een methode om gedrag te veranderen door de toepassing van gedragsleer principes
- ABAB-design
o A: er wordt een nulmeting gedaan van het te veranderen gedrag
o B: de interventie wordt toegepast
o A: de interventie wordt gestopt om te controleren of het gedrag weer teruggaat naar
de nulmeting
o B: tot slot wordt de interventie geherintroduceerd
Methods for encouraging behavior
- Reinforcing with teacher attention
o De leraar moedigt goed gedrag aan en geeft het aandacht, terwijl negatief of
irrelevant gedrag wordt genegeerd
o Om deze methode effectief te gebruiken moeten de leraar specifieke en
geloofwaardige complimenten geven over het positieve gedrag
- Selecting reinforcers: the premack principle
, o Het gebruiken van een activiteit die de voorkeur heeft bij leerlingen als bekrachtiger
voor een activiteit die niet de voorkeur heeft
o “Eerst doe jij iets wat ik wil, dan mag jij iets doen wat jij wilt”
- Shaping
o Bekrachtiging vindt plaats bij vooruitgang in plaats van bij het wachten tot perfectie
o Taakanalyse: eerst wordt het einddoel uitgelegd en daarna tussenstappen die
genomen moeten worden voor het einddoel
- Positive practice
o Fout of ongewenst gedrag wordt niet bestraft, maar de leerling verbeterd zichzelf
door het gewenste gedrag te laten zien
Methodes om toe te passen in het klassensysteem
- Contingency contracts
o De leraar maakt individuele afspraken met zijn leerlingen om het verloop van de
prestaties vast te leggen
o Leerlingen hebben hierin zelf ook eens stem en het maken van die afspraken is op
zichzelf al een leerproces
- Token reinforcement systems
o Beloningssysteem, punten sparen die kunnen worden ingewisseld voor een bepaalde
beloning
o Kan in drie gevallen worden gebruikt
Motivatie voor leerlingen die niet reageren op een andere aanpak
Leerlingen die consequent geen vooruitgang boeken
Om een klas te beteugelen waar geen controle over is
- Group consequenses
o Een selectief groepje leerlingen aanwijzen waarvan het gedrag consequenties heeft
voor de hele groep
o De hele klas verantwoordelijk stellen voor het al dan niet ontvangen van een
beloning
o Goodbehavior game
Afspreken wat goed en wat storend gedrag is
Klas verdelen in teams
Team met de minste overtredingen krijgt een beloning
o Belangrijk dat niet de hele klas wordt gestraft als maar enkele de regels overtreden
Handeling undesirable behavior
- Negative reinforcement
o Bepaalde gedragingen versterken door onplezierige omstandigheden te stoppen
o Het gewenste gedrag moet positief worden verwoord
o Er moet worden volgehouden ook wanneer de klas klaagt
o Er moet gestreefd worden naar daadwerkelijke acties, geen beloftes
o Geeft leerlingen een mate van controle in de situatie
- Reprimands
o Klassikale bespringen hebben minderinvloed op gedragsveranderingen dan
individuele bespringingen
- Response cost
o Bij het overtreden van een regel krijgt een kind een waarschuwing, elke overtreding
daarna zorgt voor een streepje die verbonden is aan een consequentie
- Sociale isolatie
o Een leerling die storend gedrag vertoond moet een paar minuten alleen in een
ruimte worden geplaatst
, o Dit blijkt effectiever dan melden bij de directeur of in de hoek zitten
- Some cautions about punishment
o Straffen moet gezien worden als een tweestappenplan
o Na het straffen moet het kind instructie en bekrachtiging krijgen voor het gewenste
gedrag
Een nieuwe aanpak is er een die niet gefocust is op het probleemgedrag zelf, maar op de functie van
het probleemgedrag. De redenen voor het probleemgedrag vallen vaak in vier categorieën:
1. Aandacht van anderen
2. Een onplezierige situatie uit de weg gaan
3. Een gewenst item of activiteit krijgen
4. Voldoen aan sensorische behoeften
Wanneer de reden voor het gedrag in kaart is gebracht, kan de leraar manieren bedenken om positief
gedrag aan te moedigen.
Functional behavioral assesment
- Het proces waarin het waarom van storend gedrag wordt onderzocht
- Kan door het ondervragen van kind, ouder en leraren
Positive behavior supports
- Interventies die erop gericht zij om ongewenst gedrag te kunnen vervangen voor gewenst
gedrag
- Het uiteindelijke doel voor de leerling blijft gelijk
- Bij scholen die gebruik maken van PBS, komt minder verbale en fysieke agressie voor
Self-management
De kracht om te kunnen leren ligt bij de leerlingen zelf
Stappen uit een gedragsveranderingsprogramma bestaat uit de volgende onderdelen
- Goal setting
o Specifieke doelen stellen en deze openbaar maken is een cruciaal onderdeel van
zelfmanagement
o Hogere standaarden leiden tot betere resultaten
- Monitoring and evaluating progress
o Zelfmonitoring is het bijhouden van gedrag
o Zelfevaluatie gaat om het beoordelen van de kwaliteit
o Zelfcorrectie en zelfevaluatie kunnen hand in hand gaan
Eerst evalueren de leerlingen, vervolgens verbeteren zij hun werk en meten
dat tot slot weer aan de standaard
- Self-reinforcement
o Zelfbekrachtiging houdt in dat je jezelf dingen die je graag zilt kunt ontzeggen totdat
je doelen behaald zijn
Beyond behaviourism: Bandura’s challenge and observational learning
In Bandura’s social learning theory wees hij op twee belangrijke verschillen tussen enactive en
observational learning en tussen learning en performance
- Enactive and observational learning
o Actief leren is door te doen en te ervaren wat de consequenties van je acties zijn
Consequenties worden gezien als informatieverschaffers
Interpretaties van de consequenties creëren verwachtingen, beïnvloeden de
motivatie en vormen een bepaald geloof
o Observationeel leren vindt plaats door andere te observeren
Dit staat in contrast met het behavioristische idee dat cognitieve factoren
niet nodig zijn om te kunnen leren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nienkevangeffen84. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,43. Je zit daarna nergens aan vast.