Samenvatting
Samenvatting MeMo Hoofdstuk 5 Koningen, heren en denkers.
- Vak
- Geschiedenis
- Instelling
- Dendron College
Samenvatting Geschiedenis Havo 4 MeMo Max methode bovenbouw. Hoofdstuk 5 Koningen, heren en denkers.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
7 beoordelingen
Door: mleinhermans • 1 jaar geleden
Zeer volledig, maar daarom misschien wel iets teveel tekst.
Door: arjan_veenboer • 3 jaar geleden
Door: elsevuik1852005 • 3 jaar geleden
Veel te lang, paragraaf 1 heeft 4 blz. Dan kan je beter heel het boek uit je hoofd leren. Onvoldoende door gehaald!!!!
Door: scoumans • 3 jaar geleden
Door: vgiorga14022002 • 3 jaar geleden
Door: tuyetnhiluu • 4 jaar geleden
Door: Manalell • 4 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 5KONINGEN, HEREN EN DENKERS
1600-1800 Koningen regeren met bijna volledig macht (absolutisme)!! Term belangrijk
1600-1700 Wetenschappelijke revolutie
Kenmerkende aspecten:
Absolutisme: streven van vorsten naar absolute macht
Burgerlijke cultuur en hofcultuur: Meeste katholieke landen in Europa waren vorsten en kerkk
belangrijkste opdrachtgevers voor kunstenaars, maar in
protestantse Nederlandse Republiek waren burgers
belangrijkste opdrachtgevers. Verschil kwam tot uiting in de
bijzonder plaats in staatkundig opzicht en de bloei in
economische en cultureel opzicht van de Nederlandse
Republiek
Wetenschappelijke revolutie: Lang waren geleerden boekenwurmen en deden zelf geen
onderzoek, alleen discussieren over welke Griekse of
Romeinse auteur het beste was over een bepaald onderwerp.
Vanaf 16e eeuw gingen ze zelf de natuur onderzoeken à
wereldbeeld geleerden leidde tot Wetenschappelijke
revolutie
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5.1 ABSOLUTISME
Paleis Het LooàKoningsfontein, water gaat tot 13,5 omhoog, hoger dan fonteinen in Versailles, in Het
Loo betere wetenschappelijk vernuft door waterbouwkundige werkenàvoldoende waterdruk. In
Versailles niet mogelijk
Willem III
- Stadhouder in Nederlandse Republiek
- Vanaf 1689 ook koning va Engeland, Ierland en Schotland
- heel erg trots op koningsfonteinàtoonden wetenschappelijke vooruitgang in Republiek
- Maakte samen met vrouw Maria Stuart dmv paleis Het Loo en tuinen hun politieke ambities
kenbaaràleven als vorsten dat door burgers bestuurd werd!!!!
Lodewijk XIV:
- Koning van Frankrijk
- Moest op 9 jarige leeftijd verschijnen om enkele besluiten voor te leggen voor parlement in
Parijs (college van adel die wetten mochten maken en rechtspraak deden en besluiten van
koning juridisch moest testen en eventueel verwerpen)
- Enkele besluiten: 12 hoge rechters bijkomen en het duur verkopen van rechtersfuncties (om
zo aan geld te komen om oorlog te voeren tegen Spanje)
- Parlement wees beide besluiten af: zagen het als belediging en aantasting van hun bijzondere
voorrechten en aanzien.
- Hierdoor brak er een opstand uit tegen de koning die met tussenpozen 5 jaar duurt à
opstand van 1648-1653
(uiteindelijk won moeder van Lodewijk XIV, regeerde namens hem omdat hij nog te jong was)
- deze jeugdervaring is hem vermoedelijk bijgebleven als een vernederende periode (hij kreeg
hekel aan iedereen die hem dwarsboomde
- Lodewijk XIV wilde later dat de koning alle macht zou hebben en dat zijn onderdanen
hem volledig zouden gehoorzamen. Een koning was vlgs hem door God geschonken, als
plaatsvervanger van God.
Indirecte (diepere) oorzaak van opstand in 1648-1653:
Geldgebrek bij de Franse koning door oorlogvoering met Spanje. Om het gat in de schatkist te dichten
waren Anna (moder van Franse koning Lodewijk XIV) en Mazarin (haar adviseur) genoodzaakt de
voorrechten van de adel aan te tasten en de belastingdruk op handelaren en winkeliers op te voeren.
Machtspositie Franse Koning in 1648:
Was niet sterk: om ambten te verkopen had de koning toestemming nodig van het parlement van
Parijs. In feite kon het parlement van Parijs allerlei besluiten van de koning blokkeren
Absolutisme in Frankrijk
Opstand 1648-1653à gaf aan dat koningen niet almachtig waren.
Beleid van koning kon in middeleeuwen gedwarsboomd worden door verschillende overlegorganen:
Voorbeeld: als hij belasting wilde heffen om oorlog te kunnen voeren, had koning toestemming
nodig van hoogste overlegorgaan à Staten-Generaal
, Staten-Generaal bestond uit drie standen:
• Adel
• Geestelijkheid
• Stedelijke burgerij
Verhouding in late middeleeuwen tussen koningen, edelen en stadsbewoners:
Koningen konden niet alle beslissingen zelf nemen. Als zij bijvoorbeeld geld nodig hadden voor
oorlogvoering, moesten zij in een vergadering van de Staten-Generaal de drie standen raadplegen.
Op die manier hadden de adel en de burgerij invloed op het beleid.
Het ontstaan van absolutisme:
In Frankrijk:
- In 17e eeuw Franse koningen hadden er genoeg van om steeds te moeten overleggen
- Streefden naar uitbreiding macht en versterking centraal gezag
- Vanaf 1614 riepen koningen geen Staten-Generaal meer bijelkaar (begin van centralisatie)
- Hielden ze vol tot 1789!
- Koninklijke adviseurs (zoals kardinalen Richelieu en Mazarin) probeerden macht adel nog
meer te beperken
- Onder meer door:
• ambtenaren uit te breiden zodat adellijke bestuurders en rechters steeds minder
taken hadden
• belastingen rechtstreeks heffen zonder tussenkomst van adel
- in 1661 zette Lodewijk XIV proces van centralisatie door: hij legde resterende overlegorganen
zoals parlement van Parijs zijn wil steeds vaker op àAbsolutisme
In 1614 riep Lodewijk XIII de Staten-Generaal voor het laatst bijeen; daarna vroeg hij geen
toestemming meer. Daarmee begon een proces van centralisatie en concentratie van macht bij de
koning.
Pas in de tweede helft van de 17e eeuw lukte het Lodewijk XIV om alle macht naar zich toe te trekken
en een absolute koning te worden. !!!!!!!!!!
Absolutisme bij Lodewijk XIV heeft 4 terreinen:
1. politiek:
- koning nam beslissingen zelf en accepteerde geen tegenspraak
- stelde ambtenaren aan die rechtstreeks aan hem rapporteerde
- kondigde nieuwe wetten
- voerde censuur in (hierdoor moeilijk om openlijk kritiek te geven)
2. militair:
- besteedde veel aandacht aan opbouw van een permanent leger van beroepssoldaten
- goede training en uitrusting van het leger
- behoorlijk salaris van leger
- rangen werden niet meer verkocht aan adel maar gebaseerd op geschiktheid à dubbel
voordeel: goed betaald leger vormt betrouwbaar instrument in handen van de koning die
daarmee ook macht van adel inperkt!!!!!!!
3. Economisch àmercanitlisme
- Zorgen voor voldoende geld voor buitenlandse avonturen van koning
- Voldoende geld voor leger
- Voldoende geld voor pracht en praal van koning
- Aanhangers mercantilsime: rijkdom van een land gaat altijd ten koste van een ander land
- Daarom belangrijk om
• grote goud- en zilvervoorraad te hebben
• export te bevorderen (waardoor geld binnenkwam)
• import te beperken
4. religieus
- Lodewijk streeft naar eenvormigheid
- Hij was katholiek àzijn beleid werd ondersteund door katholieke kerkbestuurders
(KARDINALEN EN BISSCHOPPEN)
- In 1685 wordt Edict van Nantes (een zekere mate van geloofsvrijheid) door Lodewijk
ongeldig verklaard (Niet-katholieken deden afbreuk aan zijn goddelijk gezag) en ging over
tot vervolging van protestanten
- Protestantse Fransen (Hugonoten) vluchtten naar protestantse Europese gebieden, ook naar
Nederlandse Republiek
- Lodewijk rechtvaardigde zijn macht tot vervolging omdat hij deze macht heeft gekregen van
God à macht om te regeren
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Direct to-the-point
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RoStra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67479 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen