Alle literatuur voor week 2 + het college van dinsdag
Het is nog een vrij lange samenvatting. Binnenkort wil ik dit inkorten en overzichtelijker zetten. Ik plaats dit wel alvast op stuvia, mocht je de literatuur alvast willen.
Hoorcollege 2................................................................................................. 2
Wat is gehechtheid en hoe ontstaat het?....................................................................2
Waarom is gehechtheid zo belangrijk?.......................................................................4
De impact van gehechtheid op de verdere ontwikkeling?..........................................5
Hoe pas je theoretische kennis over gehechtheid toe in de praktijk?.........................6
Hechten......................................................................................................... 8
Als het gedrag op de voorgrond staat”: De paradox van probleemgedrag in de
jeugdhulp. Bladzijde 125-137......................................................................................... 8
Lost in translation? Meer duidelijkheid in kernbegrippen uit de gehechtheidstheorie in
wetenschap en praktijk. Bladzijde 33-49.....................................................................13
Handboek ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen. (rigter).21
Gehechtheid en hechtingsstoornissen..........................................................................21
Handboek Psychodiagnostiek voor de hulpverlening aan kinderen en
adolescenten. ............................................................................................. 48
Hoofdstuk 7 (paragraaf 6 en 7, p185-199)....................................................................48
Handelingsgerichte diagnostiek in Jeugdhulp................................................64
Hoofdstuk 5: Onderzoeksfase.......................................................................................65
Stap 1: Expliciteren begrippen onderzoeksvraag......................................................66
Stap 2: Instrumenten kiezen.....................................................................................66
Stap 3. Formuleren toetsingscriteria.........................................................................71
Stap 4: bespreken onderzoeksopzet met cliëntensysteem........................................72
Stap 5: verzamelen van onderzoeksgegevens..........................................................74
Stap 6. Interpreteren gegevens en beantwoorden onderzoeksvragen......................77
Mikulincer, M., & Shaver, P. R. (2019). Attachment orientations and emotion
regulation. Current opinion in psychology, 25, 6-10..............................80
Meten is weten. Dilemma’s bij het in kaart brengen van gehechtheid in
onderzoek en praktijk...................................................................................83
Gemert & Hendriksen (2020). Hoofdstuk 2: Het diagnostisch interview...........90
,2
Hoorcollege 2
Wat is gehechtheid en hoe ontstaat het?
Definitie
John Bowlby =>
Gehechtheid heeft ook binnen de wetenschap veel verschillende definities
& er is weinig overeenkomst
Gehechtheid
= Een aangeboren gedragssysteem dat gericht is op het verkrijgen en
behouden van de nabijheid van één of meer specifieke beschermende
verzorgers op momenten van angst, spanning of verdriet
Elementen uit de definitie
“Attachment behavioral system” = ieder kind geboren met de neiging
te gehechte
Nabijheid vanuit evolutionair belang = gehechtheid vergroot de
overlevingskansen van het kind
De specifieke en beschermende verzorger = kinderen kunnen
meerdere gehechtheidsrelaie tegelijkertijd aangaan, maar kunnen
onderscheid maken tussen de primaire verzorgers en de rest
Angst, spanning, verdriet als triggers van het systeem = het is niet
altijd geactiveerd. Het is pas gehechtheidsgedrag als het Attachment
behavioral system is geactiveerd (bijvoorbeeld wanneer het kind angst,
spanning of verdriet ervaart)
Toevoeging op de definitie
= gehechtheid is een band, waarbij het ene individu (het kind)
veiligheid en troost zoekt in de relatie met de andere persoon (de
ouder)
Dit laat zien dat het gaat om een afhankelijkheidsrelatie
Over de Band met de ouder en kind en niet over de gehechtheid met
de ouder en het kind -> als een ouder juist het kind zoekt als het
gestrest of emotioneel is enzo is er dus sprake van parentificatie omdat
de ouder dan afhankelijk is van het kind
Hoe ontstaat gehechtheid?
Fases in de gehechtheidsontwikkeling
Lokgedrag en oxytocine
= reactie van ouder uit te lokken. Dat lokgedrag zorgt er bij de ouders
voor bij het aanmaken van oxytocine (knuffelhormoon).
‘Babytalk’ = Praten met hoge tonen
Baby heeft een sterke voorkeur voor stem moeder (ondanks dat ze
nog geen onderscheid maken tussen personen)
Frequentie van interactie en attunement
= over de weken raken de baby en ouders meer op elkaar afgestemd
(= attunement). Als dit goed gaat, dan zijn ze op een goede manier op
elkaar ingespeeld
,3
Primaire verzorger vs. ‘vreemden’
= Vanaf 6 maanden gaat de baby een voorkeur ontwikkelen voor
specifieke opvoeders. Kan meer onderscheid maken tussen opvoeders
en kan zelf meer initiatief nemen om reacties bi jvolwassenen uit te
lokken
Meerdere opvoeders - gehechtheidsnetwerk
= sensitiviteit naar meerdere opvoeders, maar hierbinnen is een
hierarchie (er staat iemand bovenaan waar de baby als eerst de
gehechtehidsrelatie op richt
Doel gecorrigeerd partnerschap
= het kind ervaart de gehechtheidsrelatie ook als de ouder fysiek niet
nabij is. Het kind leert dat het kind soms moet wachten.
Alles wat vooraf gaat aan het ontstaan van de eenkennigheid is veel
interactie met de opvoeder nodig.
Hier is discussie over in de jeugdinstellingen -> dat de kinderen dan
genoeg interactie moeten hebben met de ouders voor die
gehechtheidsrelatie
Interactie tussen ouder en kind
Kwaliteit van de interacties
= mate waarin de ouder sensitief reageert op signalen van
het kind
Sensitiviteit
= kunnen de ouders de signalen (juist) interpreteren en
reageren ze daar gepast op
Mind-mindedness
= kunnen de ouders zich inleven in het kind op zo’n moment (als dit er
niet is, kan de ouder bijvoorbeeld denken dat het kind iets expres doet
om ouder te pesten)
Reparatie
= reparatie is kalmeren -> als iets een keer niet goed gaat,
dan achteraf daar nog op terug kan komen en het kind kan
helpen begrijpen
30% van de gehechtheidsrelaties moeten soepel verlopen om
een voldoende basisvertrouwen te krijgen
Typen gehechtheid
Classificaties (Mary Ainsworth):
Veilig (ongeveer 70%)
= Kinderen zoeken contact bij de verzorger, laten zich gemakkelijk
troosten en gaan daarna weer snel verder met verkennen. Er is een
goede balans tussen het zoeken naar nabijheid en het zelfstandig
verkennen.
Vermijdend (ongeveer 20%)
= Kinderen verkennen intensief, maar tonen weinig reactie op de
, 4
terugkeer van de verzorger. Het lijkt alsof ze geen angst hebben,
maar fysiologisch vertonen ze stress
Ambivalent (ongeveer 10%)
= Kinderen vertonen tegenstrijdige gedragingen: ze rennen naar de
verzorger, maar kunnen tegelijkertijd fysiek contact afweren. Ze zijn
moeilijk te troosten en exploreren weinig.
Gedesorganiseerde gehechtheid (15%)
= Kinderen vertonen tegenstrijdig gedrag, zoals huilen en roepen, maar
vervolgens vermijden ze de verzorger of zoeken op verwarrende manieren
nabijheid.
Gehechtheidstype zijn relatie specifiek
= omdat een kind met verschilende ouders verschillende interacties
kan hebben met een verschillende kwaliteit kan een kind veilig gehecht
zijn met de ene opvoeder en onveilig gehecht met de andere ouder
Functionele aanpassing
= het kind leert wat het van een ouder kan verwachten en past zich
daar op aan. Ze onderdrukken (minimaliseren) of vergroten
(maximaliseren) hun reacties/gehechtheid.
Gehechtheidsproblemen zijn niet per se een stoornis – het is in het
begin meer een functionele aanpassing maar dat geldt niet voor
gedesorganiseerde gehechtheid omdat dat geen functionele
aanpassing is
Gedesorganiseerde gehechtheid
Fright without solution
Opvoedfactoren die een rol spelen:
Kindermishandeling en verwaarlozing
Extreem insensitief oudergedrag
Extreme hulpeloosheid vd ouder (bijv. ouder heeft zelf te maken
met huiselijk geweld en kan geen steun bieden aan het kind)
Dissociatief gedrag tijdens interactie (zie je vooral bij ouders die
PTSS hebben oid – dan wordt er iets getriggerd en is er dissociatie)
Vaak ook een gedesorganiseerd opvoedingssysteem
Waarom is gehechtheid zo belangrijk?
Belang van gehechtheid
Interne werkmodellen
Internalisatie
Interne werkmodellen
Van jezelf: ben ik het waard om van te houden en op te reageren?
Van de ander: is de ander liefdevol en voorspelbaar of juist boos,
afwijzend, bang of onbetrouwbaar naar mij?
Interne werkmodellen zorgen voor een ontwikkeling van
eigenwaarde
Eigenwaarde heeft grote invloed op de latere ontwikkeling
Toekomstige relaties worden aangegaan vanuit verwachtingen die in
de interne werkmodellen zijn opgeslagen uit het verleden
Vertaling naar dimensies Anxiety en Avoidance
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper joycevries. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,96. Je zit daarna nergens aan vast.
