De Geo 3 HV H3 Chili: het land waar de aarde ophoudt
Uittreksels Basisboek
.
B41 Hoogtegordels//
► Hoogtegordel: landschapszone op een berg.
● Ontstaan door verschillen in temperatuur: hoe hoger hoe kouder.
■ Onder aan de berg ligt de loofboomgordel: ’s zomers warmer dan 15 °C.
■ Vervolgens de naaldboomgordel: boomgrens bij zomertemperatuur van 10 °C.
■ Hierboven de alpenweiden met grassen, kruiden en lage struikjes.
■ Boven de 2.500 m ligt de rotsgordel. Kou en harde ondergrond → bijna geen planten.
■ Boven aan de berg ligt eeuwige sneeuw.
B66 Endogene en exogene krachten//
De aarde is een gloeiend hete bol met een dunne laag gesteente eromheen: de
aardkorst.
● De aardkorst verandert door twee soorten krachten: exogene krachten van buitenaf
en endogene krachten van binnenuit.
● Vergruizen van de aardkorst heet verwering. Verplaatsing van verweringsmateriaal
zorgt voor erosie.
● De endogene kracht is de hitte in de aardbol. De aarde bestaat uit een aardkern, een
aardkorst en een aardmantel. Hoe dieper je komt, hoe warmer het wordt. Deze hitte
maakt gesteente vloeibaar: magma.
Onder de aardkorst ontstaan convectiestromen van magma, die ertoe leiden dat
aardkorstdelen langs elkaar schuiven, waardoor aardbevingen kunnen ontstaan.
Magma dat door de aardkorst omhoog komt, heet lava.
B67 Platen en breuken//
► De aardkorst bestaat uit verschillende platen (of: schollen). De barsten of scheuren
tussen die platen noem je breuken.
● De platen en breuken zijn ontstaan door endogene krachten. Vlak onder de aardkorst
stroomt magma in het rond. Dat zijn convectiestromen.
Door de kracht van de stroming zijn er breuken ontstaan. De losse platen ‘drijven’ op
het vloeibare gesteente. De kennis over de bewegingen van platen heet
platentektoniek.
■ Zo’n 250 miljoen jaar geleden zaten alle continenten nog aan elkaar vast. Nu drijven ze
langzaam uit elkaar.
B68 Bewegingsrichtingen van platen//
► De aardkorst is verdeeld in platen. Langs de breuklijnen is de aardkorst voortdurend
in beweging. Dat zijn de gebieden met vulkanisme en aardbevingen.
Er zijn drie bewegingsrichtingen van de platen:
● De platen drijven uit elkaar (divergentie). Op de plek waar de platen uit elkaar
drijven, komt magma naar boven. Op de zeebodem koelt het magma af en ontstaat een
langgerekte bergrug onder zee, de mid-oceanische rug.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper milanvandaalen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.