Bewegen & Presteren
Koolhydraten, vetten, eiwitten.
Energie wordt in voedsel opgeslagen in de vorm van koolhydraten, vetten en eiwitten. Deze brandstoffen of
energierijke substraten kunnen in onze cellen worden afgebroken om de opgeslagen energie vrij te geven. Deze
energie kan gebruikt worden door cellen in het lichaam. Alle chemische reacties in het lichaam worden samen
metabolisme of stofwisseling genoemd.
Om te kunnen leven/sporten heb je energie nodig. Dit zit in eten. In eten zitten 6 voedingsstoffen:
- Koolhydraten
- Vetten bevatten energie
- Eiwitten
- Vitaminen
- Mineralen bevatten geen energie
- Water
Koolhydraten (50%) brandstof:
Bestaat uit: Koolstof (C), waterstof (H), Zuurstof (O)
Twee soorten koolhydraten:
Meervoudige koolhydraten pastas, aardappelen, brood etc
Enkelvoudige koolhydraten zoete dingen. Enkelvoudige koolhydraten zijn slecht voor je omdat de suiker
snel in je bloed komen. Dit is slecht voor je alvleesklier en kan suikerziekte type 2 veroorzaken. Wanneer je
snel energie nodig hebt zijn enkelvoudige koolhydraten juist heel handig.
Alle suikers die je eet worden in je lichaam gemaakt tot glucose (enkelvoudig koolhydraat). Dit komt in je
bloed. In je bloed gaat een deel naar spieren/ je lever toe, waar er glycogeen (meervoudig koolhydraat) van
wordt gemaakt.
Vetten (30%) brandstof:
Een vet (tri-glyceride) bestaat uit 1 glycerol en 3 FFA’s. De 3 vetzuren (FFA) is het deel wat energie levert. Een
tri-glyceride moet dus worden afgebroken voor het energie kan leveren.
Om vet kan alleen worden afgebroken d.m.v. zuurstof
Eiwitten (15%) bouwstof:
Hoofdzakelijk bouwstoffen. Je kunt ze wel verbranden maar dat is niet de bedoeling. Hormonen en spieren
(actine/myosine) en celwanden bestaan bijvoorbeeld uit eiwitten. Die maak je dus kapot als je eiwitten
verbrand. Deze verbrand je alleen als je geen vetten en koolhydraten meer kunt verbranden.
Eiwitten bestaan uit aminozuren.
Glucogenese = omzetting eiwitten in glucose
Lipogenese = omzetting eiwitten in vetzuren
,Calorieën.
1 kcal = 4,2 kJ
1 gram koolhydraten levert 4,1 kcal energie
1 gram vet levert 9,4 kcal energie
De energiebehoefte van een…
Actieve man = 2500 kilo-calorieën per dag
Inactieve man = 2000 kilo-calorieën per dag
Actieve vrouw = 2000 kilo-calorieën per dag
inactieve vrouw = 1750 kilo-calorieën per dag
Je voorraad koolhydraten ligt tussen de 500 en 800 gram afhankelijk van hoe erg getraind je bent.
ATP.
ATP is de energiebron voor alle lichaamsfuncties. (Adenosine Tri Phosfaat).
Fosforylering/ ATP resynthese = Het maken van ATP, maar dit kost wel energie. De energie die hier voor nodig is,
komt uit één van de drie energie systemen. ADP + P + ENERGIE ATP
Je eet en de brandstoffen uit je voedsel worden door een energie systeem omgezet in ATP. Wanneer ATP wordt
afgebroken onder invloed van het enzym ATP-ase komt er energie vrij die bruikbaar is in spieren en dergelijke.
Katabolisme = het afbreken van stoffen d.m.v. enzymen. Hierbij komt energie vrij.
, De 3 energiesystemen:
Fosfaatsysteem = ATP-CP systeem
Snelste energiesysteem voor ATP resynthese
Werkt zonder zuurstof; anaeroob
Brandstof; creatinefosfaat
Het lichaam bevat ook al voorraden creatinefosfaat (CP). Deze voorraad is snel beschikbaar om weer ATP te
vormen.
CrP Cr + P + ENERGIE CrP kan alleen worden afgebroken onder invloed van het enzym creatine kinase
Levert 1 ATP
Hoog vermogen, kleine capaciteit
Tijdens de eerste paar seconden van een sprint, wordt ATP op een relatief constant niveau gehouden. Maar het CP-
niveau daalt gestaag, omdat het wordt gebruikt om de afgenomen ATP-voorraad weer aan te vullen. Bij uitputting
zijn beide niveaus laag, en zijn ze niet in staat om de energie te leveren voor verdere contracties. De capaciteit om
ATP-niveaus op peil te houden met de energie uit CP is dus beperkt. De combinatie van ATP en CP voorraden kan
slechts 3 tot 15 seconden aan de energiebehoefte van uw spieren voldoen tijdens een maximale sprint. Voorbij dat
punt zijn de spieren afhankelijk van andere processen om ATP te vormen; de glycolyse en de oxidatieve verbranding
van brandstoffen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dkappers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.