Samenvatting
Samenvatting Sociale zekerheid
- Instelling
- Saxion Hogeschool (Saxion)
samenvatting hoofdzaken sociale zekerheidsrecht. Hoofdstukken 1, 2, 3, 7, 8, 9, 11, 13, 14. totaal 31 pagina's
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 31 pagina's
Voorbeeld 4 van de 31 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: avina • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Inleiding Sociale zekerheidSociale zekerheid
Sociale zekerheid biedt bescherming bij sociale risico’s en behoeftigheid en steunt
uitkeringsgerechtigden bij het vinden van werk.
Sociale verzekeringen
Mensen verzekeren zich tegen een onzekere gebeurtenis, door middel van het betalen van een
premie. Als er een onzekere gebeurtenis plaatsvindt, is de verzekeraar een geldbedrag
verschuldigd. De geldbedragen worden uitgekeerd in de vorm van uitkeringen. Dit is een
vorm van inkomstenbescherming. Ze zijn verplicht omdat er anders geen sprake zou zijn van
solidariteit tussen rijk en arm.
• AOW: Algemene Ouderdomswet/ Anw: Algemene nabestaandenwet/ AKW: Algemene
Kinderbijslagwet
• Wlz: Wet langdurige zorg/ Zvw: Zorgverzekeringswet
• WAO: Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering/ Wet WIA: Wet werk en inkomen
naar arbeidsvermogen/ WAZ: Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen
• WW: Werkloosheidswet/ ZW: Ziektewet
Sociale voorzieningen
Een uitkering wordt verstrekt als men op enig moment aan de wettelijke voorwaarden
voldoet. Men behoort dus rechtswege (automatisch) tot het stelsel. Je betaalt hiervoor geen
premie, de financiering komt uit de algemene middelen. Als bijvoorbeeld iemands inkomen
daalt beneden het sociaal minimum kan hij een voorziening aanvragen in de vorm van de
sociale bijstand. Ook een vorm van inkomstenbescherming.
• Participatiewet/ TW: Toeslagenwet/ Wet KB: Wet op het kind gebonden budget/
Wzt: Wet op de zorgtoeslag
• IOAW: Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze
werknemers/ IOAZ: Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijke
arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen/ IOW: Wet inkomensvoorziening oudere
werklozen
• WAJONG: Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten/ WsW: Wet
sociale werkvoorziening/ Wmo 2015: Wet maatschappelijke ondersteuning
Prestaties
De overkoepelende term voor verschillende uitkeringsvormen als: pensioenen, toeslagen,
aanvullingen, bijdragen enzovoorts.
De functies van sociale zekerheid
Waarborgfunctie
1. De minimumbescherming; zoals de AOW
2. De bescherming tegen inkomensderving; zoals de WW
Activeringsfunctie: re-integratie.
Publieke sociale zekerheid
Als de aanspraak op prestaties rechtstreeks is gefundeerd op een publiekrechtelijke regeling
(de overheid).
Private sociale zekerheid
Als de aanspraak op de desbetreffende prestatie is gebaseerd op een civielrechtelijke
overeenkomst. ‘Pensioenproducten’ worden aangeboden door banken en particuliere
1
,verzekeringsmaatschappen aan mensen die een betere dekking willen dan alleen de AOW:
spaarregelingen, lijfrentepolissen. Tegenwoordig ook: broodfondsen voor ZZP’ers.
De plaats in het rechtssysteem
Het sociaalzekerheidsrecht is een onderdeel van het bestuursrecht, het recht dat de activiteiten
van de overheid ten behoeve van de samenleving reguleert.
Publiekrecht → bestuursrecht → bijzonder bestuursrecht.
Het bijzondere bestuursrecht gaat voor op het algemeen bestuursrecht. ‘Lex specialis’
De bronnen van het socialezekerheidsstelsel
- Internationaal recht
- Grondwet
- Wetten in formele zin
- Wetten in materiele zin
- Beleidsregels
- Jurisprudentie
De opbouw en ontwikkelingen van de sociale zekerheid
1. De aanvang
De moderne sociale zekerheid wordt in verband gebracht met de opkomst van de sociale
wetgeving in de eerste helft van de 19e eeuw.
- De Armenwet
2. De opbouw
Aan het eind van de 19e eeuw ging de overheid maatregelingen treffen om de mensonterende
positie van de arbeiders te verbeteren. Er kwamen een aantal verplichte sociale verzekeringen.
- De Ongevallenwet: schadeloosstelling bij arbeidsongeschiktheid als gevolg van een
bedrijfsongeval.
- De Invaliditeitswet: uitkeringen bij invaliditeit, ouderdom en overlijden.
- De Ziekte Wet ‘ZW’: uitkering bij ziekte.
- De Kinderbijslagwet en de verplichte ziekenfondsverzekeringen: geneeskundige zorg.
3. De uitbouw
Volksverzekeringen kwamen tot stand. De beschermende werking van de sociale zekerheid
werd tot alle burgers uitgebreid.
- De Werkloosheidwet ‘WW’: de eerste naoorlogse (Tweede Wereldoorlog) sociale
verzekering.
- De Algemene Ouderdomswet ‘AOW’
- De Algemene Weduwen- en Wezenwet ‘AWW’
Er kwamen meer overheidsinitiatieven op het terrein van de sociale zekerheid.
- De Algemene bijstandswet ‘Awb’: juridisch afdwingbaar recht
- Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering ‘WAO’: het einde van de afzonderlijke
ongevallen- en invaliditeitswetgeving.
4. De reconstructie
Er was sprake van een verzorgingsstaat. Toch kwam er de reconstructie van het stelsel door
de hoge kosten door grote aantallen werklozen en arbeidsongeschikten. De emancipatie van
2
,de vrouw leidde tot individualisering, de bestaande kostwinnersvoordelen werden afgeschaft
en bepalingen met verschil tussen man en vrouw werden verwijderd.
5. De privatisering
De rol van de overheid werd minder belangrijk. De verantwoordelijkheid van de burger en
van de werkgever werd sterk geaccentueerd.
- De privatisering van de Ziekte Wet ‘ZW’.
6. De activering en versobering
In de 21e eeuw lijkt de reconstructie niet af te nemen.
- De Awb werd vervangen door de Wet werk en bijstand ‘WWB’: de verantwoordelijkheid
van de gemeenten voor dit vangnet werd aangescherpt.
- De komst van de Participatiewet (2015)
Er zijn bezuinigingen op de re-integratiebudgetten van het UWV en de gemeenten. De burger
kan minder snel rekenen op steun van de overheid bij het vinden van een baan. Er wordt een
groter beroep gedaan op de eigen verantwoordelijkheid van de werkzoekende. Er zijn
zwaardere sancties op het niet-nakomen van verplichtingen. Er wordt gesproken van een
‘repressieve verzorgingsstaat’ door de steeds strengere verplichtingen en sancties.
7. De lokalisering en participatiesamenleving
De decentralisaties in het sociale domein. Gemeenten krijgen meer verantwoordelijkheid bij
de uitvoering van wettelijke regelingen op het gebied van inkomen, zorg en arbeid.
Gemeenten staan dichter bij de burger, waardoor ze beter maatwerk kunnen leveren.
- Participatiewet
- Jeugdzorg
- Delen van de Algemene wet bijzondere ziektekosten ‘AWBZ’ naar de
Zorgverzekeringswet ‘Zvw’ en de Wet maatschappelijke ondersteuning Wmo 2015.
Het socialezekerheidsstelsel
Socialezekerheidsregelingen
Het stelsel van sociale zekerheid is het geheel van regelingen gericht op het bevorderen van
bestaanszekerheid en van de instanties die bij die regelingen als uitvoerder, toezichthouder of
rechter betrokken zijn.
Het verzekeringsbeginsel
Er moet een evenredigheid bestaan tussen de hoogte van de aan een verzekeraar te betalen
premie en tussen het risico.
Het risico: de kans op het optreden van schade als gevolg van een onzeker voorval.
De verzekering biedt dekking daartegen. Hoe groter het risico, hoe hoger de premie.
De personele werkingssfeer
De doelgroep. Hoort iemand tot de doelgroep, kan deze in aanmerking komen voor de
prestaties van de betreffende regeling. De belangrijkste doelgroep van de sociale
verzekeringen zijn de verzekerden.
De sociale verzekeringen
Volksverzekeringen
Dit zijn algemene regelingen die zich richten op de ingezetenen.
3
, Ingezetenen: personen die in NL hun woonplaats hebben/ personen die niet in NL wonen
maar hier werken als werknemer of zelfstandige.
Werknemersverzekeringen
Dit zijn categoriale regelingen voor werknemers. Deze werknemers zijn in een
dienstbetrekking werkzaam of in een daarmee gelijkgestelde arbeidsverhouding. Ook tot deze
groep behoren: die niet (meer) aan het arbeidsproces deelnemen, maar een uitkering hebben.
De sociale voorzieningen
Deze kennen geen verzamelterm om de doelgroep mee aan te duiden. Elke sociale
voorziening heeft haar eigen personele werkingssfeer.
Volksverzekeringen Werknemersverzekeringen
AOW WAO
Anw Wet WIA
AKW WW
Wlz ZW
Zvw
Uitkeringssystematiek
Hoogte loondervingsuitkeringen
De uitkeringen bedraagt een percentage van het dagloon dat een persoon heeft gehad
voorafgaande aan de verzekerde gebeurtenis. Dit is maximaal 70% en in soms 75%. De
berekening van de uitkering wordt gemaakt door het loon dat een werknemer per dag
verdient.
Hoogte minimumbehoefteregelingen
Deze uitkeringen corresponderen met het sociaal minimum. Deze is uitgedrukt als een
percentage van het minimumloon. Deze varieert naar de leefvorm van een persoon.
De uitvoering van de socialezekerheidsregelingen
Hierbij zijn diverse instanties betrokken. Er is onderscheid gemaakt tussen de distribuerende
taak, de collecterende taak en de re-integratietaak
De distribuerende taak: het vaststellen van het recht op uitkeringen en het verrichten van
betalingen.
De collecterende taak: het heffen van premies.
De re-integratietaak: het begeleiden van uitkeringsgerechtigden naar werk.
Toezicht
De Inspectie SZW heeft stelseltoezicht (art. 37 Wet SUWI).
Rechtmatigheidstoezicht
Er is een steekproefsgewijze controle over de rechtmatigheid van de uitkeringsstroom door de
eigen accountantsdiensten. De toezichthouder moet op zijn hoede zijn voor contra-
legembeleid: buitenwettelijk begunstigend beleid.
Voor de Wmo 2015 ontbreekt een apart toezichthoudend orgaan, er is toezicht op:
- De globale kwaliteitseisen (art. 3.1 Wmo 2015) door personen aangewezen door het
college van B&W;
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper saxionsjdxo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen