Deze samenvatting bevat alle notities die genomen zijn tijdens de lessen van klinische laboratoriumtechnieken, samen horend met de slides. De samenvatting is geordend op datum van de lessen, niet op topic. De samenvatting bevat volgende topics:
- alle lessen deel Biochemie
- alle lessen van Hemat...
Klinische laboratoriumtechnieken
60 mkz vragen, ongeveer 4 vragen per 2 uur les
24/09
DEEL 1 : pre – en post analytische fase in het klinisch laboratoriumonderzoek
= de dingen die vooraf gaan aan de analyse en die dat na de analyse belangrijk
zijn: toelichting over wat klinische biologie is
Achtergrondinfo is te lezen, belangrijk voor info maar wordt niets specifiek over
gevraagd
DEEL 1
Geschiedenis heden en toekomst
Creatinine en ureum = een parameter die de nierfunctie controleert, is
belangrijk!
Random access analyzers
De robotica is uitgemond in een straatsysteem
o Waar stalen als een treintje voorbij passeren
Verfijningen zoals nanotechnologie
Een kernlabo = routine labo
Klinische biologie
Is een medische specialiteit die bestaat uit 3 grote deelgebieden
o Microbiologie, medische biologçie en hematologie
o Moleculaire biologie
Aan klinische biologie labo is ook semen onderzoek verbonden
Kwaliteitshandboek (niet super belangrijk)
Urinestaal opgestuurd naar verschillende labs vroeger en hier zijn slechte
resultaten uitgekomen, hierna opgelegd om een kwaliteitshandboek te volgen in
laboratoria.
Er is een hoofdlabo en daarnaast een activiteitencentrum, met 1 lab directeur.
Erkenningsnormen
Kwaliteitssysteem
o Elke actie die ondernomen wordt moet op papier staan en
bijgehouden worden
Elk labopersoneel is betrokken bij het systeem
Er moet een procedure beschreven worden, een management review
o Is een review waarbij we alle processen in het labo samen met de
kwaliteitsfunctionarissen overlopen
o Klachten van het lab die zijn binnengekomen,…
1
, o Alle processen komen aan bod; problemen met firma’s, met
ziekenhuizen zelf…
De normen niet kennen
Praktijkrichtlijnen voorbeelden
Bv evaluatie en interne audits
o Een audit is een doorlichting die je doet in het labo, eventueel met
laborant erbij die een werkpost eens komt doorlichten
o Bv hoe een kwaliteitscontrole wordt doorgelicht etc
Unity real time is een software die gebruikt wordt voor kwaliteitscontrole
Schema dia 29
Heel het traject dat een staal doorloopt
De 3 hoofditems
o Pre-analytische, analytische, post-analytische
Komt heel wat bij kijken
o Is het toestel in orde, goed onderhouden, is de laborant goed
opgeleid…
o Heel wat dingen die fout kunnen lopen
Getallen moeten na de analytische fase worden voorgelegd aan de arts
met referentie waarden, moeten mondeling worden toegelicht
o Is de interpretatie
1. Pre-analytische fase
Het begint met de anamnese, de ondervraging dat de arts aan de ptn doet
o Als het niet aan de ptn zelf kan dat retro anamnese
Belangrijk dat voorgeschiedenis vermeld wordt
Aanvraag
De aanvraag op het UZA gebeurt elektronisch (kan ook op papier) en de
verpleegster doet dit in de naam van de arts, duidt analyses aan die in het
labo toekomen
Wat er gevraagd wordt en wanneer hangt af van de pathologie van de ptn
in kwestie
o Men gaat niet zomaar parameters aanvragen en hopen dat daar iets
uitkomen
Op papier
o Je mag er maar 2 aanrekenen (cumulregel)
o Speciale bewaarcondities zoals bv lactaat die op 4 graden naar het
lab moet gebracht worden
o Diagnoseregel wordt gebruikt om dingen op te sporen zoals bv
trombose
In die omstandigheden wordt die test terugbetaald
Elektronische via het EPD
2
, o EPD = elektronisch patiënten dossier
o Men kiest een bepaald domein en klikt in het volgende veld de
biochemische testen open
o Die testen worden vertaald in buisjes voor de verpleegkundigen
o Bloedafname wordt naar het labo gestuurd en nadien verder
ingescand?
Identificatie primaire en secundaire tubes
Als er analyses worden opgestuurd naar een ander labo dan wordt die
secundair genoemd
Staalafname
Kunnen heel wat fouten gebeuren dus belangrijk
Begint met de identificatie van de persoon (naam)
Bloedafname met pregebarcodeerde buisjes
o De firma levert de buisjes aan met een barcode op die gekoppeld
wordt aan de ptn
2 soorten bloedafnamesystemen
o Vacuümsystemen
o Spuit en naald
Getallen en kleuren bij de blood collection needle kennen (dia
45)
Hoe groter het getal, hoe fijner het naaldje
Voor een kind wordt gauge 23 gepakt, voor een volwassene
meestal de 21
Volgorde afname
o De kleuren van de buisjes zijn belangrijk, kennen!
Bv EDTA afnemen is met een roos buisje
o De kleuren zijn volgens de Amerikaanse normen
Plasma serum
o Als je bloed neemt en je laat dat stollen gaat dat beginnen klonteren
o Als je dat afcentrifugeert dan krijg je een bovenste laag dat serum is
o De bovenstaande fase is serum, daarin zitten geen eiwitten meer ,
geen stollingseiwitten?
o Kunnen heparine gebruiken want samenwerkt met anti-trombine en
dit gaat ervoor zorgen dat het bloed niet stolt
o Er zit nog een thixotrope gel bij, die kan van vorm veranderen als
die in beweging is en daardoor zitten RBC samen
Plasma vs serum
o Serum bevat geen fibrinogeen
Als je hier eiwit op gaat bepalen zal dit lager liggen dan bij
plasma
o Bij plasma kan je snel plasma verkrijgen door centrifugatie
Niet-veranderende factoren
Parameters die een rol kunnen spelen
3
, Amikacine = antibioticum
o Is een breed spectrum aminoside
o De bloedafname gebeurt altijd via een dal, de controle gebeurt via
een dal zone
Fouten bij bloedafname die het eind resultaat kunnen veranderen
Hemolyse is een fenomeen die voorkomt wanneer de bloedafname moeilijk
verloopt bij bv moeilijke ptn of persoon die bloed afneemt die nog niet echt
vertrouwd is daarmee
HIL-index
Hemolyse, icterie en lipemie
o Bij icterie is de hemoglobine hoog, gelere ogen
o Staal is ipemisch wanneer je bv frieten eet en direct daarna bloed
afneemt
HIL index voorbeeld dia 61
o Heel hoge kalium, van 10 hier kan niet want dan ben je dood
o Er zijn 3 serums afgenomen, want 3 verschillende kleuren
o Een 6 is een heel gehemolyseerd staal
Monsteranalyse
Stalen worden automatisch gecentrifugeerd
Komt toe in buizen met kleuren en de laborant scant die in
De buisjes krijgen chronologisch naast de cijfers nog een volgnummer
In het labo nog per buisje een getal achter gegenereerd
o Is een uniek nummer met het jaartal (24) en een volgnummer (38)
o Het KB nummer wordt veel gebruikt om iets op te zoeken in het LIS
= laboratorium informatica systeem
MOLIS, GLIMS
Het staal wordt op een aanmeldblok gezet en de persoon die de stalen
heeft geregistreerd worden automatisch meegenomen
Die gaan dan naar een toestel via een circuit, alles gebeurt automatisch
De stalen komen eventueel terug naar een pre-analytisch station
o De bestemming van de stalen per kleur
Het staal moet plaatjes arm zijn en dit moet manueel gebeuren
Meestal vrij standaard afgecentrifugeerd in een labo
Bewaring en transport
Stalen moeten op ijs bewaard worden en sommigen moeten beschermt
worden van licht (aluminium folie)
2. Analytische fase
Eerst validatie van een staal door de MLT laborant, nadien klinisch validatie. Heel
wat validaties gebeuren op de achtergrond waardoor dat alle stalen die op de
referentiewaarden vallen, niet meer nagekeken moeten worden. Enkel
afwijkingen van de referentiewaarden die wel.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmamentens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,46. Je zit daarna nergens aan vast.
