Hoofstuk 4 Erfelijkheid
Basisstof 1 Genotype en fenotype
· genotype = de informatie voor de erfelijke eigenschappen van een
organisme.
- deze informatie ligt in de chromosomen in de kern van elke
lichaamscel
- het genotype van een organisme ligt vast op het moment van
bevruchting
- je genotype kan nooit meer veranderen
· fenotype = het uiterlijk (de zichtbare eigenschappen) van een
organisme.
9 genotype + invloeden uit het milieu = fenotype
· gen = een deel van een chromosoom dat de informatie bevat voor
één erfelijke eigenschap.
- een chromosoom bevat vele genen
- chromosomen worden zichtbaar als cel gaat delen
- lichaamscellen: genen in paren
- geslachtscellen: genen enkelvoudig
Basisstof 2 Geslachtschromosomen
lichaamscel van mensen: 46 chromosomen = 23 paar
- 22 paar gewone chromosomen + 1 paar geslachtschromosomen
geslachtscel van mensen: 23 chromosomen = geen paren
- de geslachtschromosomen bepalen of iemand een man of een vrouw
is
- ook beïnvloeden ze de gehaltes aan mannelijke en vrouwelijke
geslachtshormonen in het bloed
man = XY
- zaadcel bevat of 1 X of 1 Y-chromosoom
- man bepaalt dus het geslacht van het kind met de bevruchting
-
vrouw = XX
- eicel bevat altijd 1 X-chromosoom
, Basisstof 3 Tweeling
eeneiige tweeling twee-eeiige tweeling
altijd hetzelfde geslacht geslacht kan verschillen
1 eicel + 1 zaadcel 9 na eerste 2 eicellen + 2 zaadcellen betrokken
delingen splitst het klompje cellen
ontstaat door splitsing vanuit twee eicellen zijn bevrucht
dezelfde bevruchte eicel
Basisstof 4 Chromosomen en genen
cel > celkern > chromosoom > DNA > genen
- ee stof DNA bevat de informatie voor erfelijke eigenschappen
· reductiedeling: deling waardoor geslachtscellen ontstaan
· gewone celdeling (mitosen): celdeling waarbij de bevruchte eicel
uitgroeit tot een nieuw organisme
- bij gewone celdeling zijn de chromosomen in een dochtercel gelijk
aan de chromosomen in de moedercel
- het genotype van de cellen niet
- bij een normale ontwikkeling blijft het genotype van een persoon
dan ook onveranderd vanaf de bevruchting
gen = deel van een chromosoom met de info voor 1 erfelijke eigenschap
een chromosoom bevat meerdere genen
genen kunnen aan of uit staan in een cel
genen en chromosomen zijn opgebouwd uit de stof DNA
bevruchting
= samensmelten van de kern van de zaadcel en eicel
= moment van bepalen genotype kind
= 23 chromosomen (man) + 23 chromosomen (vrouw) = 46
chromosomen in bevruchte eicel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lvansteen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.