Samenvatting van het van 'Alternatieve Conflictoplossing' gedoceerd door Prof. M. Piers en Prof. K. Bollen aan de Universiteit van Gent in het academiejaar . De samenvatting bestaat uit de powerpoint en lesnotities.
ALTERNATIEVE
CONFLICTOPLOSSING
M. Piers en K. Bollen
2024 - 2025
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. Wat is ACO?...............................................................................2
1. Inleiding...................................................................................................................... 2
2. Indeling....................................................................................................................... 3
3. Belang voor masterstudenten rechten........................................................................5
Hoofdstuk 2. Tussenpartijdige ACO.................................................................7
1. Psychologische component......................................................................................... 7
1.1 Wat is een conflict en wat doet het met mensen?.................................................8
1.2 Constructieve communicatie: van competitie naar coöperatie............................11
1.3 Bemiddelende interventies en onderhandelen....................................................19
2. Juridische component............................................................................................... 25
2.1 Bemiddeling........................................................................................................ 25
2.2 Collaboratief onderhandelen...............................................................................34
2.3 Verzoening (door een rechter).............................................................................38
3. Conclusie.................................................................................................................. 42
Hoofdstuk 3. Bovenpartijdige ACO................................................................44
1. Arbitrage................................................................................................................... 44
1.1 Wat is het?........................................................................................................... 44
1.2 Complex juridisch raamwerk...............................................................................45
1.3 Bouwstenen......................................................................................................... 46
1.4 Verloop................................................................................................................ 52
1.5 Wat na de arbitrage?........................................................................................... 54
2. Bindende derdenbeslissing.......................................................................................55
2.1 Wat is het?........................................................................................................... 55
2.2 Bouwstenen......................................................................................................... 56
2.3 Juridisch raamwerk.............................................................................................. 57
2.4 Verschil met arbitrage......................................................................................... 57
3. Wat nu met hybride vormen?....................................................................................58
3.1 Wat is het?........................................................................................................... 58
3.2 Hete hangijzers................................................................................................... 62
3.3 Evaluatie............................................................................................................. 65
1
,Hoofdstuk 1. Wat is ACO?
Examen (80%)
Psychologisch deel: meerkeuzevragen
Juridisch deel: open vragen en casussen
Alternatieve
Alternatief = anders dan klassiek (klassiek: het voeren v/e procedure voor de rechtbank)
Buiten de rechtbank? Wegens minder tijdrovend, kostelijk... => focus op de plaats
o ‘Out-of-court’ dispute resolution (bv. bemiddeling, arbitrage, bindende derdenbeslissing,
collaboratief onderhandelen)
Bemiddeling: partijen gaan weg v/d rechtbank en een niet-rechterlijke derde helpt
om het geschil op te lossen
Arbitrage: neutrale derde persoon neemt dezelfde taak op als de rechter maar doet
dit buiten de rechtbank en mogen geen rechter zijn
Bindende derdenbeslissing: neutrale derde persoon gaat op vraag v/d partijen en
binnen een contractueel kader uitspraak doen over juridisch/ feitelijk geschil
Collaboratief onderhandelen: partijen vragen a/e derden (niet neutraal) om hem bij
te staan om volgens een bepaalde methode te onderhandelen
≠ bv. minnelijke schikking (verzoeningspoging die wordt gedaan door de rechter)
OF: anders dan door adversarieel strijdmodel?
o Wegens relatieduurzaamheid => focus op de methode waarmee het geschil opgelost
wordt (proberen gelijk te halen) (bv. bemiddeling, collaboratief onderhandelen, minnelijke
schikking, verzoening)
Bemiddeling: niet focussen op de standpunten, maar partijen moeten elkaars
behoeften/ belangen leren begrijpen
Collaboratief onderhandelen: partijen gaan onder begeleiding van advocaten
focussen op een constructieve methode
Minnelijke schikking: door de rechter, maar moeten meer en meer zoeken naar
belangen
Verzoening: ruimere term
o ≠ bv. arbitrage, bindende derdenbeslissing (focus op juridisch geschil/ standpunten)
2
, Betekent voor ons ‘Appropriate’ (gepaste geschiloplossing, kan ook de gerechtelijke procedure bevatten)
Appropriate versus Alternative Dispute Resolution
Aandacht voor noden van partijen, conflict en context = maatwerk
o Focus verschuift van wat de oplossing is naar voor wie en in welke context een
oplossing gezocht moet worden
= Vertrekpunt vak ACO (minus klassieke gerechtelijke procedure)
≈ Verwachting t.a.v. actoren van justitie
Conflict
Cruciaal concept: goed begrip leidt tot ‘appropriate’ oplossing
AConflictO vs. ADisputeR: belang terminologie?
o Conflict versus geschil (geschil: partijen betwisten hun rechten en verplichtingen; conflict =
veel ruimer, niet enkel juridisch, maar ook subjectief (te maken met het relationele aspect +
speelt een rol bij het ontstaan v/e conflict))
Onderscheid = belangrijk
Bovenpartijdige CO: de louter juridische geschillen oplossen
Tussenpartijdige CO: conflict oplossen
o Geen typisch juridisch concept. Daarom: psychologie!
o Tussenpartijdig versus bovenpartijdig?
Bestaand conflict
o Conflictoplossing en dus niet conflictpreventie (bv. Dispute Boards)
Oplossing
Brede term (cfr ADResolution)
o > meer dan enkel ‘beslechten’/ oplossing opleggen (door derde)
= focus procesrecht
o > meer dan ‘onderhandelen en bemiddelen’ (door partijen)
= focus (en titel) vroeger vak
2. Indeling
Tweedeling?
Participatieve of tussenpartijdige conflictoplossing
o Ook wel ‘niet-bindende’ of ‘consensuele’ ACO
Adversariële of bovenpartijdige conflictbeslechting
o Ook wel ‘bindende’ of ‘adjudicerende’ ACO
Participatieve of tussenpartijdige conflictoplossing (vb. bemiddeling, verzoening, minnelijke schikking,
collaboratief onderhandelen, (‘gewoon’ onderhandelen))
Beslissingsautonomie = partijen (partijen lossen het conflict zelf op + partijen zijn er niet door
gebonden, blijven autonomie behouden en kunnen enkel gebonden worden door iets waarmee ze
hebben ingestemd; conflict wordt opgelost waar het is ontstaan)
Objectief: win-win (tot een duurzame oplossing komen waarbij beide partijen allebei iets gewonne
hebben)
Het gehele conflict oplossen staat centraal (focus = subjectieve component: derde als
procesbeheerder moet heel veel kennis hebben van conflicttheorieën)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper YBK. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,46. Je zit daarna nergens aan vast.
