4 vwo deel A
uitwerkingen
Biologie voor jou
Uitwerkingen thema 1 Inleiding in de biologie
RELEASE 7.0
MALMBERG ’S-HERTOGENBOSCH
WWW.BIOLOGIEVOORJOU.NL
, 4 vwo deel A uitwerkingen
© Malmberg ’s-Hertogenbosch
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave (met uitzondering van de bijlagen) mag worden
verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in
enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige
andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet
1912 j° het Besluit van 20 juni 1974, St.b. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985,
St.b. 471, en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen
te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van
gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16
Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden.
, 4 vwo deel A uitwerkingen
1 Inleiding in de biologie
ORIËNTATIE
Museum blij met dode mus 4
BASISSTOF
1 Wat kun je met biologie? 5
2 Organen, weefsels en cellen 10
3 Plantaardige en dierlijke cellen 14
4 Organellen 18
5 Transport door membranen 23
6 Natuurwetenschappelijk onderzoek 29
SAMENHANG
Expeditie Spitsbergen 34
AFSLUITING
Examenopgaven 36
Inhoudsopgave © Uitgeverij Malmberg
, 4 vwo deel A uitwerkingen
Oriëntatie Museum blij met dode mus
1
Waarom is er sprake van een dode mus en niet van een levenloze mus?
Er is sprake van een dode mus, omdat de mus heeft geleefd. Levenloos zijn dingen die nooit
hebben geleefd.
2
In het museum werd ontdekt dat de laatste maaltijd van de Mondkapmeeuw bestond uit brood.
Hoe kan een preparateur erachter komen wat een dier eet?
Een preparateur kan erachter komen wat een dier eet door de maaginhoud van het dier te
onderzoeken. Bij het prepareren van een dier worden de ingewanden verwijderd. Dan kan
meteen de maaginhoud worden onderzocht.
3
De Verslikvis (Corydoras aeneus) werd enkele jaren geleden operatief uit de keel van een man
gehaald, nadat deze aquariumvis opzettelijk en levend was ingeslikt. Deze vissen hebben een
verdedigingsmechanisme tegen roofdieren. Als ze worden ingeslikt, zetten ze de stekels van hun
vinnen uit, waardoor ze in de bek van de aanvaller muurvast komen te zitten.
Waarom werkt deze manier van verdedigen niet voor de individuele vis, maar wel voor de soort?
De vis die door het roofdier is ingeslikt, overleeft het niet, maar een andere vis laat het wel uit
zijn hoofd om een Corydoras aeneus te willen doorslikken.
4
In afbeelding 2 is het gebit van een roofpotvis te zien.
Is dit het gebit van een planteneter of van een vleeseter? Leg uit waaraan je dat kunt zien.
Dit is het gebit van een vleeseter. Dat is te zien aan de puntige tanden. Planteneters hebben
plooikiezen om het voedsel fijn te malen.
5
Van de tentoonstelling Biodiversiteit worden in de tekst een aantal stammen en klassen genoemd.
Welke van de genoemde klassen behoren tot de stam van de gewervelde dieren?
De klassen: vissen, amfibieën, zoogdieren, reptielen en vogels behoren tot de stam van de
gewervelde dieren.
Thema 1 Inleiding in de biologie 4 © Uitgeverij Malmberg