Samenvatting boekjes Bluyssen
Wat je moet weten over binnenlucht
1. Binnenlucht en gezondheid
1.1. Inleiding
Binnenmilieufactoren:
Binnenluchtkwaliteit – parameters: geur, buitenlucht en ventiliatiehoeveelheid – gaat deze
gids over.
Thermische comfort/kwaliteit - parameters: vochtigheid, luchtsnelheid en temperatuur
Akoestische/geluidkwaliteit - parameters: geluid/lawaai, trillingen en (na)galm
Visuele/lichtkwaliteit - parameters: uitzicht, lichtsterkte, helderheid en reflectie
1.2. Binnenlucht
Normale lucht bestaat uit droge lucht (zo’n 78% stikstof, 21% zuurstof en andere stoffen) met een
variabele hoeveelheid waterdamp (zo’n 1%).
Binnenlucht is de lucht in je huis, op school, op het werk en zelfs in je auto. Ongeveer 90% van de
lucht die je inademt is binnenlucht. Binnenlucht bestaat uit normale lucht + verontreinigingen
(deeltjes/stofjes). De aanwezigheid van die verontreinigde stoffen vertelt iets over de luchtkwaliteit.
Zorgen over de binnenlucht gaan over wat er extra in de lucht aanwezig is.
1.3. Gezondheid
Van een slechte binnenlucht-kwaliteit kan je ziek worden. Je kans om bepaalde ziekte op te lopen
kan vergroot worden: longkanker, COPD, astma, HVZ, bronchitis en zelfs diabetes en zwaarlijvigheid.
Ook minder ernstige effecten kunne optreden: oog- en huidirritatie, hoofdpijn, benauwdheid,
ergernis en afname van productiviteit.
2. Verontreiniging & bronnen
2.1. Inleiding
Luchtkwaliteit wordt bepaald door de verontreiniging of verontreinigingen waar mensen in de tijd
aan worden blootgesteld. Welke bronnen van verontreiniging?
Buiten: verkeer, pollen, viezigheid
Bewoners/mensen, activiteiten en producten: roken, koken, schoonmaken
Materialen: bouw- en afwerkmaterialen
Verwarming, ventilatie en air conditioning systemen
2.2. Verontreiniging
Biologische verontreiniging
Verschillende biologische verontreinigende stoffen kunnen aanwezig zijn in huis (bv. Pollen,
schimmels, bacteriën, virussen, huisstofmijt, etc.). sommige daarvan ontstaan buitenshuis (bv.
pollen) en sommige ontstaan binnenshuis (bv. schimmels). Huisstofmijt, schimmels en bacterien
hebben vocht nodig om te kunnen groeien.
Chemische verontreiniging
Organische: worden vooral geproduceerd tijdens verbrandingsprocessen, denk aan zowel
koken als verkeer (O3, CO2, CO, NOX, etc).
, Anorganische: vluchtige organische stoffen (VOS) – hoe lager het kookpunt (temperatuur
waarbij ze verbranden), hoe vluchtiger.
Fysische verontreiniging
Fijn stof: dit zijn deeltje die in de lucht kunnen zweven en kleiner zijn dan 2,5 µm.
Ultrafijn stof of nanodeeltjes: deze stoffen kunnen zelfs het membraan van de longcellen
passeren, waardoor ze in de bloedbaan terecht kunnen komen en onze organen kunnen
bereiken.
Metalen: stof kan zware metalen bevatten (bv loodstof kan vrijkomen bij afbladderende verf,
maar ook in loden leidingen of vervuilde grond).
o Loodverf en gezondheid: lood is erg giftig en komt na inademing terecht in de
bloedbaan, waar het rode bloedcellen kan aantasten.
Elektrische en magnetische velden: bronnen die golven uitzenden met extreem lage
frequenties (ELFs) of zeer hoge frequenties.
o ELF en gezondheid: het is nog niet duidelijk of ELFs gezondheidsschade kunnen
veroorzaken, er is wel een vermoeden dat dit het geval is.
Radioactieve gassen: radon gas kan in de bodem aanwezig zijn en in het grondwater terecht
komen of via opengingen in het huis of het kan vrijkomen uit bouwmaterialen.
o Radon en gezondheid: als je de deeltjes inademt, kunnen ze door straling het
longweefsel beschadigen.
2.3. Bronnen
- Gebruikers
Met elke in- en uitademing gebruiken mensen O2 en wordt CO2 geproduceerd. Daarnaast levert
zweet een bijdrage aan de waterdamp in de lucht.
- Activiteiten van de bewoners
Bepaalde activiteiten (roken, koken, kaarsen branden, schoonmaken, etc) kunnen voor
verontreinigingen in de lucht zorgen. Reacties tussen ozon en activiteiten kunnen secundaire stoffen
creëren.
- Bouw- en afwerkmaterialen en meubilair
Vluchtige organische stoffen (VOS) kunnen door materialen worden afgegeven en een slechte
binnenluchtkwaliteit veroorzaken. Denk bij meubilair ook aan huisstofmijt. Vocht kan leiden tot
degradatie van materialen en de afgifte van stoffen. Ook hierbij kunnen secundaire stoffen ontstaan.
Ventilatie
Ventilatie is bedoeld om een binnenmilieu of ruimte te voorzien frisse lucht en verontreinigde lucht
af te voeren. Dit kan door natuurlijke ventilatie (raam openen, ventilatierooster), door mechanische
ventilatie (afzuiging) of door hybride ventilatie (een combinatie van de 2). In een mechanisch
ventilatiesysteem zijn filters en ventilatiekanalen de meest voorkomende bronnen van
verontreiniging, maar ook luchtbevochtigers kunnen een bron van verontreiniging zijn bij slecht
onderhoud/ontwerp.
o Voordelen natuurlijke ventilatie: goedkoop, gaat niet kapot.
o Voordelen mechanische ventilatie: in alle ruimtes mogelijk, bescherming van lawaai en
verontreiniging van buiten, makkelijke warmteterugwinning.
o Voordelen hybride ventilatie: energiegebruik is lager.
