Samenvatting Pedagogiek
Sociaal Werk
Jaar 1, Blok 2
Hanzehogeschool
Samenvatting van de volledige reader aangeboden door de Hanzehogeschool. Alle hoorcollege aantekeningen zijn ook te vinden op mijn profiel! Alleen het laatste hoofdstuk mist!
Leesstuk 1 Begrip Pedagogiek
De basisdimensies: ondersteuning bieden, instructie geven, controle uitoefenen en grenzen
stellen kunnen samen als de opvoeding worden gezien. Deze dimensies zijn een circulair
proces die bij elke leeftijd voorkomen.
Bij opvoedingsdoelen zijn zelfstandigheid, zelfvertrouwen en zelfredzaamheid erg belangrijk.
Pedagogiek houdt zich bezig met de opvoeding van kinderen en jeugdigen van 0 tot 18 jaar.
Andere woorden voor pedagogiek zijn:
1. Opvoedkunde, richt zich op de vaardigheden van de opvoeder
2. Opvoedingsleer, richt zich op het vergaren van kennis over opvoeden
3. Opvoedingswetenschap, richt zich op het ontwikkelen van theorieën over en
methoden met betrekking tot opvoeden
Definitie opvoeding Langeveld: opvoeding is alle omgang tussen kind en volwassene. In de
omgang moeten liefde, geborgenheid en aandacht een rol spelen.
Malschaert & Traas: de nadruk ligt op intimiteit en veiligheid.
Rispens, Hermanns en Meeus: de vier basisdimensies.
Kuipers: opvoedingsdoelen.
Definitie opvoeding: Opvoeding is alle omgang tussen ouder en kind waarbij gericht een
relatie wordt aangegaan. In deze omgang biedt de ouder het kind liefde, geborgenheid,
veiligheid, intimiteit, aandacht, grenzen, instructie, ondersteuning en controle. Hierdoor zal
het kind tot zelfontplooiing komen en over het nodige zelfvertrouwen en de nodige
zelfstandigheid en zelfredzaamheid beschikken om richting te geven aan zijn verdere leven.
Er is sprake van opvoeding als:
- Er wederzijds respect is tussen ouder en kind
- Het kind ervaart voldoende veiligheid bij, heeft vertrouwen in, kan rekenen op, voelt
zich geaccepteerd door en krijgt ondersteuning van de ouder.
- Het kind wordt door de ouder uitgedaagd om eigen beslissingen te nemen en te
experimenteren met nieuwe dingen waardoor hij vertrouwen krijgt in zijn omgeving.
Leesstuk 2 Grondbegrip opvoeding
Langeveld spoort pedagogen aan om opvoeding te bespreken. Hij stelt dat het gebied
waarbinnen we de opvoeding aantreffen, dat is van de omgang tussen volwassenen en
kinderen.
Nu wordt er vaak gesproken over interactie. Dit slaat op elk mogelijk type van verkeer tussen
twee of meer personen. Mensen die met elkaar omgaan zijn continu gedachten, gevoelens
etc. aan het uitwisselen. Een ander woord voor interactie is dan ook wel “communicatief
handelen”.
Om de deelverzameling ‘opvoeding’ aan te kunnen wijzen binnen het grote geheel dat
‘omgang’ heet, noemt Langeveld 3 voorwaarden:
- Er moet omgang zijn tussen volwassenen en kinderen
- Daarbij moet invloed worden uitgeoefend
, - Die invloed moet uitgaan van volwassenen op de kinderen.
Met deze beperkingen legt hij vast wie aan de opvoeding deelnemen. In veel gevallen wordt
dus niet gesproken van opvoeding volgens Langeveld.
Langeveld noemt de mens een animal educandum, wezens afhankelijk van opvoeding.
Argumenten hierbij zijn:
- Niemand verwekt en baart zichzelf
- In de eerste jaren is het kind aangewezen op iemand die hen verzorgt en eten
opdient
- Een kind is afhankelijk van iemand die kleding koopt en een huis biedt
- Een kind heeft bescherming nodig tegen ziekteverwekkende stoffen
- Een kind heeft iemand nodig die toeziet op zijn persoonlijke hygiëne
Publicaties over wolfskinderen en geïsoleerde kinderen hebben de pedagogiek beïnvloed.
Kinderen worden niet goed of slecht geboren. Sociaal verkeer is dus niet alleen nodig voor
voeding, beschutting, bescherming en hygiëne. De aandacht op die gebieden is een
voorwaarde voor de echte opvoeding.
Naast deze vier gebieden komt de behoefte aan erkenning. Gebrek aan liefkozing,
afwisseling en aanmoediging leidt bij veel baby’s tot sociaal-emotionele narigheid blijkt uit
de ervaring uit WWII. Vanaf de 6e maand herkent een baby de verzorger.
Een 5e en 6e voorwaarde voor de echte opvoeding is kennis en regels. Dit gaat onder andere
om de regeling van gedrag maar ook om basiskennis als wat is links en wat is rechts.
Bij gedragsregulering en kennisoverdracht is er sprake van cultuuroverdracht. Elk kind groeit
op in een tijd- en plaatsgebonden cultuur. Hierbij draagt de opvoeder cultuur over en maakt
het kind zich de cultuur eigen.
Langeveld stelt dat het onvermogen van een kind afneemt door om te gaan met iemand die
al zelfstandig is. Opvoedend gedrag is erop gericht om het kind te helpen mondig te worden.
Door opvoeding daalt de afhankelijkheid en stijgt de weerbaarheid.
Leesstuk 3 Basisdimensies van het opvoeden
De vier basisdimensies van opvoeden zijn verbonden met elkaar en kunnen niet afzonderlijk
worden toegepast in de opvoeding.
1. Ondersteuning bieden
Het opvoedgedrag van de ouder dat liefde en zorg voor het kind uitdrukt en dat zich richt
op zijn fysieke en emotionele welzijn, waardoor het zich begrepen en geaccepteerd
voelt.
Bij ondersteuning bieden gaat het o.a. om bemoedigen, accepteren, samenwerken en
affectie tonen. Warmte en affectie zijn hierbij belangrijke factoren in de opvoeding.
Goede responsiviteit van de opvoeder kan ook zorgen voor een positieve ontwikkeling
van het kind.
Ondersteuning kan door middel van belonen (emotioneel prettig gevoel) en straffen
(opvoeder biedt het kind de mogelijkheid om te reflecteren op eigen gedrag).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yvonnesmid2000. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
