Dramaturgie en Scenografie HC 2
Introductie scenografie
Ma 29 april
Vorige keer: Dramaturgie van Koningsdag / de Vrijmarkt?
• Elementen van compositie / toeschouwer / context: livemuziek, oranje kleding, etc.
• Vanuit dramaturgie gezien, wat maakt dat dit niet carnaval is, maar Koningsdag? --> het
element van de vrijmarkt is anders; dit kun je zien als een iets ander verhaal.
De lijn tussen dramaturgie en scenografie is niet eenvoudig te maken. Het gaat er niet om dat je aan
het eind van de cursus een antwoord hebt maar dat je ziet dat dit twee kanten van de praktijken
zijn, die steeds in elkaar vervlochten zijn.
Vandaag:
• Scenografie: tussen vormgeving en ontwerp
• Overeenkomsten en verschillen tussen dramaturgie en scenografie
• Expanded scenography
1. Scenografie: tussen vormgeving en ontwerp
Wat is scenografie?
Ander veelgebruikt woorden die vaak als gelijkwaardig worden gebruikt als scenografie zijn
theatervormgeving, theaterontwerper, ruimtelijk ontwerp. Hier zijn scenografen veel mee bezig; het
vraagstuk van autonomie. Is scenograaf alleen in dienst van een concept of kan deze ook een
zelfstandig actieve rol vervullen met die scenografie? Scenografie gaat namelijk over ontwerpen in
theater vaak in relatie tot een bepaald concept of visie, en meestal is het zo dat de scenograaf de
omgeving ontwerpt die daarop aansluit.
Scenografie: ontwerp van decor, kostuum, licht, geluid, projecties, objecten, rekwisieten,
architecturale structuren, interactie, virtuele ruimtes, organisatie van publieke ruimte en locaties.
McKinney/Butterworth:
• “...manipulating and orchestrating the performance environment
• Scenografie ontstaat in materialisatie en actualisatie
Van Kerkhoven in ‘De Geschreven Ruimte’:
• Beschrijft transitie van decor naar toneelbeeld naar theaterruimte
• Scenografie: schrijven in en met ruimte
• Ruimte als volwaardig uitdrukkingsmiddel
, Verschil met mise-en-scène?
Het verschil met mise-en-scène: mise-en-scène is in verschillende contexten verschillend; de
Franse manier van het begrip gebruiken verschilt bijvoorbeeld van de Engelse. Bij de één heeft het
bijvoorbeeld veel te maken met regie, bij de ander ligt de focus ook erg op de plaatsingen op het
toneel en ruimtegebruik. Scenografie is een veel omvattender begrip en gaat daadwerkelijk over het
ontwerp van de ruimte, etc.
Scenografie in vogelvlucht:
Hoe heeft scenografie zich ontwikkeld in de loop der eeuwen? Het is in deze tijd steeds ruimtelijker
geworden. Ooit begonnen als 2D, maar er zijn belangrijke ontwikkelingen naar 3D en 4D geweest.
Overgang van 2D naar 3D - Adolf Appia: zette zich af tegen een traditie die tot aan begin 19e eeuw
heel vaak werd gebruikt; dat er diepte werd gecreëerd in theater. Verhoudingen zijn uit verband als
je verder weg staat; niet realistisch. Hij stelde dat de ruimte niet rechtdeed aan de ruimtelijkheid
van het menselijk lichaam. Appia was voorstander van theater als een autonome kunst. Hij sprak
over verschillende expressieve elementen waarmee je kon werken:
• Licht (ritme en beweging)
• Ruimte (performativiteit)
• Tijd (dynamiek, ritme, beweging)
• Lichaam (acteur als levende sculptuur)
Overgang van 3D naar 4D – Parallel Cities: project van Stefan Kaegi en Lola Arias. Project dat zich
afspeelde in 8 verschillende steden en dat gericht was op non-places: plaatsen die elke stad heeft
maar die niet echt een eigen identiteit hebben en daarom erg op elkaar gaan lijken. Denk aan
hotels, stations, parken, wooncomplexen etc. In elke stad nodigden zij makers uit om bij één van
zulke ruimtes een voorstellingen te maken --> samen een festival.
--PAUZE--
Aantekeningen verder op volgende pagina
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliasedney. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.